Τα τελευταία χρόνια, τείνει να είναι η Μέση Ανατολή αυτή που παρέχει άσχημες ειδήσεις και η Ασία που ειδικεύεται στην αισιοδοξία. Αυτό το έτος θα μπορούσε να αντιστραφεί αυτό το μοτίβο. Ο μεγαλύτερος γεωπολιτικός κίνδυνος είναι ένας πόλεμος στην κορεατική χερσόνησο. Εάν οι ΗΠΑ υλοποιήσουν την απειλή του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι θα χρησιμοποιήσει «φωτιά και μανία» για να αφοπλίσει τη Βόρειο Κορέα, θα είναι η πρώτη φορά που η Αμερική πήγε σε πόλεμο με ένα άλλο πυρηνικά ένοπλο κράτος. Οι κίνδυνοι είναι κυριολεκτικά ανυπολόγιστοι.
Αντίθετα, υπάρχουν πολλά μεγάλα πράγματα που θα μπορούσαν τελικά να πάνε καλά στη Μέση Ανατολή. Ο συνδυασμός της αναταραχής στο Ιράν, η ελευθέρωση των μεταρρυθμίσεων στη Σαουδική Αραβία και η τελική ήττα του Ισλαμικού Κράτους στο πεδίο της μάχης θα ήταν όλα σοβαρά εμπόδια για τις πιο φονταμενταλιστικές και συγκρουσιακές μορφές του ισλαμισμού.
Οι επενδυτές και οι οικονομολόγοι φαίνεται να υποτιμούν τον κίνδυνο του πολέμου στη Βόρεια Κορέα. Αλλά οι εμπειρογνώμονες της εθνικής ασφάλειας είναι πολύ λιγότερο αισιόδοξοι. Πολλοί λένε ότι η ατμόσφαιρα στην Ουάσινγκτον τώρα θυμίζει δυσάρεστα τη διάθεση πριν από την εισβολή στο Ιράκ το 2003 – όταν το αμερικανικό κατεστημένο εξωτερικής πολιτικής έπεισε τον εαυτό του ότι ένας προληπτικός πόλεμος εναντίον του Σαντάμ Χουσεΐν ήταν μια καλή ιδέα. Με παρόμοιο τρόπο, ο πόλεμος με τη Βόρεια Κορέα μετακινείται από το αδιανόητο στη στήλη του νοητού.
Ο γερουσιαστής Λίντσεϊ Γκράχαμ, μέλος της Επιτροπής Ένοπλων Υπηρεσιών της Γερουσίας, λέει ότι ο πόλεμος είναι «αναπόφευκτος» – αν η Βόρεια Κορέα δεν σταματήσει το πρόγραμμα πυρηνικών όπλων. Ο στρατηγός Χ.Ρ. Μακ Μάστερ, ο επικεφαλής της συμβουλευτικής επιτροπής για την εθνική ασφάλεια του προέδρου, ακούγεται όλο και περισσότερο επιθετικός. Υποσχέθηκε ότι οι ΗΠΑ θα «κάνουν ό, τι είναι απαραίτητο» για να σταματήσουν το πυρηνικό πρόγραμμα της Πιονγιάνγκ.
Αυτές οι ασυμβίβαστες δηλώσεις πρέπει να σταθμιστούν ενάντια στους παράγοντες που ανέκαθεν αποθάρρυναν μια αμερικανική επίθεση – πάνω απ’ όλα την απειλή ότι οι βομβιστικές επιθέσεις της Βόρειας Κορέας θα μπορούσαν να προκαλέσουν εκατοντάδες χιλιάδες θύματα στη γειτονική Νότια Κορέα.
Μια πιθανότητα είναι ότι ο στρατός των ΗΠΑ έχει πει στον Λευκό Οίκο ότι μπορεί να κρατήσει τα θύματα στη Νότια Κορέα σε αποδεκτό επίπεδο – με προληπτικά χτυπήματα που στοχεύουν τους βομβιστικούς πυραύλους της Βόρειας Κορέας με στόχο τη Σεούλ, την πρωτεύουσα της Νότιας Κορέας. Αλλά ακόμα κι αν αυτό δουλέψει, θα αφήσει ανοιχτό το ζήτημα του πώς θα βρεθούν και θα ασφαλιστούν τα πυρηνικά όπλα του καθεστώτος – μια αποστολή που πιθανόν θα έπρεπε να περιλαμβάνει στρατεύματα εδάφους.
