Η Γαλλία δεν πρέπει να αφήσει την Google να τη γλιτώσει φτηνά

Δευτέρα, 17-Ιουλ-2017 02:34

Του Leonid Bershidsky

Όταν η Google προχώρησε πέρυσι σε διακανονισμό με τη Μ. Βρετανία ύψους μόλις 168 εκατ. δολαρίων για φόρους που χρωστούσε, η γαλλική κυβέρνηση ορκίστηκε ότι θα πάρει περισσότερα χρήματα α

…

Δευτέρα, 17-Ιουλ-2017 02:34

Του Leonid Bershidsky

Όταν η Google προχώρησε πέρυσι σε διακανονισμό με τη Μ. Βρετανία ύψους μόλις 168 εκατ. δολαρίων για φόρους που χρωστούσε, η γαλλική κυβέρνηση ορκίστηκε ότι θα πάρει περισσότερα χρήματα από τον αμερικανικό κολοσσό –με βάση, όπως είχε πει ο τότε Γάλλος ΥΠΟΙΚ, Michel Sapin, όχι τις διαπραγματεύσεις, αλλά την εφαρμογή του νόμου. Την εβδομάδα που πέρασε, η προσέγγιση αυτή απέτυχε θεαματικά.

Δικαστήριο του Παρισιού απέρριψε το αίτημα της κυβέρνησης να καταβληθεί από την Google το ποσό των 1,115 δισ. ευρώ σε φόρους για το διάστημα από το 2005 έως το 2010. Η αποτυχία δείχνει ότι χώρες και ομάδες όπως η Ευρωπαϊκή Ένωση χρειάζεται επειγόντως να αλλάξουν τους φορολογικούς τους κανόνες, καθώς καταπατούνται πολύ εύκολα από τις πολυεθνικές . Εν τω μεταξύ, τα παλαιά χρέη θα πρέπει τεθούν προς διαπραγμάτευση ή να ξεχαστούν.

Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ο τότε υπουργός Οικονομικών George Osborne χαρακτήρισε τον διακανονισμό του 2016 ως “μεγάλη επιτυχία”, αλλά οι αντίπαλοί του ισχυρίστηκαν ότι η Google τη γλίτωσε φτηνά. Ωστόσο, ο Osborne είχε ένα δίκιο. Η Google θα μπορούσε να έχει αρνηθεί να πληρώσει οτιδήποτε και δεν άλλαξε τη φορολογική της δομή για το Ην. Βασίλειο. Το μόνο που συμφώνησε η Google στο πλαίσιο του διακανονισμού ήταν να πληρώσει περισσότερα στην εταιρεία που λειτουργούσε στις Βρετανία για τις παρεχόμενες υπηρεσίες, γεγονός που οδήγησε σε περισσότερους φόρους.

Το φορολογικό καθεστώς στη Βρετανία είναι το ίδιο με αυτό που χρησιμοποιεί η Google στη Γαλλία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες. Σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση, η Google διαθέτει εταιρείες οι οποίες, τεχνικά, δεν πωλούν διαφημίσεις. Μόνο μια εταιρεία που είναι καταχωρημένη στην Ιρλανδία το κάνει και υπογράφει όλες τις σχετικές συμβάσεις. Στη συνέχεια αποζημιώνει τις επιχειρήσεις της Google σε άλλες χώρες για υπηρεσίες μάρκετινγκ και μηχανικής. Η Ιρλανδία έχει χαμηλότερο συντελεστή φόρου εισοδήματος από τα περισσότερα ευρωπαϊκά έθνη, αλλά η Google χρησιμοποιεί επίσης ένα φορολογικό παράθυρο εκεί που της επιτρέπει να μην πληρώνει σχεδόν καθόλου φόρο. 

