Είσαι ο Πρόεδρος των ΗΠΑ και έχεις αποφασίσει να απολύσεις τον επικεφαλής μιας υπηρεσίας που ερευνά το αν κατά την προεκλογική σου εκστρατεία υπήρξε συνωμοσία με τους Ρώσους ούτως ώστε να “γείρουν” οι εκλογές προς τη μεριά σου.
Πώς το χειρίζεσαι αυτό;
Συσκέπτεσαι με τους ανώτερους συμβούλους του Λευκού Οίκου που έχουν εμπειρία σε τέτοια θέματα και τους ρωτάς εάν είναι ορθό να παρέμβεις σε μια έρευνα υψηλού προφίλ που επισκιάζει την κυβέρνησή σου; Συμβουλεύεσαι μερικά, έμπιστα μέλη του Κογκρέσου, ζητώντας να σου πουν πώς λειτουργεί η αμερικανική κυβέρνηση, πόσο σημαντικοί είναι οι έλεγχοι και οι εξισορροπήσεις και τι υπαγορεύει η μακρόχρονη παράδοση για το διαχωρισμό των εξουσιών;
Ή μήπως προσεγγίζεις μερικούς αξιωματούχους της επιβολής του νόμου που μπορεί να ενδιαφέρονται ή μη, για δικούς τους λόγους, να διώξουν τον ίδιο άνθρωπο που θες κι εσύ για να δεις τι θα πουν; Και ύστερα, αν αποφασίσεις να προχωρήσεις, δεν λες σχεδόν σε κανέναν τι σχεδιάζεις, χώνεις τον πρώην σωματοφύλακά σου σε ένα αμάξι στο Λευκό Οίκο, του δίνεις έναν φάκελο που περιλαμβάνει την επιστολή της απόλυσης του ανθρώπου που έχεις βάλει στο μάτι και τον βάζεις να πει τα μαντάτα αντί για σένα –αλλά χωρίς να τσεκάρεις εάν ο άνθρωπος που θες να απολύσεις είναι όντως στο γραφείο του την ώρα που θα φτάσει ο σωματοφύλακάς σου;
Όπως όλοι γνωρίζουμε, ο Πρόεδρος Trump ακολούθησε την τρίτη διαδρομή όταν αποφάσισε να απολύσει το διευθυντή του FBI, James Comey την Τρίτη το βράδυ. Ο Comey αιφνιδιάστηκε, μαθαίνοντας για την απόλυσή του από την τηλεόραση την ώρα που μιλούσε σε επιτελικά στελέχη του FBI στα γραφεία του Λος Άντζελες. Πολλοί σύμβουλοι του Trump και οι περισσότεροι στην Ουάσιγκτον, που επίσης αιφνιδιάστηκαν, έσπευσαν να μάθουν τι σήμαιναν όλα αυτά και αν ο Πρόεδρος είχε βυθίσει ή όχι τη χώρα σε μια συνταγματική κρίση.
Όπως εξήγησε ο συνάδελφός μου στο - View, Noah Feldman αυτό δεν συνιστά συνταγματική κρίση. Είναι, όμως, μια επίθεση στην αντίληψη ότι ζούμε σε μια ευνομούμενη χώρα στην οποία κανείς, συμπεριλαμβανομένου του Προέδρου, δεν είναι υπεράνω νόμου.
Οι αξιωματούχοι του υπουργείου Δικαιοσύνης συνέστησαν την απόλυση του Comey εξαιτίας του τρόπου με τον οποίο ο διευθυντής του FBI χειρίστηκε την υπόθεση των e-mail της Hillary Clinton. Οπότε να, υπήρχε αυτό. Αλλά στην επιστολή του, όπου ενημερώνει τον Comey ότι απολύθηκε, ο Πρόεδρος λοξοδρόμησε λέγοντας –χωρίς καμία προφανή απόδειξη- ότι ο Comey του είπε “σε τρεις διαφορετικές περιστάσεις, ότι δεν υπόκειμαι σε έρευνα” στο πλαίσιο της διερεύνησης της υπόθεσης της Ρωσίας από το FBΙ.
Η απομάκρυνση του Comey έχει επίσης αυξήσει τη σημασία της έρευνας για πιθανή συμπαιγνία των Ρώσων με την Ομάδα Trump. To CNN μετέδωσε την Τρίτη ότι οι ομοσπονδιακοί εισαγγελείς κλήτευσαν πρώην συνεργάτες του απολυμένου από τον Trump Συμβούλου Εθνικής Ασφάλειας, Michael Flynn για επαγγελματικά έγγραφα, λίγες ώρες προτού ανακοινωθεί η απόλυση του Comey.
