

STANFORD – Μεταξύ Μαρτίου 2020 και Μαρτίου 2021, οι Ηνωμένες Πολιτείες θέσπισαν τρία φορολογικά πακέτα για την τόνωση της οικονομίας και τη στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών μετά το οικονομικό σοκ που προκλήθηκε από το COVID-19. Ο Πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ υπέγραψε τον νόμο περί βοήθειας, ανακούφισης και οικονομικής ασφάλειας Coronavirus (CARES) στις 27 Μαρτίου 2020 και τον νόμο περί συμπληρωματικών πιστώσεων για την ανταπόκριση και αρωγή Coronavirus στις 27 Δεκεμβρίου και ακολουθήθηκε από το αμερικανικό σχέδιο διάσωσης του προέδρου Joe Biden στις 11 Μαρτίου , 2021.
Με κάθε γύρο νομοθεσίας, μια «πληρωμή οικονομικού αντίκτυπου» (EIP) καταβλήθηκε σε άτομα μέσω άμεσης κατάθεσης, επιταγής ή με ειδική προπληρωμένη χρεωστική κάρτα, και σε κάθε περίπτωση, η ιδέα ήταν ότι τα χρήματα θα δαπανηθούν στην κατανάλωση για να υποστηριχθει η συνολική ζήτηση και έτσι να τονωθεί η συνολική οικονομία. Τα EIP διατέθηκαν σε συγκεκριμένα ποσά που κυμαίνονται από 600 $ 1.400 $ για ένα άτομο και από 1.200 έως 2.800 $ για παντρεμένους φορολογούμενους μέχρι ένα ορισμένο όριο εισοδήματος.
Το σκεπτικό για αυτές τις προσωρινές πληρωμές βασίστηκε στην κεϋνσιανή συνάρτηση κατανάλωσης, σύμφωνα με την οποία η αύξηση του εισοδήματος αυξάνει τις δαπάνες και επομένως ενισχύει την οικονομία. Ωστόσο, εναλλακτικές απόψεις, όπως η υπόθεση του μόνιμου εισοδήματος που ο Milton Friedman διατύπωσε για πρώτη φορά στη δεκαετία του 1950, υποστηρίζουν ότι τέτοιες αυξήσεις στο εισόδημα οδηγούν μόνο σε μικρές αυξήσεις στην κατανάλωση – αν όχι καθόλου – ακριβώς επειδή είναι προσωρινές.
Το παρακάτω γράφημα δείχνει τις πραγματικές επιπτώσεις των EIP στα διαθέσιμα προσωπικά έσοδα (DPI) και στις προσωπικές καταναλωτικές δαπάνες (PCE) από τον Ιανουάριο του 2019 έως τον Απρίλιο του 2021, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία από το Γραφείο Οικονομικής Ανάλυσης των ΗΠΑ. Οι τρεις κορυφές του DPI οφείλονται και συμπίπτουν με τα τρία EIP, υποδηλώνοντας ότι το DPI αυξήθηκε απότομα όταν έγινε ένα EIP, και στη συνέχεια έπεσε γρήγορα στο αρχικό του επίπεδο όταν έληξαν οι πληρωμές. Αυτές ήταν σαφώς προσωρινές αυξήσεις εισοδήματος και διαφημίστηκαν ως τέτοιες.

Τώρα κοιτάξτε τη γραμμή PCE: δεν δείχνει καμία αύξηση τη στιγμή των τριών EIP. Η ανάκτηση της κατανάλωσης παρακολουθεί τη διαδρομή του πιο μόνιμου DPI χωρίς τις πληρωμές (η διακεκομμένη γραμμή). Το πρόσθετο «ερέθισμα» είχε ελάχιστη ή καθόλου επίδραση στην κατανάλωση κατά τους μήνες που σημειώθηκαν τεράστιες αυξήσεις στην DPI που τροφοδοτείται από EIP – Απρίλιος 2020, Ιανουάριος 2021 και Μάρτιος 2021. Η υπόθεση μόνιμου εισοδήματος προβλέπει ότι ένα μεγάλο ποσό των προσωρινών EIP θα “μπουν στο συρτάρι” παρά να δαπανηθούν για κατανάλωση και τόνωση της οικονομίας, και αυτό ακριβώς φαίνεται να έχει συμβεί.