Αυτή είναι η περιβόητη πρακτική φοροαποφυγής “Διπλός ιρλανδικός με ολλανδικό σάντουιτς”, με την οποία η ιρλανδική εταιρεία που πωλεί διαφημίσεις πληρώνει το μεγαλύτερο μέρος των εσόδων της σε μια ολλανδική επιχειρηματική οντότητα για τη χρήση της πνευματικής ιδιοκτησίας της Google και η οντότητα αυτή στέλνει τα χρήματα σε μια offshore της Καραϊβικής που κατέχει τα διεθνή δικαιώματα πνευματικής ιδιοκτησίας. Η Ιρλανδία υποτίθεται ότι έκλεισε το “παράθυρο” που επέτρεπε αυτή την πρακτική, ωστόσο οι πολυεθνικές που την εφάρμοζαν πριν από το 2015 μπορούν να συνεχίσουν να τη χρησιμοποιούν τουλάχιστον έως το 2020. Ακόμη και μετά την ημερομηνία αυτή, ενδέχεται να είναι εφικτή κάποια άλλη εκδοχή της δεδομένης της συνθήκης της Ιρλανδίας για την αποφυγή της διπλής φορολογίας με την Ολλανδία, η οποία θα υπερισχύει πάντα του τοπικού νόμου.

Η συναλλαγή εκμεταλλεύεται την χωρίς σύνορα φύση της επιχειρηματικής δραστηριότητας στην ΕΕ. Τόσο οι βρετανικές όσο και οι ιταλικές φορολογικές αρχές, που προέβησαν σε δικό τους διακανονισμό ύψους 306 εκατ. ευρώ έναντι της Google νωρίτερα αυτό το έτος, επιτέθηκαν στην αμερικανική εταιρεία κυρίως επειδή πλήρωνε πολύ λίγα από την Ιρλανδία προς το βρετανικό και το ιταλικό παράρτημα για τις υπηρεσίες τους. Η Google συμμορφώθηκε, επιδεικνύοντας ουσιαστικά καλή θέληση -έτσι ώστε οι εθνικές αρχές να την αφήσουν ήσυχη.

Η γαλλική προσπάθεια ήταν πιο φιλόδοξη: η σοσιαλιστική κυβέρνηση αμφισβήτησε το ίδιο το σύστημα υποστηρίζοντας ότι η Google διατηρεί μια “μόνιμη έδρα” στη Γαλλία σύμφωνα με τις κατευθυντήριες γραμμές του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Το επιχείρημα ήταν ότι η Google Γαλλίας ήταν αυτή που πραγματοποιούσε ουσιαστικά τις συμφωνίες πώλησης διαφημίσεων, παρόλο που η γραφειοκρατία περνούσε από την Ιρλανδία.

Η Google France απασχολεί 700 άτομα, μερικά από αυτά σε εμπορικούς ρόλους. Η μονάδα αυτή κατέγραψε κύκλο εργασιών ύψους μόλις 247 εκατ. ευρώ το 2015 –τα περισσότερα σε μορφή πληρωμών από την Ιρλανδία. Κατέβαλε εταιρικό φόρο ύψους 6,7 εκατ. ευρώ βάσει κερδοφορίας ύψους 22 εκατ. ευρώ. Η Google δεν αποκαλύπτει έσοδα από τις πωλήσεις διαφημίσεων στη Γαλλία, οπότε η γαλλική κυβέρνηση προσπάθησε να τα συμπεράνει για να υπολογίσει πόσα θα ζητήσει σε επιστροφή φόρου.

Οι εκτιμήσεις της κυβέρνησης δεν βρήκαν σύμφωνο το δικαστήριο. Δεν διαπίστωσε τίποτα παράνομο σχετικά με την ιρλανδική δομή, επικαλούμενο “ελλείψεις της τρέχουσας νομικής βάσης”. Παρόλο που η κυβέρνηση μπορεί ακόμα να ασκήσει έφεση και οι υπουργοί έχουν πει ότι θα το εξετάσουν, το μονοπάτι που ακολούθησαν το Ην. Βασίλειο και η Ιταλία είναι πιθανότατα πιο κερδοφόρο. Απλά και μόνο για να είναι φιλική, η Google μπορεί να φανεί αποδεχθεί να παραδεχθεί ότι πλήρωνε λιγότερα στη γαλλική μονάδα. Δεδομένου ότι ο πρόεδρος της Γαλλίας, Emmanuel Macron, ορκίστηκε να καθιερώσει τη Γαλλία ως ένα από τα τεχνολογικά κέντρα του πλανήτη, μια φιλική ρύθμιση θα είχε περισσότερο νόημα από μια συνεχιζόμενη νομική μάχη για τους χρωστούμενους φόρους.

