Το ξεπούλημα στα χρηματιστήρια ξεκίνησε την περασμένη εβδομάδα και συνεχίζεται ακόμη πιο έντονα κατά την τρέχουσα χωρίς κάποιον συγκεκριμένο λόγο.
Είναι ένα εντελώς διαφορετικό σκηνικό από το 2011 όταν οι αμερικανικές μετοχές έκαναν βουτιά μετά την απώλεια του ΑΑΑ από τα αμερικανικά ομολόγα στο S&P Global Ratings.
«Ο κόσμος ξύπνησε σοκαρισμένος. Ο Ιανουάριος ήταν πολύ καλός μήνας και ξαφνικά μπαίνει ο Φεβρουάριος κι όλα ανατρέπονται», σχολιάζει ο Κέρι Γκρεγκ, στρατηγικός αναλυτής αγορών στη JPMorgan Asset Management. «Πελάτες με κατέκλυσαν με -s αναρωτώμενοι τι στο καλό συνέβη», λέει.
Ειδικοί λένε ότι αρκετοί παράγοντες παίζουν ρόλο για τον πανικό, από τις ανησυχίες για αυξήσεις των επιτοκίων από την Κεντρική Τράπεζα των ΗΠΑ μέχρι την ταχεία ρευστοποίηση που βασίζεται στη συνεχιζόμενη χαμηλή μεταβλητότητα στις αγορές.
Αύξηση των επιτοκίων
Τα μακράς διάρκειας αμερικανικά κρατικά ομόλογα αρνούνται πεισματικά να υποχωρήσουν πολύ, αφότου η Fed ξεκίνησε να ακολουθεί σφικτή νομισματική πολιτική το 2015. Το αφήγημα ήταν ότι με την οικονομία να αναπτύσσεται χωρίς μεγάλη αύξηση του πληθωρισμού, το κόστος του μακροχρόνιου δανεισμού θα μπορούσε να διατηρηθεί χαμηλό -δίνοντας φτερά στις αγορές. Αλλά τον περασμένο μήνα οι αποδόσεις άρχισαν να αυξάνονται και ορισμένοι προειδοποίησαν -κι είχαν δίκιο- ότι αν ξεπεράσουν το 2,6% για τα δεκαετή, θα δημιουργούσαν προβλήματα για τα equities.
Η πολιτική της Fed
Πίσω από την αύξηση των αποδόσεων κρύβεται μια έντονη συζήτηση για τις προοπτικές της πολιτικής της Fed. Οι επενδυτές στο μεγαλύτερο διάστημα του τρέχοντος κύκλου σφικτής νομισματικής πολιτικής είχαν συμφιλιωθεί με την ιδέα ότι η αμερικανική Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα σταματούσε να αυξάνει το ποσοστό-στόχο σε πολύ χαμηλότερα επίπεδα απ’ ό,τι στο παρελθόν, επειδή οι βραδύτεροι ρυθμοί ανάπτυξης θα συγκρατούσαν τον πληθωρισμό.
Αλλά την ώρα που η οικονομία εμφάνιζε ρυθμούς ανάπτυξης κατά μέσο όρο 3% τα τελευταία τρία τρίμηνα του 2017 τέθηκε σε εφαρμογή η φορολογική μεταρρύθμιση με περικοπές φόρων 1,5 τρισ δολαρίων. Η έκθεση που δόθηκε την Παρασκευή στη δημοσιότητα για την απασχόληση στις ΗΠΑ έδειξε ότι αυξάνουν οι μισθοί συμπαρασύροντας πιθανώς προς τα πάνω και τον πληθωρισμό. Κι όλα αυτά σε συνδυασμό με την αλλαγή φρουράς στην ηγεσία της Fed, ήγειραν το ερώτημα κατά πόσον οι φορείς χάραξης πολιτικής θα σταματήσουν περίπου στο 3% για την ανώτερη ζώνη του στόχου. Κι ίσως περάσουν μερικές εβδομάδες προτού οι επενδυτές ακούσουν τις προθέσεις του νέου επικεφαλής της Κεντρικής Τράπεζας, Τζερόμ Πάουελ.
Οι δείκτες τεχνικής ανάλυσης
Η δυνατή αρχή που έκαναν φέτος αμερικανικές μετοχές ήταν ο διακριτός δείκτης ότι οι τιμές τους ήταν φουσκωμένες βραχυπρόθεσμα, τόνισαν στρατηγικοί αναλυτές της Citigroup Inc. στις 25 Ιανουαρίου. Ο εβδομαδιαίος δείκτης σχετικής ισχύος του S&P 500 έπιασε τα υψηλότερα επίπεδα που έχουν καταγραφεί και οι αναλυτές σημείωσαν ότι μια υποχώρηση στην τάση του τρέχοντος κύκλου θα σήμαινε μια διόρθωση της αγοράς άνω του 20%. Στη Bank of America Merrill Lynch
εκτίμησαν ότι έπεσαν πολλά λεφτά πολύ γρήγορα στις αγορές. Στις 30 Ιανουαρίου δόθηκε το έναυσμα για ξεπούλημα όταν ο δείκτης “Bull & Bear” κινήθηκε προς την κόκκινη ζώνη.
Πίεση από τη βραχυπρόθεσμη αστάθεια
Οι επενδυτές στοιχηματίζουν σε άνοδο των αποδόσεων των βραχυπρόθεσμων αμερικανικών ομολόγων, συμπαρασύροντας συνολικά τις αποδόσεις. Η αναδίπλωση στους δείκτες θα συνεχιστεί ενόψει της σκλήρυνσης της πολιτικής της Fed. Ωστόσο, ίσως να πρόκειται για μία καθυστερημένη διόρθωση της τάξεως του 10%, κι όχι για την απαρχή μιας περιόδου υποτονικού αγοραστικού ενδιαφέροντος, όπως σημειώνει ο υπεύθυνος επενδυτικής στρατηγικής της AMP Capital, Σέιν Όλιβερ.
