Του Tim Culpan
Οι ΗΠΑ μόλις άνοιξαν ένα νέο “μέτωπο” με την Κίνα, που αφορά το τεχνολογικό μέλλον της ασιατικής χώρας. Εάν η Huawei είναι το καμάρι του Πεκίνου, οι κινεζικές startups τεχνητής νοημοσύνης (AI) που τίθενται στο στόχαστρο μέσω μιας νέας μαύρης λίστας που εξέδωσε η Ουάσινγκτον είναι τα ανερχόμενα αστέρια της Κίνας.
Οι αυταρχικές μέθοδοι καταστολής και οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων από πλευράς Πεκίνου κατά του μουσουλμανικού πληθυσμού των Ουιγούρων στην απομακρυσμένη δυτική κινεζική επαρχία Xinjiang αποτελούν την επίσημη αιτία την οποία επικαλείται το αμερικανικό υπουργείο Εμπορίου για την επιβολή κυρώσεων κατά οκτώ κινεζικών εταιρειών. Η Ουάσινγκτον αναφέρει ότι όλες τους εμπλέκονται σε παραβιάσεις ανθρωπίνων δικαιωμάτων και έχει απαγορεύσει οποιαδήποτε συναλλαγή αμερικανικών εταιρειών μαζί τους.
Η Hangzhou Hikvision είναι η πιο γνωστή εξ αυτών, αλλά δεν είναι η σημαντικότερη. Ενώ αναπτύσσει εφαρμογές AI, η Hikvision είναι στην πραγματικότητα περισσότερο μια εταιρεία hardware με εξωτερικό “περιτύλιγμα” εταιρείας λογισμικού. Έγινε γνωστή βασικά ως ένας από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές καμερών παρακολούθησης και έχει πλέον καταστεί κακόφημη για την παροχή τους στις κινεζικές υπηρεσίες ασφαλείας στο Xinjiang. Τα “μαντάτα” των κυρώσεων υποχρέωσαν την Hikvision να σταματήσει τη διαπραγμάτευση των μετοχών της την Τρίτη το πρωί στο χρηματιστήριο της Σαγκάης. Έτερη εταιρεία εκ των οκτώ, η Iflytek είδε τη μετοχή της να υποχωρεί κατά 1,4% στις πρωινές συναλλαγές της Τρίτης.
Οι πιο σημαντικές εταιρείες στην αμερικανική “μαύρη λίστα”, κατά τη γνώμη μας, είναι η Megvii και η SenseTime. Πρόκειται για δύο startups – “μονόκερους”, για τις οποίες η Κίνα έχει βάσιμες ελπίδες ότι θα καταστούν ηγέτες στο πεδίο της τεχνητής νοημοσύνης.
Με την στοχοποίηση των Megvii και SenseTime, οι ΗΠΑ θέτουν στο στόχαστρό τους εκείνο την εξειδικευμένο τεχνολογικό πεδίο στο οποίο η Κίνα έχει πιθανότητες να καταστεί κυρίαρχη δύναμη. Με μια κυβέρνηση που αγωνιά να διαθέτει δεδομένα για τον μεγαλύτερο πληθυσμό του πλανήτη, η Κίνα είναι ένα εύφορο πεδίο δοκιμών για την ανάπτυξη και την εφαρμογή τεχνολογιών τεχνητής νοημοσύνης που μπορούν στη συνέχεια να χρησιμοποιηθούν στα πεδία της ασφάλειας, της παρακολούθησης, των οχημάτων χωρίς οδηγό και του αυτοματισμού στην εργοστασιακή παραγωγή.
Ο μηχανισμός του αμερικανικού εμπάργκο στις εταιρείες της “μαύρης λίστας” είναι παρόμοιος με εκείνον που επιβλήθηκε στην Huawei τον Μάιο και απαιτεί από τις αμερικανικές εταιρείες να λαμβάνουν εκ των προτέρων έγκριση για την πώληση εξαρτημάτων ή ολοκληρωμένων προϊόντων σε αυτές. Η σχετική κίνηση της Ουάσινγκτον όσον αφορά την Huawei απείλησε να αποσταθεροποιήσει έναν από τους μεγαλύτερους κατασκευαστές smartphones και τηλεπικοινωνιακού εξοπλισμού στον πλανήτη. Ο Ντόναλντ Τράμπ παραδέχτηκε αργότερα ότι η υπόθεση Huawei ήταν διαπραγματευτικό όπλο στις εμπορικές διαπραγματεύσεις με την κινεζική κυβέρνηση.
Είναι αρκετά πιθανό αυτή η νέα δέσμη κυρώσεων να διαδραματίζει παρόμοιο ρόλο, ως “πιόνι” στον ευρύτερο εμπορικό πόλεμο. Ωστόσο αυτό το στοιχείο, από μόνο του, δεν μειώνει τη σοβαρότητα των κυρώσεων.
