Η παγκόσμια οικονομία δεν βρίσκεται στο χείλος της αποτυχίας, αλλά οι κίνδυνοι είναι αυξανόμενοι και η πολιτική απειλή είναι μεγάλη.
Αυτό ήταν το συμπέρασμα μιας εβδομάδας μεταξύ των πολιτικών ιθυνόντων, των επενδυτών και των στελεχών επιχειρήσεων στην ετήσια συνάντηση του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ στο Νταβός της Ελβετίας.
“Υπάρχουν πάντα πολλοί άνεμοι, αλλά φαίνεται ότι είναι πάνω από το μέσο όρο”, δήλωσε ο Διευθύνων Σύμβουλος της JPMorgan Chase Jamie Dimon. Σύμφωνα με τον Rob Shuter, Διευθύνοντα Σύμβουλο του MTN, “οι άνθρωποι είναι υποτονικοί. Ο κόσμος είναι πολύ ασταθής αυτή τη στιγμή και δεν υπάρχει συναίνεση για το πώς θα παίξουν τα πράγματα που επηρεάζουν το συναίσθημα ».
Καθώς η παγκόσμια ελίτ εγκαταλείπει τις Άλπεις αυτά είναι τα ανοιχτά μέτωπα:
ΕΠΙΒΡΑΔΥΝΣΗ
Υπήρξε επιφυλακτική αισιοδοξία ότι η παγκόσμια οικονομία δεν αντιμετωπίζει οικονομική ύφεση. Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έθεσε τον τόνο περικόπτοντας τις προβλέψεις ανάπτυξης φέτος σε ένα αρκετά σταθερό 3,5%. «Πέρυσι, σε αυτή τη χρονική στιγμή, οι άνθρωποι ήταν σχεδόν υπερβολικοί», δήλωσε ο επικεφαλής της Deutsche Bank Christian Sewing. «Τώρα όταν μιλάω στους ανθρώπους, είναι σχεδόν πολύ επιφυλακτικοί». Όσο για αυτό που σημαίνει για τις κεντρικές τράπεζες, οι περισσότεροι τους παρότρυναν να υποκύψουν στην αύξηση των επιτοκίων, αν και οι προϊστάμενοι της Wall Street βλέπουν περαιτέρω αυξήσεις επιτοκίων από την Federal Reserve.
ΕΜΠΟΡΙΚΟΣ ΠΟΛΕΜΟΣ
Οι εμπορικοί πόλεμοι ήταν αναπόφευκτα η κύρια πηγή στρες. “Μέρος της αβεβαιότητας και αστάθειας που έχουμε τώρα είναι ότι αυτό που συμβαίνει μεταξύ των ΗΠΑ και της Κίνας είναι τόσο σημαντικό για την οικονομική ανάπτυξη”, δήλωσε ο Carlos Pascual της IHS Markit. Το κατά πόσο επιτυγχάνεται συμφωνία ή όχι είναι ένα σημαντικό θέμα συζήτησης. Επίσης ανησυχα ηταν τα στελέχη για το κατά πόσον οι σχετικές μειώσεις της επιχειρηματικής εμπιστοσύνης και των επενδύσεων θα μπορούσαν να μεταβάλουν τη μακροπρόθεσμη πορεία της παγκόσμιας ανάπτυξης.
