Αυτό που οδήγησε τις χώρες να συσπειρωθούν γύρω από το Λονδίνο ήταν η πεποίθηση ότι η Ρωσία –ή μάλλον το Κρεμλίνο- ήταν υπεύθυνο για την επίθεση με χημικά στην αγγλική πόλη Σαλισμπουρι έναντι του Sergei Skripal, ενός πρώην Ρώσου κατασκόπου, και της κόρης του Yulia. Βρίσκονται τώρα σε κρίσιμη κατάσταση στο νοσοκομείο. Αρκετοί άλλοι νοσηλεύονται ως αποτέλεσμα των επιδράσεων αυτού του εξαιρετικά δηλητηριώδους χημικού στοιχείου.
Η May δεν έχει ακόμη δημοσιοποιήσει τα στοιχεία που στηρίζουν την πεποίθησή της ότι η Ρωσία βρίσκεται πίσω από το περιστατικό. Αλλά στη διάρκεια της πρόσφατης Συνόδου των ηγετών της ΕΕ στις Βρυξέλλες, η Ρωσία συζητήθηκε για πέντε ώρες. Αυτή ήταν πιθανώς μία από τις πιο έντονες και σημαντικές συζητήσεις που είχαν οι ηγέτες της ΕΕ για τη Ρωσία, εδώ και πολύ καιρό.
Η Ρωσία πάντα ήταν ένα ζήτημα που ενώνει και διχάζει την ΕΕ. Αλλά από το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε παρανόμως την Κριμαία και στη συνέχεια εισέβαλε σε μέρη της Ανατολικής Ουκρανίας, η Ευρώπη έχει εμφανίσει μια σπάνια ενότητα όταν διαπραγματεύεται με το Κρεμλίνο. Με οδηγό την Γερμανίδα Καγκελάριο Angela Merkel, οι ηγέτες της ΕΕ έχουν επιβάλλει σειρά κυρώσεων στη Ρωσία.
Αυτές οι κυρώσεις έχουν επανειλημμένως μετακυληθεί κάθε έξι μήνες περίπου. Παρά τις εκκλήσεις κάποιων χωρών και κορυφαίων πολιτικών να τελειώσουν, η Ευρώπη έχει παραμείνει ενωμένη. Και αν και η πρόσφατη επίθεση στο Σαλισμπουρι δεν συνδέεται με τις ρωσικές ενέργειες στην Ουκρανία, η ΕΕ –με κάποιες εξαιρέσεις από λίγα κράτη-μέλη- είναι ενωμένη σχετικά με την υπόθεση Skripal.
Ωστόσο η απέλαση διπλωματών δεν είναι πολιτική. Ναι, ο Putin θα μπορούσε να εκπλαγεί από το βαθμό ενότητας. Και χωρίς αμφιβολία, θα προχωρήσει σε αντίποινα, διώχνοντας πολλούς Ευρωπαίους διπλωμάτες από τη Ρωσία. Υπάρχει όμως και η βεβαιότητα ότι η Μόσχα μπορεί εύκολα να αντισταθμίσει την απέλαση των δικών της αξιωματούχων. Οι πρεσβείες της Ρωσίας σε όλη την Ευρώπη ξεπερνούν τους Ευρωπαίους ομολόγους τους όσον αφορά το προσωπικό μυστικών υπηρεσιών, δηλαδή τους κατασκόπους.
Και ενώ η May μπορεί να απολαύσει την αλληλεγγύη που έχει λάβει, η απουσία μας πολιτικής για τη Ρωσία έχει εκθέσει την έλλειψη ανθεκτικότητας της Ευρώπης με διάφορους τρόπους.
Πρώτα είναι η φύση της χημικής επίθεσης. Βρετανοί αξιωματούχοι ήταν ανήσυχοι ότι το αποκαλούμενο Ισλαμικό Κράτος θα προσπαθούσε να πραγματοποιήσει μια τέτοια επίθεση οπουδήποτε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Τώρα που αυτό έχει συμβεί, με την ευθύνη να αποδίδεται στη Ρωσία, προκαλεί πολλά ερωτήματα για την ετοιμότητα των ευρωπαϊκών χωρών σε τέτοιες εξαιρετικά επικίνδυνες ενέργειες.
Εκτός από το ότι σκοτώνονται άνθρωποι, τέτοιες επιθέσεις μπορούν να προκαλέσουν τεράστια ζημιά στις υποδομές. Ενέργεια, ύδρευση, μεταφορές και υπηρεσίες υγείας αποτελούν εύκολους στόχους για μόλυνση. Ολόκληρες πόλεις θα μπορούσαν να καταστραφούν.
