Είναι χαρακτηριστικό ότι τον Ιούνιο η μέση ημερήσια αξία συναλλαγών στο ΧΑ «γκρεμίσθηκε» στα 49,3 εκατ. ευρώ, από 81 εκατ. ευρώ τον Μάιο και 78,9 εκατ. ευρώ τον περασμένο Ιούνιο. Ο Ιούνιος ήταν με διαφορά ο χειρότερος μήνας του 2018, από την άποψη της αξίας συναλλαγών, ενώ η μέση ημερήσια αξία κατά το α’ εξάμηνο ήταν 68 εκατ. ευρώ, δηλαδή 38% υψηλότερη από τον Ιούνιο.
Όπως επισημαίνουν αναλυτές, από τις αρχές Μαΐου, όταν αποκαλύφθηκε το σκάνδαλο της Folli Follie, άρχισε να αλλάζει η στάση των ξένων επενδυτών έναντι της ελληνικής αγοράς.
«Με απώλειες έκλεισε 5,58% το α’ εξάμηνο της χρονιάς αντανακλώντας την αλλαγή στάσης των ξένων επενδυτών που σημειώθηκε από τις αρχές Μαΐου», σημειώνει ο Μάνος Χατζηδάκης της Beta και προσθέτει:
«Η τελευταία εβδομάδα του μήνα ήταν ενδεικτική της κατάστασης που επικρατεί στην Ελληνική αγορά καθώς η επιφυλακτικότητα έχει δώσει την θέση της στην αρνητική φημολογία επί δικαίων και αδίκων.
Παρά την ικανοποιητική εικόνα των τριμήνων, των επιτυχών αποτελεσμάτων των τεστ αντοχής των τραπεζών, της συμφωνίας του Eurogroup και τα συμπαθητικά μακροοικονομικά δεδομένα (ΑΕΠ, πλεόνασμα κλπ) η αγορά δείχνει απονευρωμένη από θετικά αντανακλαστικά εστιάζοντας σε πιθανές πηγές κινδύνων που συνδέονται με την αξιοπιστία των στοιχείων των ισολογισμών των εισηγμένων εταιριών.
Το καθεστώς αμφισβήτησης έχει δημιουργήσει ένα τοξικό περιβάλλον διαπραγμάτευσης, μια αυτονόμηση μονότονα κουραστική σε κατεύθυνση και τζίρο που ακουμπά και τις ομολογιακές εκδόσεις.
Αν και κλισέ, ισχύει απόλυτα η ρήση ότι «η εμπιστοσύνη οικοδομείται σε βάθος χρόνο και χάνεται μέσα σε μια στιγμή». Για να υπάρξει κάποια στοιχειώδης ηρεμία στην αγορά θα χρειαστεί επομένως χρόνος και δράσεις που θα ενισχύσουν το αίσθημα εμπιστοσύνης.
Αυτό σημαίνει ότι θα χρειαστεί μια πολυεπίπεδη αντιμετώπιση από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς ξεκινώντας από τις εισηγμένες.
Όσες εταιρίες έχουν ισχυρό διεθνές αποτύπωμα στον κύκλο εργασιών θα πρέπει να επιδιώξουν την μέγιστη δυνατή διαφάνεια επαναφέροντας ίσως για κάποιο διάστημα και τις αναλυτικές τριμηνιαίες ανακοινώσεις, η αρνητική φημολογία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται ευθέως με γρήγορα αντανακλαστικά επιδιώκοντας την ανάδειξη του γεγονότος εάν αυτό υπάρχει και ενδεχομένως να συνεπάγεται κυρώσεις εφόσον αποτελεί κακόβουλη».
Οι ξένοι θεσμικοί, όπως τονίζουν στελέχη της αγοράς, μπορούν να έχουν κατανόηση για ένα κρούσμα κακής εταιρικής διακυβέρνησης, ή ακόμη και απάτης με λογιστικά στοιχεία. Τέτοια φαινόμενα, άλλωστε, παρουσιάζονται και σε άλλες αγορές, με μεγαλύτερη παράδοση και πιο στιβαρούς θεσμούς.
Όμως, αυτό που δυσκολεύονται να δικαιολογήσουν είναι ότι οι ελληνικοί χρηματιστηριακοί θεσμοί δείχνουν απόλυτη αδυναμία να διαχειρισθούν ένα πρόβλημα που εντοπίζεται σε μία εισηγμένη με τρόπο ταχύ, πειστικό και αποτελεσματικό, αφήνοντας να αιωρείται η εντύπωση ότι οι κακές πρακτικές μπορούν να μένουν ατιμώρητες και ότι θα μπορούσαν, ακριβώς εξαιτίας αυτής της ανοχής, να εμφανισθούν και άλλα «σάπια μήλα» στο ελληνικό Χρηματιστήριο.
Από λογιστική άποψη, σημειώνουν στελέχη της αγοράς, το πρόβλημα της Folli Follie είναι πολύ σοβαρότερο από όσο φαίνεται για πολλά και σημαντικά θεσμικά χαρτοφυλάκια: δεν χάθηκαν μόνο τα 700 εκατ. ευρώ, που ήταν το ποσό μείωσης της χρηματιστηριακής αξίας της εισηγμένης μέχρι να ανασταλεί η διαπραγμάτευση της μετοχής, αλλά οι θεσμικοί υποχρεώθηκαν, κλείνοντας λογιστικές καταστάσεις εξαμήνου, να αποτιμήσουν ακόμη χαμηλότερα τη μετοχή στα χαρτοφυλάκιά τους, λόγω της αναστολής διαπραγμάτευσης.
Αυτές οι λογιστικές ζημιές είχαν την αντανάκλασή τους σε άλλες μετοχές, οι οποίες έγιναν στόχος ρευστοποιήσεων, προκειμένου να αντισταθμισθούν οι απώλειες από τη μετοχή της Folli Follie.
Από την άποψη του κλίματος που διαμορφώνεται, η επίδραση ήταν επίσης πολύ σοβαρότερη από όσο φαίνεται: στο road show της ΕΧΑΕ, στην αντίστοιχη εκδήλωση της Bank of America, αλλά και στις επαφές του πρωθυπουργού με θεσμικούς επενδυτές στο Λονδίνο το κλίμα ήταν πολύ ψυχρό, κάτι που δεν δικαιολογείται από τα άλλα στοιχεία της συγκυρίας (έξοδος από το πρόγραμμα, ελάφρυνση χρέους κ.ο.κ.).
Σε άλλες, οργανωμένες αγορές, όταν κάνει την εμφάνισή του ένα «σάπιο μήλο», οι αρχές σπεύδουν να το απομακρύνουν από το καλάθι. Το καλάθι της Λεωφόρου Αθηνών δυστυχώς κινδυνεύει να γίνει απωθητικό για κάθε επενδυτή, αφού το σάπιο μήλο αφήνεται μέσα στο καλάθι και η σήψη του απειλεί να επεκταθεί παντού…