Το διεθνές sell – off ξεκίνησε την Παρασκευή πυροδοτούμενο από τα ισχυρά στοιχεία για την απασχόληση στις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένης της ανάκαμψης των μισθών, που εγείρουν ανησυχίες ότι ίσως επιταχυνθεί ο ρυθμός αύξησης των επιτοκίων της Federal Reserve. Γρήγορα οι ανησυχίες γιγαντώθηκαν, ενισχύοντας την μεταβλητότητα και το κλίμα αποστροφής κινδύνου στα παγκόσμια χρηματιστήρια, με αποτέλεσμα μαζικές πωλήσεις μετοχών.
Είναι “πολύ τρελό” αυτό που συμβαίνει, δήλωσε ο Chris Weston, επικεφαλής στρατηγικός αναλυτής της IG στη Μελβούρνη, ενώ πρόσθεσε: “Ένα μεγάλο μέρος των επενδυτών δεν έχει καταλάβει καν πως συνέβη αυτός ο πανικός”.
Ορισμένες από τις ερμηνείες που δίνονται για τις βαριές απώλειες στις διεθνείς αγορές, περιλαμβάνουν την αύξηση των ομολογιακών αποδόσεων από την αρχή του έτους, την προοπτική επιθετικότερης σύσφιξης της νομισματικής πολιτικής από τις παγκόσμιες κεντρικές τράπεζες και ειδικότερα από την Fed στις ΗΠΑ, καθώς και μερικά αποθαρρυντικά εταιρικά αποτελέσματα.
Στα ευρωπαϊκά ταμπλό, ο πανευρωπαϊκός European Stoxx 600 άνοιξε με απώλειες σχεδόν 3%, ενώ ο Euro Stoxx 50 σημειώνει απώλειες της τάξης του 2,86%.
Στους επιμέρους δείκτες, ο γερμανικός Dax υποχωρεί κατά 2,96%, ο βρετανικός FTSE 100 σημειώνει απώλειες της τάξης του 2,76% και ο γαλλικός CAC χάνει 2,79%. Στην Ελβετία ο SMI σημειώνει βουτιά 2,8%.
Σε ελεύθερη πτώση και οι δείκτες της ευρωπεριφέρειας, με τον ισπανικό IBEX να υποχωρεί κατά 2,31%, τον πορτογαλικό PSI χάνει 2,02% και τον ιταλικό FTSE MIB να σημειώνει απώλειες 2,63%.
Iστορική “βουτιά” 4,7% για τον Nikkei
Σε βαθύ κόκκινο κινήθηκαν νωρίτερα και οι ασιατικές αγορές, με το ιαπωνικό χρηματιστήριο να δέχεται τις μεγαλύτερες πιέσεις. Ειδικότερα, ο Nikkei τερμάτισε με τεράστιες απώλειες 4,7%. Πρόκειται για την μεγαλύτερη πτώση του ιαπωνικού δείκτη από την αναταραχή του δημοψηφίσματος για Brexit. Συνολικά ο Nikkei έχει χάσει το 10% των κερδών του από τα υψηλά του προηγούμενου μήνα, ενώ ενδοσυνεδριακά βρέθηκε να υποχωρεί κατά 1.500 μονάδες ή 6,7%, καταγράφοντας δηλαδή την μεγαλύτερη πτώση από το 1990.
σημερινές απώλειες, Masayuki Kubota, στρατηγικός αναλυτής της χρηματιστηριακής Rakuten Securities. Άλλοι αναλυτές και διαχειριστές χρήματος, ωστόσο, υποστηρίζουν ότι τα εταιρικά κέρδη παραμένουν ισχυρά με αποτέλεσμα η τελευταία διόρθωση στις αγορές να προσφέρει ευκαιρίες αγοράς για τους επενδυτές. Ανάμεσα στις λίγες εταιρείες που έκλεισαν σε θετικό έδαφος ήταν η Mitsubishi Motors, που πέτυχε κέρδη 1,5% μετά τις ισχυρές επιδόσεις γ΄ τριμήνου. Αντίθετα, η Softbank κατέγραψε βουτιά 7,94% και η Fast Retailing 8,14%.
Σε βαθύ κόκκινο και η υπόλοιπη Ασία, με τον ASX 200 στην Αυστραλία να καταγράφει απώλειες 3,2%, ενώ και οι τέσσερις μεγάλες τράπεζες της χώρας υπέστησαν σημαντικές ζημιές. Παράλληλα, ήπια πτωτικά κινείται ο New Zealand στη Νέα Ζηλανδία, ενώ το χρηματιστήριο της Ταϊβάν υποχωρεί σχεδόν κατά 5%. Ισχυρή πτώση 1,54% καταγράφει αυτή την ώρα και ο Kospi στη Νότια Κορέα.
Ισχυρές απώλειες καταγράφουν, στο μεταξύ, και τα κινεζικά χρηματιστήρια, με τον Shanghai Composite να υποχωρεί κατά 3,28%, ενώ ο Hang Seng στο Χονγκ Κονγκ σημειώνει απώλειες 4,34%.
Υπενθυμίζεται ότι σε ελεύθερη πτώση βρέθηκαν χθες οι βασικοί δείκτες της Wall Street, με τους αναλυτές να κάνουν λόγο για ένα ανεξέλεγκτο sell-off σε κλίμα πανικού καθώς ο Dow Jones έφτασε να χάνει 1.597,08 μονάδες (-6%) στα χαμηλά της ημέρας, υποχωρώντας κάτω και από τις 24.000 μονάδες.