Ενώ το γράφημα είναι ήδη ξεκάθαρο σχετικά με τον μικρό αντίκτυπο των EIP στην κατανάλωση, μπορεί κανείς να επιβεβαιώσει περαιτέρω το εύρημα δοκιμάζοντας επίσημα τον αντίκτυπο χρησιμοποιώντας τεχνικές στατιστικής παλινδρόμησης. Εδώ, διαπιστώνεται ότι ο αντίκτυπος των EIP στην κατανάλωση ήταν στατιστικά ασήμαντος, ενώ ο αντίκτυπος των DPI εξαιρουμένων των πληρωμών ήταν στατιστικά σημαντικός.
Δεν είναι η πρώτη φορά που η κυβέρνηση των ΗΠΑ προσπάθησε να τονώσει την οικονομία με προσωρινο εισόδημα. Όπως και τα ΠΕΠ του περασμένου έτους, οι εφάπαξ πληρωμές «έκπτωσης» στον νόμο για το οικονομικό ερέθισμα του 2008 αύξησαν το DPI, αλλά δεν είχαν αξιοσημείωτη επίδραση στην κατανάλωση, και έτσι έκαναν ελάχιστα ή καθόλου για να τονώσουν τη συνολική ζήτηση ή την οικονομία. Και πάλι, μια ανάλυση παλινδρόμησης δείχνει ότι ο αντίκτυπος των εκπτώσεων στην κατανάλωση ήταν στατιστικά ασήμαντος, ενώ η μόνιμη DPI εξαιρουμένων των εκπτώσεων είχε στατιστικά σημαντική επίδραση.
Το 2008, υπήρξε γενική συμφωνία μεταξύ των οικονομολόγων ότι οι προσωρινές πληρωμές δεν θα λειτουργούσαν ως πηγή τόνωσης. Μετά από αυτό το προηγούμενο πείραμα, πολλοί οικονομολόγοι εξέτασαν τις πολιτικές και έδειξαν ότι πράγματι δεν έκαναν τίποτα για να τονώσουν την οικονομία. Αυτά τα ευρήματα προκάλεσαν σοβαρές αμφιβολίες σχετικά με τη χρήση προσωρινής διακριτικής αντικυκλικής δημοσιονομικής πολιτικής στην πράξη. Ο John F. Cogan, ο Volker Wieland και εγώ παρουσιάσαμε αυτά τα προβλήματα σε ένα σχόλιο της Wall Street Journal του 2009 με τίτλο «Το ερέθισμα δεν λειτούργησε».
Ωστόσο, υπήρξε μια δραματική αναβίωση του ενδιαφέροντος για την ίδια ακριβώς μορφή βοήθειας μόλις έφτασε το COVID-19.Αν και τώρα φέρουν ένα νέο όνομα, το μοτίβο παραμένει το ίδιο. Είτε κάποιος χρησιμοποιεί αποκαλυπτικούς χάρτες ή επίσημες τεχνικές παλινδρόμησης, τα πιο ενημερωμένα εμπειρικά στοιχεία που έχουμε επιβεβαιώνουν την άποψη που διατυπώθηκε πριν από μια δεκαετία (ή ακόμα και πριν από δεκαετίες): τα προγράμματα προσωρινών κινήτρων απλά δεν αυξάνουν την κατανάλωση ή τονώνουν τη συνολική οικονομία.
John B. Taylor, Under Secretary of the US Treasury from 2001 to 2005, is Professor of Economics at Stanford University and a senior fellow at the Hoover Institution. He is the author of Global Financial Warriors and co-author (with George P. Shultz) of Choose Economic Freedom.
Copyright: Project Syndicate, 2021.
www.project-syndicate.org