Η νίκη του Εμμανουήλ Μακρόν στον πρώτο γύρο των γαλλικών προεδρικών εκλογών έγινε δεκτή με ανακούφιση παρά με θρίαμβο στις Βρυξέλλες στις άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες.
Με μόλις 4 ποσοστιαίες μονάδες που χωρίζαν τους τέσσερις κορυφαίους υποψηφίους, το σενάριο εφιάλτη ενός τελικού γύρου μεταξύ των υποψηφίων από την ακροαριστερά και ακροδεξιά αποφεύχθηκε μόνο από τα στενα περιθώρια μεταξυ τους. Ακόμη και αν οι κάλπες είναι σωστές και ο κ. Macron συνεχίζει να κερδίζει εύκολα στο απογεύμα της επόμενης Κυριακής την Marine Le Pen, κανείς δεν θα μπορει να πει ότι αυτό θα αποτελούσε αναγκαστική έγκριση του φιλοευρωπαϊκού, φιλελεύθερου οικονομικού του προγράμματος.
Αυτό δεν είναι μόνο ένας διαγωνισμός μεταξύ εθνικισμού και παγκοσμιοποίησης, όπως υποστήριξε η κ. Le Pen. Είναι επίσης ένας διαγωνισμός αξιών. Εάν ο κ. Macron κερδίσει, μπορεί να οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στις δημοσκοπήσεις ότι περίπου το 60% των Γάλλων ψηφοφόρων πιστεύουν ότι η κ. Le Pen και το Εθνικό Μέτωπο αποτελεί απειλή για τη δημοκρατία.
Αυτές οι εκλογές προσφέρουν στους ψηφοφόρους τις πιο αυστηρές επιλογές. Στην καρδιά τους βρίσκεται το ζήτημα της ασφάλειας. Η κ. Le Pen ισχυρίζεται ότι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η Γαλλία μπορεί να προστατεύσει τους πολίτες της είναι να εγκαταλείψει την ΕΕ και το ευρώ. Υποστηρίζει ότι η απάντηση στις προκλήσεις που θέτει η τρομοκρατία και η παράνομη μετανάστευση είναι η έξοδος από τη ζώνη του Σένγκεν και η ενίσχυση των εθνικών συνόρων. Λέει ότι ο μόνος τρόπος για να διατηρηθεί το γενναιόδωρο δίχτυ κοινωνικής ασφάλισης και η προστασία των θέσεων εργασίας της Γαλλίας είναι να σταματήσουν οι οικονομικοί περιορισμοί της ένταξης στο ενιαίο νόμισμα.
Ο κ. Macron, αντιθέτως, υποστηρίζει ότι πολλές από τις μεγαλύτερες πηγές ανασφάλειας είναι κοινές ευρωπαϊκές προκλήσεις που αντιμετωπίζονται καλύτερα μέσω κοινών ευρωπαϊκών προσπαθειών. Η αντίδρασή του στους κινδύνους της τρομοκρατίας και της παράνομης μετανάστευσης είναι να ενισχυθούν τα σύνορα της ΕΕ, όχι να κλείσουν τα σύνορα της Γαλλίας. Και υποστηρίζει ότι το χάος που θα ακολουθούσε μια απόφαση για έξοδο από το ευρώ θα έφερνε πολύ μεγαλύτερη δυστυχία. Η πορεία προς μεγαλύτερη ασφάλεια συνίσταται στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της Γαλλίας και στη μεταρρύθμιση του κοινωνικού της μοντέλου ώστε να επικεντρωθεί στην καλύτερη προστασία των ατόμων μέσω ενεργών πολιτικών απασχόλησης και κατάρτισης παρά στην προσπάθεια διατήρησης κάθε θέσης εργασίας.
Σίγουρα αν κερδίσει ο κ. Macron, η ΕΕ θα πιστέψει ότι έχει κερδίσει μια ανάκαμψη. Ο κίνδυνος θα έχει υποχωρήσει ουσιαστικά για το ευρώ και εάν η ΕΕ δεν θα πληγεί από περαιτέρω διάρρηξεις τύπου Brexit κατά τη διάρκεια αυτού του τρέχοντος ευρωπαϊκού εκλογικού κύκλου. Η ΕΕ πιθανότατα θα αγόραζε πολλά ακόμα χρόνια για να προσπαθήσει να κερδίσει την εμπιστοσύνη των ψηφοφόρων και να δείξει ότι εξακολουθεί να είναι σε θέση να επιλύσει κοινά προβλήματα.