Αυτό, ωστόσο, δεν αλλάζει τη φαινομενικά αθέμιτη συμπεριφορά του φορολογικού συστήματος της Google. Ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής της Google, ο οποίος είναι εύκολο να υπολογιστεί από τα στοιχεία που καταθέτει στην Επιτροπής Κεφαλαιαγοράς των ΗΠΑ, είναι εξαιρετικά χαμηλός. Παρόλο που έχει αυξηθεί κάπως τα τελευταία χρόνια, παραμένει πιο χαμηλά ακόμη και από το νόμιμο συντελεστή της Ιρλανδίας του 12,5%. Είναι επίσης πολύ λιγότερο από αυτό που καταβάλει η εταιρεία στις ΗΠΑ, όπου ο πραγματικός φορολογικός συντελεστής της έφτασε το 34,3% το 2015.

Η Google στην πραγματικότητα δεν είναι πια μια επιχείρηση των ΗΠΑ: το 53,6% των εσόδων της προήλθε από τον υπόλοιπο κόσμο πέρυσι. Στην Ευρώπη, με περισσότερο από 90% μερίδιο της αγοράς αναζήτησης στις περισσότερες χώρες, η Google κατέχει πιο κυρίαρχη θέση από ό, τι στην εγχώρια αγορά της. Όπως και στην αμερικανική αγορά, το δυοπώλιό της με το Facebook συρρικνώνει τη βάση διαφημιστικών εσόδων των τοπικών ειδησεογραφικών πρακτορείων. Έχει γίνει επίσης το αντικείμενο ερευνών των ευρωπαϊκών αρχών ανταγωνισμού, με τη πρώτη να καταλήγει πρόσφατα σε πρόστιμο-ρεκόρ 2,7 δισ. δολαρίων. Η Google είναι ένας “μυώδης”, μερικές φορές υπερβολικά επιθετικός και καταστροφικός τοπικός παίκτης – και παρόλο που δεν υπάρχει καμία αμφιβολία για την αξία στους καταναλωτές, συμβάλλει ελάχιστα στα φορολογικά έσοδα των χωρών όπου δραστηριοποιείται, πολύ λιγότερο από ό, τι κάνει στην πατρίδα της.

Αυτό δεν μπορεί να διορθωθεί με μια άκαρπη νομική ενέργεια για τους μη καταβληθέντες φόρους ή ακόμη και με πιο εποικοδομητικές διαπραγματεύσεις. Απαιτούνται νομοθετικές ενέργειες για να αναγκάσουν τις πολυεθνικές εταιρείες όπως η Google να αποκαλύψουν τα εισπραχθέντα έσοδα και κέρδος σε κάθε χώρα – και να πληρώσουν φόρο για το κέρδος αυτό, όπως είθισται να κάνουν στις ΗΠΑ. Ο Macron ίσως να μην είναι ο πιο πιθανός υποψήφιος για να προωθήσει μια τέτοια νομοθεσία -θα τον κάνει να μοιάζει με εχθρό της προόδου – αλλά θα πρέπει να προσπαθήσει. Και να αναγκαστεί να πληρώσει φόρους, όπως μια υπεύθυνη τοπική εταιρεία, η Google δεν θα εγκαταλείψει τη Γαλλία. Το 2015, το προ φόρων κέρδος της στο εξωτερικό έφτασε στο 28% εσόδων από το εξωτερικό. Θα παραμείνει ιδιαίτερα κερδοφόρος ακόμη και εάν υποχρεωθεί να καταβάλει φόρους βάσει των νόμιμων συντελεστών των ευρωπαϊκών χωρών.