Του Sergei Klebnikov
Παρά τις κλιμακούμενες διαδηλώσεις απ’ άκρη σ’ άκρη των Ηνωμένων Πολιτειών με αφορμή τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ, η αγορά μετοχών συνέχισε το ράλι της -παρουσιάζοντας μια απότομη αποσύνδεση από την οικονομία- καθώς οι επενδυτές αποστρέφουν το βλέμμα τους από τις πολιτικές αναταραχές και ποντάρουν στην επιτυχημένη επανεκκίνηση της οικονομικής δραστηριότητας μετά τους περιορισμούς που επιβλήθηκαν λόγω του κορονοϊού.
Η χρηματιστηριακή αγορά κινείται ανοδικά με “καύσιμο” την αισιοδοξία για την επαναλειτουργία της οικονομίας παρά την “τέλεια καταιγίδα” που συνθέτουν οι δυσμενείς εξελίξεις, όπως η πανδημία του κορονοϊού, η εκτίναξη της ανεργίας σε επίπεδα ρεκόρ και οι συχνές εξάρσεις βίας με αφορμή τις φυλετικές ανισότητες.
Ετσι, παρά την κλιμάκωση των διαδηλώσεων, ο δείκτης S&P 500 εξακολουθεί να καταγράφει κέρδη άνω του 1% μέχρι στιγμής στην εβδομάδα, ενώ από τότε που ξέσπασαν οι αναταραχές, στις 26 Μαΐου, έχει σημειώσει άνοδο σχεδόν 3%.
Η υποτονική αντίδραση της αγοράς στις εκτεταμένες διαδηλώσεις για τη δολοφονία του Τζορτζ Φλόιντ είναι “συνεπείς με την πολύ απότομη αποσύνδεση της αγοράς από την οικονομία”, δήλωσε στους Financial Times, ο επικεφαλής οικονομικός σύμβουλος της Allianz Μοχάμεντ Ελ-Εριάν.
Ένας κρίσιμος παράγοντες για την άνοδο των μετοχών το 2020 είναι η άνευ προηγουμένου παρέμβαση της Federal Reserve για τη στήριξη της οικονομίας: η Ομοσπονδιακή Τράπεζα έχει διοχετεύσει περίπου 3 τρισ. δολάρια στις χρηματοπιστωτικές αγορές από τα τέλη Φεβρουαρίου.
Ειδικότερα, η Fed έχει θεσπίσει πολλές πρωτοβουλίες έκτακτης ανάγκης, όπως περικοπές επιτοκίων, προγράμματα δανεισμού και πιστωτικής διευκόλυνσης, επιβεβαιώνοντας στους επενδυτές ότι η Ομοσπονδιακή Τράπεζα θα παρεμβαίνει για να σώσει το χρηματοπιστωτικό σύστημα όποτε χρειάζεται.
Για παράδειγμα, η Fed ξεκίνησε να αγοράζει βραχυπρόθεσμα εταιρικά χρέη και δημοτικά ομόλογα για πρώτη φορά στην ιστορία της, υποσχέθηκε να αγοράσει απεριόριστο όγκο δημόσιου χρέους κατά τη διάρκεια της κρίσης του κορονοϊού και επίσης ξεκινά το πρόγραμμα δανεισμού “Main Street” που έχει στόχο την εξασφάλιση πρόσβασης σε πιστωτικές γραμμές για τις μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις.
Οι ενεργειες της Fed βοήθησαν “αναμφισβήτητα” στην ώθηση της αγοράς, σημειώνει ο Μαρκ Φρίμαν, επικεφαλής επενδύσεων της Socorro Asset Management. Ο συνδυασμός της προληπτικής νομισματικής πολιτικής με τις πρωτοφανείς κυβερνητικές προσπάθειες τόνωσης της οικονομίας αποτέλεσαν “εξαιρετικά ισχυρή δύναμη για την ώθηση της αγοράς”.
Ιστορικά, εξάλλου, η αγορά τείνει τις περισσότερες φορές να παραβλέπει τις πολιτικές αναταραχές, με αρκετούς αναλυτές να επισημαίνουν αντίστοιχες προηγούμενες περιπτώσεις, όπως τη δολοφονία του προέδρου Τζον Φ. Κένεντι το 1963, τις πορείες της Σέλμα για την προάσπιση των πολιτικών δικαιωμάτων το 1965, τις διαδηλώσεις κατά του Βιετνάμ το 1967, τη δολοφονία του Δρ Μάρτιν Λούθερ Κινγκ το 1968 και τις ταραχές του 1992 που πυροδοτήθηκαν από τον ξυλοδαρμό του Ρόντνεϊ Κινγκ από την αστυνομία.