Η ΕΕ έχει επαρκή αριθμό οργανισμών για την πρόληψη και διαχείριση κρίσεων. Αλλά σε ό,τι αφορά την αντίδρασή της σε μια χημική επίθεση μεγαλύτερης κλίμακας από αυτή του Skripal, δείχνει γιατί οι ευρωπαϊκές χώρες πρέπει να λάβουν στα σοβαρά την ανθεκτικότητα. Η ανθεκτικότητα δείχνει το πώς οι κοινωνίες μπορούν να ανακάμψουν γρήγορα. Η απέλαση διπλωματών είναι μια συμβολική απάντηση.
Δεύτερον, και σχετικό με μια χημική επίθεση, είναι μια εξαιρετική άγνοια από πλευράς των εταιρειών, για το πώς να χειριστούν τις κυβερνοεπιθέσεις.
Μια πρόσφατη έρευνα της κυβέρνησης του Ηνωμένου Βασιλείου, διαπίστωσε ότι οι 350 μεγαλύτερες εταιρείες της χώρας δεν είχαν εκπαιδευτεί για να αντιμετωπίσουν ένα τέτοιο γεγονός κυβερνοεπίθεσης, παρά το ότι οι μισές και περισσότερες δήλωσαν πως οι απειλές στον κυβερνοχώρο αποτελούν τον μεγαλύτερο κίνδυνο για αυτές.
Μία στις 10 εταιρείες του FTSE δήλωσε πως λειτουργεί χωρίς σχέδιο αντιμετώπισης για ένα περιστατικό στον κυβερνοχώρο, και λιγότερο από το ένα τρίτο των δ.σ. λαμβάνουν αναλυτικές λεπτομέρειες για τους κινδύνους της κυβερνοεπίθεσης. Και πάλι, οι ζημιές που προκαλούνται όχι μόνο στις επιχειρήσεις αλλά και στην οικονομία και στην κοινωνία, είναι τεράστιες. Αναρωτιέται κανείς πώς προετοιμάζονται για οποιαδήποτε χημική επίθεση.
Το τρίτο αφορά την επικοινωνία με το λαό. Οι εγχώριοι πολιτικοί και αξιωματούχοι στο Σαλισμπουρι ήταν ιδιαίτερα επικριτικοί για το πόσες λίγες πληροφορίες έφθασαν στους πολίτες συγκεκριμένα, για το περιστατικό.
Ο Hamish de Bretton-Gordon, πρώην διοικητής του τώρα διαλυθέντος Κοινού Χημικού, Βιολογικού, Ακτινολογικού, και Πυρηνικού Συντάγματος, άσκησε κριτική στην κυβέρνηση για την έλλειψη ετοιμότητάς της, ιδιαίτερα μετά από τις πρόσφατες εμπειρίες που σχετίζονται με χημικές επιθέσεις στη Συρία.
Όσον αφορά την απάντηση, “εάν είναι υπεύθυνος ο Ρώσος πρόεδρος Putin, πιθανώς δεν πιστεύει ότι θα γίνει τίποτα επειδή δεν έχουμε κάνει τίποτα για τη χρήση χημικών στο Ιράν και στη Συρία”, δήλωσε ο de Bretton-Gordon. “Πρέπει να επαναφέρουμε το ταμπού, την κόκκινη γραμμή, για το ζήτημα των χημικών, διαφορετικά κάθε δικτάτορας, δεσπότης, αδίστακτο κράτος και τρομοκράτης, πρόκειται να τα χρησιμοποιεί”.
Τέταρτον, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ και οι κυβερνήσεις πρέπει να αντιμετωπίσουν την παραπληροφόρηση-στην οποία είναι εξαιρετική η Ρωσία. Η Δύση το κατάφερε αυτό στη διάρκεια του Ψυχρού Πολέμου, ακριβώς επειδή ήταν ένας πόλεμος βασισμένος στην ιδεολογία. Περισσότερο από 25 χρόνια μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής ένωσης, χάρη στα Social media και των μεγάλων πόρων που διαθέτει η Ρωσία, η Δύση εμπλέκεται σε έναν πιο δύσκολο αγώνα που δοκιμάζει την αντοχή και τις αξίες της.
Τέλος, η Βρετανία αλλά επίσης και άλλες χώρες, έχουν μια εξάρτηση από τη Ρωσία, είτε είναι οι ολιγάρχες που έχουν τα λεφτά τους στο Λονδίνο είτε είναι η Γερμανία που αυξάνει την ενεργειακή της εξάρτηση από τη Ρωσία, κατασκευάζοντας έναν ακόμη αγωγό φυσικού αερίου Nord Stream. Και τα δύο κάνουν την αλληλεγγύη να φαίνεται κοροϊδία. Και τα δύο έρχονται σε αντίθεση με την ανθεκτικότητα.