Οι Megvii και SenseTime αναπτύσσουν σειρά τεχνολογικών εφαρμογών τεχνητής νοημοσύνης τις οποίες πωλούν στη συνέχεια σε εξωτερικούς πελάτες. Η Megvii έγινε διάσημη για το λογισμικό αναγνώρισης προσώπου που χρησιμοποιείται σε smartphones και πλέον κατέχει μερίδιο 70% όλων των συσκευών με λειτουργικό σύστημα Android που κατασκευάζονται στην Κίνα. Ωστόσο είναι το City IoT (Internet of Things) που αντιπροσωπεύει πλέον το 73% των εσόδων της. Η ανάπτυξη αλυσίδων εφοδιασμού, που χρησιμοποιούνται στη ρομποτική και στον κλάδο του εφοδιασμόυ, αντιστοιχεί μόλις στο 5% του τζίρου της.
Σύμφωνα με το ενημερωτικό της δελτίο για την IPO της στο Χονγκ Κονγκ τον Αύγουστο, τα προϊόντα City IoT της Megvii “επιτρέπουν στις κρατικές υπηρεσίες να ενισχύουν τη δημόσια ασφάλεια, να βελτιστοποιούν τη διαχείριση της κυκλοφορίας οχημάτων και να βελτιώνουν τον σχεδιασμό όσον αφορά τους αστικούς πόρους”. Επιπλέον, “οι έξυπνες λύσεις διαχείρισης της κοινότητας μας επιτρέπουν στις επιχειρήσεις να βελτιώνουν την ασφάλεια” των περιουσιακών τους στοιχείων, αναφέρεται στο δελτίο.
Ο συγκεκριμένος επιχειρηματικός κλάδος βρίσκεται σε αναπτυξιακό οργασμό. Ο αριθμός των πόλεων που χρησιμοποιούν την εφαρμογή της Megvii υπερδιπλασιάστηκε σε 106 πέρυσι από 30 το 2016, αυξάνοντας τα έσοδα της στον συγκεκριμένο τομέα κατά πάνω από 50 φορές. Οι λέξεις “Xinjiang” και “παρακολούθηση” δεν εμφανίζονται στο ενημερωτικό δελτίο. Η λέξη “ασφάλεια” εμφανίζεται μόνο μία φορά.
Το να έχει κανείς κρατικές υπηρεσίες με πόρους και ισχυρές εξουσίες ως πελάτες δίνει ώθηση στην ταχεία ανάπτυξη της τεχνολογίας. Φτάνει να κοιτάξει κανείς τον κλάδο αεροναυπηγικής στις ΗΠΑ. Με 1,4 δισεκατομμύρια ανθρώπους να υπόκεινται σε παρακολούθηση, η Κίνα έχει έντονη ανάγκη και τάση να αποκτά και να αναλύει χαρακτηριστικά προσώπων, να παρακολουθεί και να επεξεργάζεται το περιεχόμενο ψηφιακών επικοινωνιών και να εντοπίζει τις κινήσεις μεμονωμένων προσώπων.
Η συγκεκριμένη τεχνολογία έχει αναπτυχθεί σε μεγάλο βαθμό στην εγχώρια κινεζική αγορά, σε αντίθεση με την τεχνολογία της Huawei στον τομέα των τηλεπικοινωνιών, η οποία χτίστηκε στη βάση ξένων ημιαγωγών, συστημάτων και λογισμικού. Ωστόσο, οι Megvii και SenseTime χρειάζονται ορισμένα ξένα προϊόντα, κυρίως ημιαγωγούς και υπολογιστές, προκειμένου να αναπτύσσουν κάμερες και αισθητήρες και στη συνέχεια να επεξεργάζονται τα δεδομένα που συλλέγουν.
Ο περιορισμός της πρόσβασης σε τέτοιου είδους εξαρτήματα θα μπορούσε να περιορίσει την πλατιά απεύθυνση των προϊόντων τους σε μια εποχή που η ζήτηση αναπτύσσεται και η ανάπτυξη είναι ισχυρή. Με την ανάπτυξη τεχνητής νοημοσύνης να είναι μια διαδικασία κλιμακωτής προόδου – κάθε επίπεδο τεχνολογίας χτίζεται επάνω στο αμέσως προγενέστερο – οτιδήποτε την επιβραδύνει αποτελεί “όπλο” συνολικής ανάσχεσης της προόδου της Κίνας.
Είναι πολύ πιθανό η κυβέρνηση των ΗΠΑ να μην είχε στο μυαλό της αυτές τις πτυχές του ζητήματος και να ενδιαφέρεται πραγματικά και πρωτίστως για τους ανθρώπους στο Xinjiang ή απλώς να επιθυμεί να ενισχύσει τη διαπραγματευτική της θέση έναντι της Κίνας όσον αφορά στο εμπόριο. Ωστόσο μπορεί κανείς να είναι βέβαιος ότι το Πεκίνο κατανοεί πλήρως τι σημαίνει αυτή η νέα κίνηση της Ουάσινγκτον και δεν θα την αντιμετωπίσει με σταυρωμένα τα χέρια.