Ο ίδιος ο Trump ξεκάθαρα δεν αισθάνεται άνετα με την έρευνα στους Ρώσους. Σύμφωνα με το Politico, ο Trump επεξεργαζόταν την απόλυση του Comey για μία εβδομάδα, “εξοργιζόταν ολοένα περισσότερο με την έρευνα στη Ρωσία”, δεν καταλάβαινε γιατί δεν μπορούσε να το θέσει υπό έλεγχο και ενίοτε “ούρλιαζε όταν έβλεπε τα τηλεοπτικά κλιπ για την έρευνα”. Πέρασε επίσης αρκετές εβδομάδες ασκώντας περιστασιακά κριτική στην έρευνα μέσω του Twitter του με αναρτήσεις σαν αυτή:
Ο Trump έχει επίσης ζητήσει νομική συμβουλή εκτός Λευκού Οίκου για να χειριστεί κάποιες από τις ανησυχίες του. Στη διάρκεια συνέντευξης Τύπου την Τρίτη, ο εκπρόσωπος του Λευκού Οίκου Sean Spicer είπε ότι ο Trump ζήτησε από ένα “κορυφαίο δικηγορικό γραφείο στην Ουάσινγκτον” να απαντήσει στις δηλώσεις του Γερουσιαστή των Ρεπουμπλικάνων Lindsey Graham ότι θέλει να κοιτάξει πιο βαθιά σε πιθανές επιχειρηματικές συνεργασίες που είχε ο Πρόεδρος με τη Ρωσία.
Ο Spicer φρόντισε να επισημάνει ότι παρότι ο Πρόεδρος προσέλαβε δικηγόρο για να επικοινωνήσει με τον Graham, δεν είχε πρόβλημα που ο Γερουσιαστής έκανε ερωτήσεις για τους δεσμούς του με τη Ρωσία. “Δεν έχει δουλειά στη Ρωσία”, είπε ο Spicer. “Οπότε το δέχεται μετά χαράς”.
Ολοκληρώνοντας όλο αυτό το συναρπαστικό έργο στην στην Ουάσινγκτον, ο Λευκός Οίκος φιλοξένησε τον Ρώσο υπουργό Εξωτερικών Sergei Lavrov την Τετάρτη για να συζητήσουν για την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και το συριακό εμφύλιο πόλεμο. Στο πλαίσιο μιας σύντομης εμφάνισης στον Τύπο με τον υπουργό Εξωτερικών Rex Tillerson, ο Lavrov αστειεύτηκε για τον Comey: “Απολύθηκε; Αστειεύεσαι”. Αυτό ήταν αστείο.
Η απομάκρυνση του Comey από τον Trump πυροδότησε τον τελευταίο γύρο εικασιών σχετικά με τα κίνητρα και τις ενέργειες του Προέδρου. Ερωτήματα τέτοιου είδους έκαναν συχνά την εμφάνισή τους στη διάρκεια των τελευταίων περίπου 18 μηνών.
Θυμάστε τον ομοσπονδιακό Δικαστή Gonzalo Curiel, ο οποίος προήδρευε της δίκης για την υπόθεση απάτης που περιλάμβανε το Trump University; Ο Trump επιτέθηκε στο δικαστή και τη μεξικάνικη κληρονομιά του αρκετές φορές τον τελευταίο χρόνο, προσπαθώντας έτσι να εξηγήσει για ποιο λόγο πίστευε πως ο Curiel πρέπει να απομακρυνθεί από μια υπόθεση η οποία έβαζε συνεχώς στο στόχαστρο το κερδοσκοπικό ίδρυμα.
Θυμάστε την τριμελή επιτροπή του Εφετείου της 9ης Περιφέρειας των ΗΠΑ που αποφάσισε κατά του εκτελεστικού διατάγματος του Trump που απαγόρευε την είσοδο στις ΗΠΑ των πολιτών μουσουλμανικών χωρών; Αφού ισχυρίστηκε εσφαλμένα πως η επιτροπή καταδίκασε και ένα άλλο εκτελεστικό διάταγμα που έβαζε στο στόχαστρο τις “πόλεις ασύλου”, ο Trump είπε ότι ήθελε να διακόψει τη λειτουργία του Εφετείου.
Εάν ο Trump μπορούσε να απαλλάξει μονομερώς τον Curiel από τα καθήκοντά του, θα το έκανε. Εάν ο Trump μπορούσε μονομερώς να απομακρύνει όλα τα μέλη του ομοσπονδιακού δικαστηρίου, θα το έκανε. Μπορούσε να καθαιρέσει τον Comey και το έκανε. Ένας από τους κινδύνους στην προσπάθεια να αναλύσει κανείς τα κίνητρα και τις δράσεις του Trump είναι ότι η ορθολογική, μακροπρόθεσμη σκέψη δεν είναι το σήμα κατατεθέν του τρόπου που ενεργεί. Θέλει αποδοχή, λατρεία, υψηλά σκορ. Και πραγματικά δεν νοιάζεται για την πολιτική ή τη διαδικασία. Οπότε το να αναζητήσει κανείς τη “στρατηγική” ή τη “μαεστρία στη διαπραγμάτευση” του Προέδρου είναι δώρον άδωρον.
Αυτό που καθοδηγεί τον Trump σήμερα και που πάντα τον καθοδηγούσε, είναι οι δίδυμες δυνάμεις: αυτοεπιβεβαίωση και αυτοσυντήρηση. Οι περισσότερες από τις δημόσιες ενέργειές του μπορούν να γίνουν αντιληπτές ως αντανάκλαση μιας από τις δύο αυτές ανάγκες. Και η απόλυση του James Coney από τον Trump ήταν θέμα αυτοσυντήρησης.