Μοιάζει με ολοένα και πιο κενή υπόσχεση για τους χιλιάδες νέους του Χονγκ Κονγκ, οι οποίοι προσχώρησαν στις διαδηλώσεις υπέρ της δημοκρατίας το 2014. Από τότε που αυτές οι διαμαρτυρίες καταστάλθηκαν, είδαν το Πεκίνο να αυξάνει σταθερά τις παρεμβάσεις του στις εσωτερικές υποθέσεις της πρώην αποικίας.
Το 2015, κινέζοι πράκτορες απήγαγαν πέντε πωλητές βιβλίων που πωλούσαν πολιτικά ευαίσθητα βιβλία στην πόλη. Πέρυσι, το Πεκίνο διέταξε την κυβέρνηση του Χονγκ Κονγκ να απομακρύνει όλους τους αξιωματούχους και τους νομοθέτες που θεωρεί ότι στερούνται ειλικρίνειας στον όρκο πίστης στην Κίνα, μια κίνηση που οδήγησε σε απαγόρευση κατοχής γραφείου σε έξι βουλευτές.
Η φυλάκιση του Τζόσουα Γουόνγκ την περασμένη εβδομάδα και δύο άλλων ηγετών του κινήματος υπέρ της δημοκρατίας είναι το τελευταίο δείγμα της καταστολής των διαφωνούντων από το Πεκίνο. Οι ποινές φυλάκισης επιβλήθηκαν από το Ανώτατο Δικαστήριο του Χονγκ Κονγκ, παρόλο που οι τρεις άνδρες είχαν ήδη εκτίσει ποινές χωρίς φυλάκιση που είχαν επιβληθεί νωρίτερα. Η απόφαση των αρχών του Χονγκ Κονγκ να ξανανοίξουν την υπόθεση και να επιδιώξουν αυστηρότερες ποινές μοιάζει με μια εμφανή απόπειρα – υπό την πίεση του Πεκίνου – να τους αποτρέψουν από το να ακολουθήσουν μια σταδιοδρομία στην πολιτική.
Η Κίνα απομακρύνεται σαφώς από τις δεσμεύσεις που έχει αναλάβει υπό τη σινοβρετανική συνθήκη του 1984 για την επιστροφή του Χονγκ Κονγκ, όπως η εγγύηση την ελευθερία του λόγου, του Τύπου και του συνέρχεσθαι. Πράγματι, ένας εκπρόσωπος του υπουργείου Εξωτερικών έχει ονομάσει τη συνθήκη «ένα ιστορικό έγγραφο, το οποίο δεν έχει πλέον καμία πρακτική σημασία».
Ο μειωμένος ρόλος του Χονγκ Κονγκ στην οικονομία της Κίνας μπορεί να είναι ένας από τους λόγους για τους οποίους το Πεκίνο αισθάνεται όλο και περισσότερο ικανό να ασκήσει έλεγχο. Τη δεκαετία μετά την παράδοση, το Χονγκ Κονγκ αντιπροσώπευε το ένα πέμπτο του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος της Κίνας και χρησίμευσε ως αγωγός για επενδύσεις από τη δύση. Τώρα αντιπροσωπεύει περίπου το 3% του ΑΕΠ και η Κίνα αρχίζει να έχει πρόσβαση σε ξένες επενδύσεις απευθείας μέσω της Σαγκάης και του Σενζέν. Η υπομονή της Κίνας για την ελεύθερη κουλτούρα του Χονγκ Κονγκ μειώνεται μαζί με τη χρησιμότητά του.
Η φθίνουσα επιρροή της Βρετανίας είναι ένας δεύτερος παράγοντας. Η ανάγκη να επιβληθούν νέες εμπορικές συμφωνίες μετά το Brexit έχει περιορίσει την ικανότητά της να μιλά ανοιχτά. Ο Λόρδος Πάτεν, ο τελευταίος κυβερνήτης του Χονγκ Κονγκ, επέκρινε έντονα την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου για την αδύναμη στάση της απέναντι στις παραβιάσεις της συνθήκης από την Κίνα, αλλά το υπουργείο Εξωτερικών είναι επιφυλακτικό να προκαλέσει τον δεύτερο μεγαλύτερο εμπορικό εταίρο του εκτός της ΕΕ.
Ωστόσο, το Πεκίνο θα έκανε λάθος να υποθέσει ότι η διάβρωση της αυτονομίας του Χονγκ Κονγκ δεν συνεπάγεται κανένα κόστος.
Πρώτον, μπορεί να τροφοδοτήσει τα αιτήματα για δημοκρατία, ακόμη και για ανεξαρτησία, αντί να προωθήσει την ενότητα. Οι έρευνες δείχνουν ότι το 60% των πολιτών του Χονγκ Κονγκ αισθάνεται ότι η αυτονομία τους είναι υπό επίθεση από το Πεκίνο. Και μόλις το 3% των ατόμων ηλικίας 18-29 ετών περιγράφουν τώρα την ταυτότητά τους ως «ευρέως» κινεζική.
Δεύτερον, η ελπίζει από καιρό να πείσει την αυτόνομη Ταϊβάν ότι το «μία χώρα, δύο συστήματα» του Χονγκ Κονγκ είναι ένα μοντέλο που αξίζει να ακολουθήσει. Για τα 23 εκατομμύρια κατοίκων στην άλλη πλευρά του στενού της Ταϊβάν, κάθε συλληφθείς αντιφρονούντας αποτελεί προειδοποίηση κατά της συμφιλίωσης.
Η καταπάτηση της ελευθερίας του Χονγκ Κονγκ εγείρει επίσης μια σοβαρή ερώτηση για μια κινεζική κυβέρνηση με αυξανόμενες φιλοδοξίες στην παγκόσμια σκηνή: τι αξίζει ο λόγος της; Εάν μια διμερής συνθήκη, υπογεγραμμένη από δύο αρχηγούς κρατών και εγγεγραμμένη στον ΟΗΕ, μπορεί να αγνοηθεί μονομερώς, τι είναι αυτό που εμποδίζει την Κίνα να απορρίψει οποιαδήποτε άλλη συνθήκη δεν της αρέσει; Το να επιλέγει ποιες συνθήκες θέλει να τηρήσει δεν αποτελεί συνταγή για παγκόσμια ηγεσία.
Αυτό που συμβαίνει τώρα στο Χονγκ Κονγκ είναι μια κρίσιμη δοκιμασία της καλής πίστης του Πεκίνου. Είναι προς το συμφέρον όλων να επιτραπεί στην περιοχή μεγαλύτερη αυτονομία, όχι λιγότερη.