Ο ισχυρισμός ότι η Αμερική αποτελεί «απειλή για την παγκόσμια ειρήνη» υπήρξε για πολλά χρόνια βασικό στοιχείο της ρωσικής και ιρανικής προπαγάνδας.
Για τους πιστούς στη δυτική συμμαχία, είναι οδυνηρό να αναγνωρίσουμε ότι τώρα υπάρχει κάποια αλήθεια σε αυτήν την ιδέα. Υπό τον Ντόναλντ Τραμπ, η Αμερική μοιάζει με ένα επικίνδυνο έθνος.
Κατά τη διάρκεια της περασμένης εβδομάδας, ο κ. Τραμπ επιδόθηκε σε πυρηνική μικροπολιτική με τη Βόρεια Κορέα, εξέδωσε ασαφείς απειλές στρατιωτικής δράσης στη Βενεζουέλα και φλερτάρει με ακραίους ρατσιστές στο εσωτερικό. Προσφέρει το αντίθετο της σταθερής, προβλέψιμης και ψύχραιμης ηγεσίας που ζητούν οι σύμμαχοι της Αμερικής από την Ουάσινγκτον.
Οι άμεσα διάσημες απειλές του κ. Τραμπ ότι η Βόρεια Κορέα κινδυνεύει με «φωτιά και μανία» ήταν ιδιαίτερα ανεύθυνες. Ακόμη και αν η απειλή είναι μια μπλόφα, θέτει την αμερικανική αξιοπιστία στη γραμμή του πυρός και κινδυνεύει να προκαλέσει κλιμάκωση από το καθεστώς του Κιμ Γιονγκ Ουν, το οποίο απειλεί να εκτοξεύσει πυραύλους κοντά στο έδαφος των ΗΠΑ στο Γκουάμ. Ακόμα πιο ανησυχητικό είναι ότι η κυβέρνηση του Τραμπ φλερτάρει ανοιχτά με την ιδέα ενός προληπτικού χτυπήματος στη Βόρεια Κορέα – υποστηρίζοντας ότι ο εξοπλισμένος με πυρηνικά κ. Κιμ δεν μπορεί να αποθαρρυνθεί. Εάν όμως η Αμερική μπορούσε να βασιστεί στην αποτροπή για να περιορίσει την πυρηνική απειλή από τη Ρωσία του Στάλιν και την Κίνα του Μάο, μπορεί σίγουρα να κάνει το ίδιο και με τη Βόρεια Κορέα του κ. Κιμ. Όλοι οι προηγούμενοι πρόεδροι απέρριψαν την ιδέα των προληπτικών επιθέσεων σε κράτη με πυρηνικό εξοπλισμό – για προφανείς λόγους.
Η διεθνής κρίση που προξενεί ο κ. Τραμπ είναι όλο και πιο αδιάσπαστη από τα εσωτερικά προβλήματα που περικλείουν την κυβέρνησή του. Η έρευνα του πρώην διευθυντή του FBI Ρόμπερτ Μιούλερ για τη ρωσική παρέμβαση στις εκλογές στις ΗΠΑ πλησιάζει όλο και περισσότερο στον εσωτερικό κύκλο του προέδρου. Το Κογκρέσο βρίσκεται σε αδιέξοδο και ο Λευκός Οίκος είναι ένα καρουζέλ απολύσεων και εχθροπραξιών. Και τώρα υπάρχει πολιτική βία στους δρόμους, καθώς οι λευκοί ρατσιστές και οι νεοναζί επιτίθενται και μέχρι και σκοτώνουν διαδηλωτές στο Σάρλοτσβιλ – ενώ ο πρόεδρος εκδίδει αμφιλεγόμενες και με υπεκφυγές δηλώσεις από ένα γήπεδο γκολφ.
Ο κίνδυνος είναι ότι αυτές οι πολλαπλές κρίσεις θα συγχωνευθούν, δελεάζοντας έναν περικυκλωμένο πρόεδρο να προσπαθήσει να εκμεταλλευτεί μια διεθνή σύγκρουση για να ξεφύγει από τις εσωτερικές δυσκολίες του. Μόλις αυτή την εβδομάδα, ο Σεμπάστιαν Γκόρκα, ένας αμφιλεγόμενος βοηθός του Λευκού Οίκου, χρησιμοποίησε τη βορειοκορεατική κρίση για να πιέσει τους εγχώριους επικριτές του κ. Τραμπ να υποχωρήσουν, λέγοντας στο Fox News: «Κατά τη διάρκεια της κρίσης των πυραύλων στην Κούβα, σταθήκαμε πίσω από τον JFK. Αυτό είναι ανάλογο με την κρίση πυραύλων της Κούβας. Πρέπει να σταθούμε όλοι μαζί».
