Ο μελλοντικός ρόλος της Christine Lagarde ως Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας αλλάζει ακόμη και προτού αναλάβει τα καθήκοντά της.
Μια αρμοδιότητα που αποτελούσε για μεγάλο χρονικό διάστημα το εφόδιο των τεχνοκρατών που σχεδιάζουν τη νομισματική ανταπόκριση στις οικονομικές προκλήσεις της ζώνης του ευρώ, τώρα πλέον απαιτεί όλο και περισσότερο τις δεξιότητες ενός πολιτικού υποψηφίου που μπορεί να ενθαρρύνει χώρες όπως η Γερμανία να αλλάξουν μεθόδους. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι ένα μεγάλο μέρος από τα «πολεμοφόδια» της ΕΚΤ έχει εξαντληθεί, οπότε θα χρειαστεί βοήθεια για την τόνωση της ανάπτυξης.
Ο Klaus Baader, παγκόσμιος επικεφαλής οικονομολόγος της γαλλικής εταιρείας Societe Generale, δήλωσε τα εξής: «Η κατάσταση είναι πολύ ανησυχητική και το μεγάλο πρόβλημα είναι ότι η νομισματική πολιτική έχει σχεδόν εξαντληθεί. Έτσι, η δημοσιονομική πολιτική θα πρέπει να αναλάβει αυτό το δύσκολο έργο».
Ως πρώην Υπουργός Οικονομικών, η Lagarde είναι ιδιαίτερα κατάλληλη για να γίνει η βασική οικονομική εκπρόσωπος που θα κινεί τα νήματα της περιοχής. Πιθανότατα θα κυνηγήσει τον ρόλο αυτό με περισσότερη πυγμή από τον προκάτοχό της Mario Draghi, ο οποίος είχε την τάση να περιορίζει τα παράπονα των κυβερνήσεων σε περιπτώσεις όπως οι συνεντεύξεις Τύπου της ΕΚΤ.
Η Lagarde χρησιμοποιείται επίσης για τη δημόσια ενασχόλησή της με τις κυβερνήσεις σε θέματα οικονομικής πολιτικής στον παλιό της ρόλο, όπου διαχειριζόταν το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο για 8 χρόνια, και το οποίο λειτουργούσε ως επόπτης του χρηματοπιστωτικού συστήματος και των μελών του. Σε αυτό συμπεριέλαβαν και τις 19 χώρες της ζώνης του ευρώ.
Δημοσιονομικός χώρος
«Υπάρχει ανάγκη για συντονισμένη δημοσιονομική πολιτική», δήλωσε στην - Television ο Andrew Balls, επικεφαλής επενδύσεων του παγκόσμιου σταθερού εισοδήματος από τις επενδύσεις στην τράπεζα Pimco. «Οι περισσότεροι οικονομολόγοι θα συμφωνούσαν με αυτό. Το πρόβλημα είναι η πολιτική διάσταση στην Ευρώπη, κι έτσι η νέα Πρόεδρος της ΕΚΤ δεν είναι ειδική στη νομισματική πολιτική αλλά κάποια που διαθέτει μεγάλη πολιτική εμπειρία».
Ο Draghi άνοιξε ήδη τον δρόμο τον περασμένο μήνα, δηλώνοντας ότι «ήρθε η ώρα για τη δημοσιονομική πολιτική να αναλάβει τα ηνία». Υπό αυτό το πρίσμα, η Γερμανία αποτελεί πρόκληση για την Lagarde λόγω της μακρόχρονης διατήρησης της χαλάρωσης του ελέγχου του προϋπολογισμού, παρ’ όλο που έχει τη δύναμη να το πράξει, προς όφελος όλων των άλλων.
Η Γερμανία είναι η μόνη ισχυρή οικονομία στην Ευρώπη που έχει σίγουρα αυτή την ικανότητα», ανέφερε ο Angel Gurria, γενικός γραμματέας του Οργανισμού Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης, στην - Television στο Βερολίνο. «Συνεπώς, δεν πρόκειται μόνο για ένα ζήτημα που αφορά τη Γερμανία, είναι επίσης ένα συστημικό ζήτημα για την Ευρώπη – και σε κάποιο βαθμό και για όλο τον κόσμο».
Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η Lagarde την πρώτη εβδομάδα της ως Πρόεδρος θα πραγματοποιήσει ταξίδι στο Βερολίνο για μια ομιλία όπου θα επαινεί τον θεματοφύλακα της δημοσιονομικής σύνεσης της χώρας, τον πρώην Υπουργό Οικονομικών Wolfgang Schaeuble. Αυτό ακολουθεί την εμφάνιση που έκανε τον Αύγουστο – μία από τις πρώτες της μετά την υποψηφιότητά της για το ΕΚΤ – σε μια εκδήλωση που τίμησε την Καγκελάριο Angela Merkel.
Η δύναμη της αντιπολίτευσης κατά της πολιτικής της ΕΚΤ στη Γερμανία αποτελεί μια επιπλέον επιπλοκή για τη Lagarde. Μια σχετική υπενθύμιση ήρθε την Παρασκευή, όταν δύο πρώην επικεφαλής οικονομολόγοι της ΕΚΤ και ένας πρώην Πρόεδρος της Bundesbank ήταν μεταξύ των υπογραφόντων μνημονίου που επέπληττε την τελευταία κίνηση του Draghi για τα δημοσιονομικά κίνητρα.
Το να πείσει τους Γερμανούς για χαλάρωση δεν είναι η μόνη πρόκληση που έχει να αντιμετωπίσει. Στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο τον περασμένο μήνα, δήλωσε ότι η πλειοψηφία των χωρών της ζώνης του ευρώ διαθέτει κάποια δημοσιονομικά περιθώρια για ανάπτυξη.
Επίσης, η Lagarde υπογράμμισε ένα θέμα για το οποίο επέμειναν πολύ ο Draghi και οι προκάτοχοί του, ζητώντας πολιτικές φιλικές προς την ανάπτυξη για την απελευθέρωση του οικονομικού δυναμικού σε μέλη του ευρώ, όπως η Ιταλία. «Οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις για πάρα πολλές χώρες αποτελούν μια ανολοκλήρωτη αποστολή», ανέφερε.
Ως Πρόεδρος της ΕΚΤ, η Lagarde θα εξακολουθεί να χρειάζεται να έχει ηγετικό ρόλο με κίνητρα κατάλληλα για τις οικονομικές συνθήκες, ενώ θα έχει την προεδρία του Διοικητικού Συμβουλίου μετά από μια πρωτοφανή εξέγερση εναντίον του Draghi. Δεσμεύτηκε επίσης να ξεκινήσει με μια επανεξέταση της στρατηγικής της νομισματικής πολιτικής του θεσμικού οργάνου.
Ωστόσο, ο Philip Lane, ο επικεφαλής οικονομολόγος της, θα εξακολουθήσει να είναι σε θέση να αναλάβει πολλές από τις τεχνικές πτυχές της όλης αρμοδιότητας βοηθώντας παράλληλα να αντισταθμίσει την έλλειψη εμπειρίας της ως κεντρικού τραπεζίτη. Η ίδια, την περασμένη εβδομάδα τον χαρακτήρισε «φανταστικό».
Το να βασίζεται στον Lane, θα της επιτρέψει να βάλει τα δυνατά της στον τομέα της επικοινωνίας. Σε αντίθεση με τον Draghi, ο οποίος ένιωθε άβολα με τη μετάδοση συνεντεύξεων και σπάνια μιλούσε απευθείας στα μέσα ενημέρωσης πέρα από τις συνεντεύξεις τύπου, η Lagarde διαθέτει μεγάλη εμπειρία και φανερή αυτοπεποίθηση και για τα δύο.
Μιλώντας στην - Television την περασμένη εβδομάδα, η Lagarde είπε ότι ξέρει το πόσο μεγάλη δημόσια προσπάθεια άσκησης επιρροής αναμένεται από αυτήν στον νέο της ρόλο και όχι στη νομισματική πολιτική. Συμβουλεύτηκε δε πρώην κεντρικούς τραπεζίτες προτού αποδεχθεί τη συγκριμένη θέση.
Και συμπληρώνει: «Εκείνο που μου κατέστησαν σαφές και το οποίο κι εγώ πιστεύω, είναι ότι οι διπλωματικές δεξιότητες, η πολιτική σύνεση, η κατανόηση της προοπτικής των υπουργών οικονομικών και των ηγετών των χωρών του ευρώ μάλλον έχουν μεγαλύτερη σημασία».