Το αν θα πετύχει θα εξαρτηθεί σε μεγάλο βαθμό από τον κ. Macron. Για να μεταρρυθμίσει την Ευρώπη, πρέπει πρώτα να δείξει ότι μπορεί να μεταρρυθμίσει τη Γαλλία. Αυτό σημαίνει ότι η πραγματοποίηση των οικονομικών αναθεωρήσεων που οι οικονομολόγοι έχουν εδώ και καιρό υποστηρίξει είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της οικονομικής τύχης της Γαλλίας, αλλά οι οποίες απέφυγαν τις κυβερνήσεις των τελευταίων 20 ετών. Αυτά περιλαμβάνουν τη μείωση των φόρων που καταβάλλουν οι εργοδότες, οι οποίοι αποθαρρύνουν την πρόσληψη. Την ελάφρυνση των κανόνων εργασίας που αποθαρρύνουν τις επενδύσεις. Και την περικοπή των κυβερνητικών δαπανών, η οποία επιβράδυνε την κυβέρνηση με τα επίμονα ελλείμματα και το υψηλό χρέος.
Ο κ. Macron έχει δεσμευτεί να αναλάβει δράση και στα τρία μέτωπα. Για να επιτύχει, θα πρέπει πρώτα να οικοδομήσει κυβερνητικό συνασπισμό στην Εθνοσυνέλευση μετά τις κοινοβουλευτικές εκλογές τον Ιούνιο και στη συνέχεια να ξεπεράσει την αναπόφευκτη αντίσταση από τα κατοχυρωμένα συμφέροντα μεταξύ των συνδικαλιστικών οργανώσεων που παρενέβησαν στις προηγούμενες μεταρρυθμιστικές προσπάθειες – συμπεριλαμβανομένης και της δικής του υπό την προηγούμενη κυβέρνηση. Αυτό θα αποτελέσει μια σκληρή δοκιμασία των πολιτικών δεξιοτήτων του.
Εάν η μεταρρύθμιση της Γαλλίας όπως είναι πιθανό να αποδειχθεί δύσκολη, η μεταρρύθμιση της ΕΕ θα μπορούσε να αποδειχθεί ακόμη μεγαλύτερη πρόκληση. Ο κ. Macron πρότεινε τη δημιουργία ευρωπαϊκού προϋπολογισμού υπό την εποπτεία ενός ευρωπαϊκού ταμείου, αλλά παρόμοιες προτάσεις στο παρελθόν δέχονται άκαμπτη αρνηση από τη Γερμανία, η οποία είναι επιφυλακτική στις μεταφορές μεταξύ των κρατών μελών.
Ωστόσο, η γερμανική κυβέρνηση αποδέχεται ότι απαιτούνται κυρίως μεταρρυθμίσεις της ευρωζώνης, και το Βερολίνο ευελπιστεί ότι ο κ. Macron μπορεί να αποτελεσει χρήσιμο εταίρο στη μεταρρύθμιση της ευρωζώνης.
Η τιμή της γερμανικής υποστήριξης για κάθε πρόταση που εμβαθύνει την οικονομική και χρηματοπιστωτική ολοκλήρωση θα είναι ότι συνοδεύεται από μεταφορές πραγματικής κυριαρχίας, κάτι που οι γαλλικές κυβερνήσεις δυσκολεύονται.
Κάποιοι λένε ότι αυτά τα εμπόδια είναι ανυπέρβλητα, στρέφοντας μια προεδρία του Macron σε αποτυχία. Αλλά αυτό φαίνεται πρόωρο. Αν υποθέσουμε ότι κερδίζει, ο κ. Macron θα ξεκινήσει με σημαντικά πλεονεκτήματα. Θα κληρονομήσει μια αναπτυσσόμενη οικονομία και θα μειωθεί η ανεργία, δημιουργώντας ένα ευκολότερο πολιτικό κλίμα για μεταρρυθμίσεις. Και δεν έχει επιβαρυνθεί με επιζήμιες υποσχέσεις όπως το είδος που προκάλεσε εκτροπή της προεδρίας του πρώην αφεντικού του François Hollande, του οποίου η αξιοπιστία δεν ανέκαμψε ποτέ από τις ζημίες που προκάλεσαν οι επιθετικές φορολογικές αυξήσεις των δύο πρώτων ετών.
Ο κ. Macron μπορεί επίσης να επωφεληθεί από μια αίσθηση εθνικής επείγουσας ανάγκης, δεδομένου ότι η αναμενόμενη ισχυρή απόδοση της κας Le Pen στις εκλογές της Κυριακής θα υπογραμμίσει πολύ ξεκάθαρα τις πιθανές συνέπειες της αποτυχίας.
Πάνω απ ‘όλα, έχει δείξει μέχρι τώρα ότι είναι πολιτικός με άφθονα αποθέματα θάρρους, αποφασιστικότητας και πάνω απ’ όλα τύχη. Θα χρειαστεί και τα τρία, γιατί μπορεί να διαπιστώσει ότι η νίκη της Προεδρίας είναι το εύκολο κομμάτι.