Ακούγεται πολύ επικίνδυνο ακόμη και για να το συζητήσουμε, δεδομένου μάλιστα ότι οι στενότεροι ασιατικοί σύμμαχοι της Αμερικής – η Ιαπωνία, η Νότια Κορέα και η Αυστραλία – είναι πολύ απίθανο να υποστηρίξουν ένα προληπτικό χτύπημα. Ένα μήνυμα του νέου έτους από τον Κιμ Γιονγκ Ουν, τον ηγέτη της Βόρειας Κορέας, στηρίχτηκε σε αυτόν τον διχασμό – απειλώντας τις ΗΠΑ με πυρηνικά όπλα, προσφέροντας παράλληλα διάλογο με τη Νότια Κορέα.
Έτσι, η αρχική υπόθεση για το 2018 είναι ότι τελικά δε θα υπάρξει πόλεμος στην κορεατική χερσόνησο. Ένας συνηθισμένος πρόεδρος θα ανησυχούσε βαθιά ότι η «αξιοπιστία» των ΗΠΑ θα διακυβευόταν από την αποτυχία να εκπληρώσει την επίσημη υπόσχεσή του να σταματήσει το πυρηνικό πρόγραμμα της Βόρειας Κορέας. Αλλά ο πρόεδρος Τραμπ εφευρίσκει τη δική του πραγματικότητα, οπότε είναι πολύ λιγότερο πιθανό να ανησυχεί για τα προσχήματα.
Εν πάση περιπτώσει, ένας καλός κανόνας σχετικά με τις γεωπολιτικές προβλέψεις είναι ότι τα πραγματικά γεγονότα που αλλάζουν τον κόσμο – από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου έως τις τρομοκρατικές επιθέσεις της 11ης Σεπτεμβρίου – είναι αυτά που οι ειδικοί δεν είχαν προβλέψει. Η απροσδόκητη εκδήλωση αυτής της εβδομάδας διαδηλώσεων στους δρόμους του Ιράν αποτελεί χρήσιμη υπενθύμιση του γεγονότος αυτού.
Η απαισιοδοξία είναι συνήθως το καλύτερο στοίχημα για τη Μέση Ανατολή. Από τον πόλεμο του Ιράκ μέχρι την αραβική άνοιξη και την ειρηνευτική διαδικασία Ισραήλ-Παλαιστίνης, οι πιο ζοφερές εκτιμήσεις συχνά δικαιώνονται. Πρέπει λοιπόν να αναγνωριστεί ότι στο Ιράν το πιθανότερο αποτέλεσμα είναι ότι το σημερινό ξέσπασμα των διαμαρτυριών θα εξαφανιστεί ή θα συνθλιβεί, όπως συνέβη το 2009.
Από την άλλη πλευρά, ο ισλαμικός φονταμενταλισμός είναι σε οικονομικό και κοινωνικό αδιέξοδο – και οι άνθρωποι που έχουν κολλήσει σε αδιέξοδο τελικά προσπαθούν να οπισθοχωρήσουν προς τη διέξοδο. Κάτι τέτοιο μπορεί ήδη να βρίσκεται σε εξέλιξη στη Σαουδική Αραβία, όπου ο ορμητικός πρίγκιπας Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν φαίνεται πραγματικά αποφασισμένος να τα βάλει με το ουχαμπικό κατεστημένο. Αν οι αντίπαλες ομάδες ισλαμιστών σκληροπυρηνικών χάνουν έδαφος στο Ριάντ και την Τεχεράνη – και στα πεδία μάχης της Συρίας και του Ιράκ – τότε το 2018 θα μπορούσε να μείνει ως έτος ιστορικών οπισθοδρομήσεων για τον ισλαμικό φονταμενταλισμό.
Μετά από μια ζοφερή πορεία στην παγκόσμια πολιτική, είναι σίγουρα καιρός να υπενθυμίσουμε ότι μπορεί να υπάρξουν καλές, εκτός από κακές εκπλήξεις. Ένα στοίχημα για το νέο έτος είναι να προσπαθήσουμε να ξεπεράσουμε το άγχος που προκαλούν ο Τραμπ και το Brexit.
Με αυτό το πνεύμα, θα προβλέψουμε ότι οι περισσότεροι από τους μεγάλους κινδύνους που ανησυχούν σήμερα δε θα υλοποιηθούν. Δε θα ξεσπάσει πόλεμος στην κορεατική χερσόνησο, ούτε θα υπάρξει στη θάλασσα της Νότιας Κίνας ή στην ανατολική Ευρώπη. Η ΕΕ δε θα καταρρεύσει, οι διαπραγματεύσεις του Brexit δε θα αποτύχουν και οι αγορές δε θα βουλιάξουν. Αντίθετα, θα υπάρξουν μεγάλες και θετικές αλλαγές στη Μέση Ανατολή. Και η Αγγλία θα κερδίσει το Παγκόσμιο Κύπελλο.