Του Ollie Williams
Τουλάχιστον 419 δισ. δολάρια διεφθαρμένου ή ύποπτου πλούτου, έχει περάσει μέσω της Μεγάλης Βρετανίας, σύμφωνα με νέα έρευνα που διεξήγαγε η Transparency International. Μάλιστα, το συγκεκριμένο ποσό είναι διπλάσιο από την προηγούμενη εκτίμηση των 220 δισ. δολ.
Ο πλούτος αυτός περιλαμβάνει επτά ιδιωτικά αεροσκάφη αξίας 219 εκατ. δολ., τρία πολυτελή γιοτ αξίας 305 εκατ. δολ. και ακίνητα αξίας άνω των 6,4 δισ. δολ. όπως έχει γίνει γνωστό.
Αναλύοντας πάνω από 400 υποθέσεις διαφθοράς, η Transparency International αναφέρει ότι έχει εντοπίσει 86 χρηματοοικονομικά ιδρύματα, 81 νομικές εταιρείες και 62 λογιστικές εταιρείες που βοήθησαν “εν αγνοία τους ή όχι” άτομα να μετακινήσουν χρήματα προερχόμενα από διαφθορά, μέσω του Ηνωμένου Βασιλείου.
“Πρόκειται για κεφάλαια που αποτέλεσαν αντικείμενο κατάχρησης ή εκτροπής από τον αρχικό τους στόχο μέσω στημένων διαγωνισμών, δωροδοκιών, υπεξαιρέσεων και παράνομης απόκτησης κρατικών περιουσιακών στοιχείων”, αναφέρει η έκθεση της Transparency International.
Μεταξύ των ιδρυμάτων που ευθύνονται είναι η Standard Chartered Bank, στην οποία επιβλήθηκε από τις αρχές των ΗΠΑ και του Ηνωμένου Βασιλείου, πρόστιμο 1 δισ. δολ. για την υπογραφή συναλλαγών αξίας 213 δισ. δολ. μεταξύ 2010 και 2013, χωρίς επαρκή νομικό και οικονομικό έλεγχο.
Αυτά τα κεφάλαια, που ξεπλένονται μέσω χρηματοοικονομικών επιχειρήσεων, τελικά καταλήγουν σε αγορές περιουσιακών στοιχείων στο Ηνωμένο Βασίλειο, με ένα μεγάλο ποσοστό να κατευθύνεται στον κλάδο των ακινήτων.
Η πρώην υπουργός Πετρελαίου της Νιγηρίας, Diezani Alison-Madueke, αγόρασε τρία ακίνητα στο Λονδίνο χρησιμοποιώντας πιθανώς χρήματα από δωροδοκία σε πετρελαϊκές συμφωνίες. Η Alison-Madueke διερευνάται επί του παρόντος στο Ηνωμένο Βασίλειο για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και ένα δικαστήριο της Νιγηρίας εξέδωσε ένταλμα για τη σύλληψή της.
Η έκθεση αναφέρει επίσης έναν πρώην συνεργάτη του Καντάφι, που κατέχει τέσσερα ακίνητα στο Λονδίνο, μέσω εταιρειών εγγεγραμμένων στις Βρετανικές Παρθένες Νήσους και τον γιο πρώην πρωθυπουργού της Μολδαβίας, που νοικιάζει ρετιρέ στο Λονδίνο.
Είναι αναπόφευκτο ότι κάποια από αυτά τα χρήματα κατευθύνονται στο χαρακτηριστικό γνώρισμα της διαφθοράς, τα αγαθά πολυτελείας. Η Transparency International έχει εντοπίσει πάνω από 20 εκατ. δολ. που δαπανήθηκαν σε είδη πολυτέλειες τα οποία κυμαίνονται από ιδιωτικά τζετ μέχρι ένα σακίδιο από δέρμα κροκοδείλου, μάρκας Tom Ford από το πολυκατάστημα Harrods που κοστίζει 65.339 δολ.