Το φλερτάρισμα του κ. Γκόρκα με την ιδέα ότι η απειλή του πολέμου θα μπορούσε να οδηγήσει τους αμερικανούς να συσπειρωθούν γύρω από τον πρόεδρο θα πρέπει να κρούσει καμπάνες συναγερμού για όσους έχουν μια αίσθηση ιστορίας. Οι κυβερνήσεις που αντιμετωπίζουν μια εγχώρια κρίση είναι συχνά περισσότερο διατεθειμένες να αγωνιστούν στο εξωτερικό. Για παράδειγμα, η γερμανική κυβέρνηση που οδήγησε την Ευρώπη στον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο αισθανόταν έντονη πίεση από εγχώριους πολιτικούς εχθρούς. Αλλά από την ημέρα που ξέσπασε ο πόλεμος, ένας περιχαρής Κάιζερ είπε σε συγκεντρωμένο πλήθος: «Δεν αναγνωρίζω πλέον κανένα κόμμα ή σχέση. Σήμερα είμαστε όλοι γερμανοί αδελφοί». Ή όπως είπε ο κ. Γκόρκα την περασμένη εβδομάδα: «Αυτές είναι οι στιγμές που πρέπει να σταθούμε μαζί ως έθνος».
Οι ηγέτες που υφίστανται σοβαρές εγχώριες πολιτικές πιέσεις είναι επίσης πιο πιθανό να συμπεριφέρονται παράλογα. Κατά τη διάρκεια της κρίσης στο Watergate, τα μέλη του υπουργικού συμβουλίου του Ρίτσαρντ Νίξον δήλωσαν στους στρατιωτικούς ότι πρέπει να συμβουλευτούν τους ίδιους προτού υπακούσουν σε προεδρικό διάταγμα για τη διεξαγωγή πυρηνικού χτυπήματος. Δυστυχώς, δεν είναι ξεκάθαρο ότι οποιοσδήποτε αξιωματούχος των ΗΠΑ – είτε τότε είτε τώρα – έχει το δικαίωμα να αντιταχθεί στον πρόεδρο εάν αποφασίσει να χρησιμοποιήσει πυρηνικά.
Οι εξωτερικοί παρατηρητές αφήνονται να ελπίζουν ότι οι «ενήλικες» της κυβέρνησης του Τραμπ θα διαχειριστούν με κάποιον τρόπο τον πρόεδρο. Ωστόσο, δημόσια τουλάχιστον, η αντίσταση στις απειλές πολέμου του κ. Τραμπ ήταν εξαιρετικά αδύναμη, τόσο στο Κογκρέσο όσο και στο εσωτερικό της κυβέρνησης.
Ο κ. Μακ Μάστερ, σύμβουλος του προέδρου για την εθνική ασφάλεια, υπερασπίστηκε τη φιλοπόλεμη διάθεση του κ. Τραμπ στην εθνική τηλεόραση. Εν τω μεταξύ, ο ίδιος ο στρατηγός Μακ Μάστερ δέχεται επίθεση από την λευκή εθνικιστική πτέρυγα των υποστηρικτών του προέδρου, που τον κατηγορούν ότι απομάκρυνε μερικούς από τους συμμάχους του στο Συμβούλιο Εθνικής Ασφάλειας. Την περασμένη εβδομάδα, καθώς κλιμακωνόταν η κρίση στη Βόρειο Κορέα, το hashtag «απολύστε τον Μακ Μάστερ» έγινε δημοφιλές στο Twitter, καθώς οι εθνικιστές προσπάθησαν να εκτοπίσουν τον αντίπαλό τους από τον Λευκό Οίκο. Αυτό είναι το ακριβώς αντίθετο της ατμόσφαιρας που θα έπρεπε να επικρατήσει στο Λευκό Οίκο καθώς μια πιθανή πυρηνική αντιπαράθεση αναδύεται στον Ειρηνικό.
Εκείνοι που ελπίζουν ότι το «βαθύ κράτος» της Αμερικής θα ελέγξει τον κ. Τραμπ – ή ακόμα και θα αναγκάσει την παραίτησή του – πιθανόν να είναι ένοχοι ευσεβών πόθων. Ο εκτοπισμός του από το αξίωμα παραμένει ένα μαζικά δύσκολο έργο και κινδυνεύει να προκαλέσει μια περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση τόσο στην εγχώρια πολιτική όσο και στη διεξαγωγή της εξωτερικής πολιτικής των ΗΠΑ.
Μια τελευταία ανησυχητική σκέψη είναι ότι η ανάδυση του κ. Τραμπ εμφανίζεται ολοένα και περισσότερο σαν σύμπτωμα μιας ευρύτερης κρίσης στην αμερικανική κοινωνία, που δεν θα εξαφανιστεί, ακόμη και όταν ο κ. Τραμπ εγκαταλείψει το Οβάλ Γραφείο. Η πτώση του βιοτικού επιπέδου για πολλούς απλούς αμερικανούς και οι δημογραφικές μετατοπίσεις που απειλούν την πλειοψηφική θέση των λευκών αμερικανών βοήθησαν στη δημιουργία της ομάδας των εξοργισμένων ψηφοφόρων που εξέλεξαν τον κ. Τραμπ. Συνδυάστε αυτό το κοινωνικό και οικονομικό σκηνικό με τους φόβους για διεθνή παρακμή και μια πολιτική κουλτούρα που σέβεται τα όπλα και τον στρατό και έχετε μια φόρμουλα για μια χώρα που η αντίδρασή της σε διεθνείς κρίσεις μπορεί να γίνει όλο και περισσότερο το «στοχεύστε και γεμίστε».