ΚΡΙΣΗ ΤΗΣ ΚΙΝΑΣ;
Μερικοί ανησυχούσαν περισσότερο για τις προοπτικές απο την Κίνα. “Η μεγαλύτερη ιστορία της παγκόσμιας οικονομίας αυτή τη στιγμή είναι η κινεζική επιβράδυνση”, δήλωσε ο Adair Turner, πρόεδρος του Ινστιτούτου για τη Νέα Οικονομική Σκέψη. Λαμβάνοντας μια γενναιόδωρη στάση μετά την ασθενέστερη ετήσια ανάκαμψη από το 1990, ο αντιπρόεδρος Wang Qishan προέβλεψε “βιώσιμη” ανάπτυξη. Οι ηγέτες των επιχειρήσεων χρησιμοποίησαν μια ιδιωτική συνάντηση με τους κινέζους ρυθμιστικούς φορείς για να εκθέσουν ανησυχίες σχετικά με τον τρόπο διαχείρισης της οικονομίας, ενώ ένας υπάλληλος είπε ότι ενδέχεται να εκδοθούν σύντομα περισσότερες άδειες για τις ξένες τράπεζες που εργάζονται στην Κίνα
IT’S POLITICS, STUPID
Δεν είναι μόνο το εμπόριο. Ο Διευθύνων Σύμβουλος της Credit Suisse, Tidjane Thiam, χαρακτήρισε την πολιτική τον μεγαλύτερο κίνδυνο για το 2019 εν μέσω του αυξανόμενου λαϊκισμού. Η διακοπή της κυβέρνησης των ΗΠΑ έχει “μεγάλες επιπτώσεις στην οικονομία”, δήλωσε ο David Rubenstein του ομίλου Carlyle. Η Ιταλία έχει κατηγορηθεί από τους ευρωπαίους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την αντιαμερικανική ρητορική της: «Η αλλαγή της Ευρώπης είναι ένα πράγμα, η καταστροφή της Ευρώπης είναι ένα άλλο πράγμα», δήλωσε ο Επίτροπος της ΕΕ Pierre Moscovici. Όσον αφορά την Brexit, ο υπουργός Οικονομικών Philip Hammond είδε έναν «πολύ πραγματικό» κίνδυνο να συμβεί χωρίς συμφωνία.
ΠΟΛΛΕΣ ΤΡΑΠΕΖΕΣ;
Οι ευρωπαϊκές τράπεζες πιέστηκαν να συμορφωθούν. Με όλα τα μεγέθη στο μικροσκοπιο, ο πρόεδρος της UBS Axel Weber δήλωσε ότι απαιτούνται συγχωνεύσεις, παρόλο που προειδοποίησε ότι παραμένουν εμπόδια σε μια περιοχή που εξακολουθεί να είναι κατακερματισμένη κατά μήκος των εθνικών συνόρων. “Στο τέλος πάντα υπάρχει μια εθνικιστική υπερηφάνεια για να έχει κάποιος εθνικός πρωταθλητής ή μια σειρά από εθνικούς πρωταθλητές”, δήλωσε ο γενικός διευθυντής της Citigroup Michael Corbat. Ο επικεφαλής της Τράπεζας της Αμερικής, Brian Moynihan, προέβλεψε περισσότερες συμφωνίες στις ΗΠΑ, όπως αυτή που δημιούργησε την επιχείρησή του. Τα καλά νέα είναι ότι οι τράπεζες είναι σε καλύτερη κατάσταση για να πολεμήσουν την επόμενη κρίση.
ΠΑΓΚΟΣΜΙΟΠΟΙΗΣΗ;
Η φετινή ετήσια συνάντηση ήταν φαινομενικά για την “Παγκοσμιοποίηση 4.0”, ή αυτό που πολλοί θεωρούν ως ένα νέο ψηφιακό κύμα στο οποίο τα δεδομένα και οι υπηρεσίες αυξάνουν όλο και περισσότερο από ότι τα φυσικά αγαθά. Ωστόσο, οι εκπρόσωποι εξακολουθούσαν να είναι περίπλοκοι για το πώς να αντιμετωπίσουν μια πολιτική αντιπαλότητα ενάντια στην παγκοσμιοποίηση σε πλούσιες χώρες. “Όταν οι άνθρωποι λένε ότι η παγκοσμιοποίηση δεν μας ωφελεί, συχνά λένε την αλήθεια”, δήλωσε ο Ian Goldin του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης. Και όμως, η πραγματικότητα είναι ότι σε πολλά αναπτυσσόμενα έθνη “το πρόβλημα μπορεί να είναι πολύ μικρό”. Σε πολλές περιπτώσεις που ασχολούνται με τις διαφορές απαιτούνται παγκόσμιοι συνασπισμοί που έγιναν πιο σκληροί από την αμερικανική υποχώρηση από τον παραδοσιακό ηγετικό της ρόλο.