Σε όλες τις παραπάνω περιπτώσεις, ο S&P 500 σημείωσε κέρδη σε ετήσια βάση που κυμαίνονταν από 4% έως και 20%.
“Παρότι είναι μια επώδυνη κατάσταση, δεν έχει φτάσει στο σημείο να επηρεάσει τις εκτιμήσεις της αγοράς για ανάκαμψη – είναι τόσο απλό”, σημειώνει ο Φρίμαν. Οι διαδηλώσεις “δεν θεωρούνται σημαντικές από άποψη κερδοφορίας, και σε αυτό τελικά εστιάζει η αγορά” κάθε φορά. Ο μόνος τρόπος για να δικαιολογηθούν τα τρέχοντα επίπεδα τιμών, προσθέτει, είναι ότι “η αγορά δεν εστιάζει στο 2020, αντίθετα κοιτά το 2021 και μετά”.
Η αγορά έχει καταγράψει άνοδο και σε άλλες περιόδους αναταραχών τις τελευταίες δεκαετίες, σημειώνει ο Νίκολας Κόλας, συνιδρυτής της DataTrek Research. Οι μετοχές κατέγραψαν κέρδη το 1999, μετά την παραπομπή του προέδρου Μπιλ Κλίντον, όπως και το 2011 κατά τη διάρκεια των διαδηλώσεων του κινήματος Occupy Wall Street. “Αυτό που έχει σημασία για την αγορά στην παρούσα φάση είναι το πώς και πότε θα επανεκκινήσει η οικονομία των ΗΠΑ από το ‘κλείσιμο’ που επιβλήθηκε λόγω της κρίσης του κορονοϊού”, υποστηρίζει ο Κόλας. “Αν οι διαδηλώσεις ή η πολιτική αναταραχή αρχίσουν να πλήττουν την καταναλωτική εμπιστοσύνη, αυτό θα οδηγούσε σε υποχώρηση των τιμών των μετοχών”.
Εάν οι διαδηλώσεις συνεχιστούν για μεγαλύτερο διάστημα από ό,τι αναμένεται και προκαλέσουν περισσότερη οικονομική ζημιά στις πόλεις, το ενδεχόμενο αυτό θα μπορούσε να θέσει σε κίνδυνο το πρόσφατο ράλι της αγοράς, επισημαίνουν οι επενδυτές. Αυτοί όμως δεν είναι οι μόνοι κίνδυνοι. Η καταναλωτική εμπιστοσύνη (που αποτελεί βασικό παράγοντα για την απόδοση της αγοράς) θα μπορούσε να πληγεί από τις συνεχιζόμενες πολιτικές αναταραχές, προειδοποίησε η RBC Capital Markets.
Ορισμένοι αναλυτές ανησυχούν επίσης για τις προειδοποιήσεις του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ ότι θα κατεβάσει τον στρατό για να συνδράμει στην καταστολή των διαδηλώσεων, ενώ άλλοι φοβούνται ότι οι ογκώδεις διαδηλώσεις θα μπορούσαν να πυροδοτήσουν ένα δεύτερο κύμα κρουσμάτων του κορονοϊού. “Η βία και οι καταστροφές δεν εμποδίζουν μόνο την επανεκκίνηση της οικονομίας, αλλά σίγουρα δημιουργούν πιθανές εστίες νέων κρουσμάτων”, δήλωσε στους Times ο Ρόμπερτ Καρνέλ, επικεφαλής αναλυτής Ασίας-Ειρηνικού στην ING.
Οι μετοχές καταγράφουν ράλι -ακόμη και μετά από αρκετές ημέρες κλιμάκωσης
των διαδηλώσεων σε όλη τη χώρα- διότι η αγορά είναι “τυφλή” όσον αφορά την κοινωνική δικαιοσύνη, δήλωσε από τη μεριά του ο παρουσιαστής του CNBC Τζιμ Κράμερ τη Δευτέρα. “Η αγορά δεν έχει συνείδηση”, πρόσθεσε. “Οι επενδυτές απλώς προσπαθούν να βγάλουν λεφτά”. Αυτή ακριβώς είναι η φύση του χρηματιστηρίου, δήλωσε αντίστοιχα ο Κουίνσι Κρόσμπι, επικεφαλής στρατηγικής χρηματαγορών της Prudential Financial, στο CNBC. “Η αγορά πάντοτε εμφανίζεται άκαρδη”, σημείωσε, προσθέτοντας ότι “οι αλγόριθμοι σχεδόν σίγουρα δεν έχουν ίχνος ενσυναίσθησης”.