Σε ένα δικαστήριο στο Λονδίνο, έγινε γνωστό πρόσφατα πώς η Zamira Hajiyeva δαπάνησε 20,6 εκατ. δολάρια στο Harrods, συμπεριλαμβανομένων 4,5 εκατ. δολαρίων για κοσμήματα Boucheron. Η Hajiyeva, η οποία είναι παντρεμένη με έναν φυλακισμένο τραπεζίτη του Αζερμπαϊτζάν, ερευνήθηκε, καθώς οι Αρχές έκαναν χρήση του Unexplained Wealth Order, που τους επιτρέπει να ερευνούν τον πλούτο που υποπτεύονται ότι δεν έχει αποκτηθεί με νόμιμα μέσα.
Παρ’ όλα αυτά, όλες οι επιχειρήσεις που έχουν αποδεχθεί ύποπτα κεφάλαια, δεν θεωρούνται συνεργοί. Χρησιμοποιώντας έναν λαβύρινθο υπεράκτιων επιχειρήσεων, όπου οι πραγματικοί ιδιοκτήτες δεν κατονομάζονται, οι ύποπτοι είναι σε θέση να δελεάσουν τις επιχειρήσεις να κάνουν συμφωνίες μαζί τους.
Ο Dickie Bannenberg, ιδιοκτήτης της Bannenberg και Rowell, εταιρείας σχεδίασης σούπερ γιοτ, με έδρα το Λονδίνο, ανέφερε πρόσφατα στους New York Times, μια συνάντηση με έναν Ρώσο πελάτη σε μια βίλα της Μαγιόρκα. Αφού έγινε η παράδοση του σκάφους, ο πελάτης συνελήφθη από την ισπανική αστυνομία.
“Νόμιμα σε οποιαδήποτε βιομηχανία, έχετε την απαίτηση να γνωρίζετε όσο καλύτερα μπορείτε την πηγή των χρημάτων του πελάτη σας, έτσι στα συμβόλαιά μας, οι δικηγόροι μας απαιτούν να βρούμε τον πραγματικό ιδιοκτήτη πίσω από όλα”, δήλωσε ο Bannenberg στους The New York Times.
Η μακρά μάχη κατά της διαφθοράς
Η γνώση των πραγματικών δικαιούχων πίσω από εταιρείες offshore είναι ένα σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Ωστόσο, αυτή η διαδικασία είναι χρονοβόρα.
Οι Νήσοι Κέιμαν έχουν αρχίσει να δημοσιεύουν τους πραγματικούς ιδιοκτήτες εταιρειών που είναι εγγεγραμμένες στο συγκεκριμένο νησί της Καραϊβικής. Ωστόσο, οι προσπάθειες της βρετανικής κυβέρνησης να γίνει το ίδιο με τα εξαρτώμενα εδάφη του Βρετανικού Στέμματος (το βαϊλάτο του Γκέρνσεϊ και η νήσος Μαν δεν λογίζονται ως μέλη του Ηνωμένου Βασιλείου, ούτε ως ανεξάρτητες χώρες, βρίσκονται σε ένα καθεστώς που θεωρείται ότι η Βρετανία είναι υπεύθυνη γι’ αυτές και φυσικά αποτελούν φορολογικούς παραδείσους), συνάντησαν εμπόδια στο κοινοβούλιο τον Μάρτιο.
Οι εταιρείες ακινήτων που βοήθησαν τα διεφθαρμένα άτομα να αγοράσουν ακριβά σπίτια στο Λονδίνο, θα αντιμετωπίσουν επίσης αυστηρότερη νομοθεσία. Τον Μάρτιο, η Επιτροπή Οικονομικών της Βουλής των Κοινοτήτων της Βρετανίας, συνέστησε στην Υπηρεσία Φόρων και Δασμών (HMRC) να λάβει αυστηρότερη στάση απέναντι στους κτηματομεσίτες.
Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να γίνουν περισσότερα, λέει η Transparency International. “Δεν είναι ένα ομοιογενές σύνολο από κακοποιούς με κουστούμια, πεισματικά αποφασισμένοι να βγάλουν γρήγορα χρήματα σε βάρος των υπολοίπων”, αναφέρει. Αντίθετα, πρόκειται για διεθνή δίκτυα που περιλαμβάνουν ξένες δικαιοδοσίες, επαγγελματικές επιχειρήσεις και μυστικούς λογαριασμούς, με τις αρχές να είναι ανεπαρκώς εξοπλισμένες να τα αντιμετωπίσουν..