Στη Γουατεμάλα, οι παραγωγοί καφέ δεν μπορούν παρά να χαμογελούν με αισιοδοξία βλέποντας καθημερινά τις τιμές του καφέ στα χρηματιστήρια εμπορευμάτων.«Η μέση τιμή τα τελευταία 30 χρόνια ήταν 1,20 δολάρια το κιλό καφέ. Την ίδια ώρα το κόστος παραγωγής στη Γουατεμάλα είναι 1,80 δολάρια το κιλό. «Για πάρα πολύ καιρό, η υπερπροσφορά στην παγκόσμια αγορά, αλλά και η κερδοσκοπία με το σημαντικότερο προϊόν της παγκόσμιας αγοράς μετά το πετρέλαιο, ευθύνεται γι’ αυτό» λέει ο Γεράρδο ντε Λεόν, εκπρόσωπος του μεγαλύτερου συνεταιρισμού παραγωγών καφέ στη χώρα.
Αυτά έχουν τελειώσει προς το παρόν, επειδή οι χαμηλές προβλέψεις συγκομιδής για τους σημαντικότερους εξαγωγείς, τη Βραζιλία και το Βιετνάμ, οδηγούν πλέον παγκοσμίως στην αύξηση της τιμής του καφέ.
Αυτό δείχνει την εξέλιξη των τιμών στα εμπορικά κέντρα στη Νέα Υόρκη και το Λονδίνο. Από τις 20 Ιουλίου 2021, την ημέρα που οι προβλέψεις χαμηλής συγκομιδής συγκλόνισαν τον κόσμο του καφέ,οι τιμές γνωρίζουν μόνο μία κατεύθυνση: προς τα πάνω. «Στις 12 Οκτωβρίου, οι τιμές αυξήθηκαν στα δυο δολάρια το κιλό καφέ, για πρώτη φορά από το 2014. «Για εμάς αυτό ήταν θετικό νέο λίγες εβδομάδες πριν την έναρξη της συγκομιδής. Με αυτόν τον τρόπο, θα μπορούσε να γίνει επαναδιαπραγμάτευση ορισμένων συμβάσεων. Οι αγρότες μας θα έχουν επιτέλους κέρδος από την τρέχουσα συγκομιδή», λέει ο ντε Λεόν.
«Να μειώσουμε τώρα τα χρέη» είναι το σύνθημα πολλών καλλιεργητών καφέ στη Γουατεμάλα. Τα τελευταία χρόνια πολλοί παραγωγοί καφέ έφτασαν στα πρόθυρα της χρεοκοπίας επειδή η τιμή της παγκόσμιας αγοράς ήταν χαμηλότερη από το κόστος παραγωγής τους.
Η κλιματική αλλαγή
«Η κλιματική αλλαγή σε πολλές περιοχές έχει προκαλέσει μείωση της καλλιέργειας καφέ», λέει ο ντε Λεόν, περιγράφοντας τις δύσκολες συνθήκες. Ο όγκος παραγωγής στη Γουατεμάλα, τη μεγαλύτερη χωρα- παραγωγό καφέ στην περιοχή μετά τη Βραζιλία και την Κολομβία, έχει μειωθεί από 4,2 εκατομμύρια σάκους των 69 κιλών σε 3,8 εκατομμύρια. Αυτό έχει συνέπειες που γίνονται αισθητές φέτος στα σύνορα με τις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο αριθμός των μεταναστών από την Κεντρική Αμερική είναι εξαιρετικά υψηλός και είναι συνέπεια της κρίσης του καφέ τα τελευταία χρόνια.
Αρκετοί αγρότες έχουν αλλάξει από τον καφέ στην καλλιέργεια αβοκάντο και ζαχαροκάλαμου ή στην εκτροφή βοοειδών.
Οι αρνητικές κλιματικές επιπτώσεις στη Βραζιλία και το Βιετνάμ συμβάλλουν στην κατάρρευση της συγκομιδής. Η μείωση της παραγωγής θα μπορούσε κάλλιστα να συνεχιστεί επειδή η κλιματική αλλαγή προκαλεί προβλήματα σε όλες τις χώρες παραγωγής. Επιπλέον, υπάρχουν προβλήματα στην εφοδιαστική αλυσίδα, γεγονός που δυσχεραίνει τη μεταφορά των σάκων καφέ από τις χώρες παραγωγής στις πιο σημαντικές καταναλώτριες χώρες -τις ΗΠΑ και τις χώρες της Ε.Ε. Αυτό μπορεί να αλλάξει ξανά το 2022 με καλή συγκομιδή στη Βραζιλία και το Βιετνάμ. Σε κάθε περίπτωση, τα φυτά του καφέ χρειάζονται περίπου τρία χρόνια για να καρποφορήσουν και συνεπώς θα συνεχιστεί η κρίση του καφέ.
“Βασικά, οι αγρότες χρειάζονται καλές τιμές, γι’ αυτό οι μικροπαραγωγοί ζητούν μια τιμή 2,30 το κιλό καφέ», λέει ο ντε Λεόν. Αυτή θα ήταν μια τιμή που θα επέτρεπε στους αγρότες να έχουν μια αξιοπρεπή διαβίωση.