Image default
Opinion LEADERS

Ενώ η κρίση φουντώνει, στερεύουν τα δημοσιονομικά εργαλεία

Ξέρουμε ότι στην Ελλάδα ξοδεύτηκαν με ένα εντυπωσιακά χαλαρό και ανεύθυνο τρόπο 43 δισεκατομμύρια ευρώ προς πάσης φύσεως επιχορηγήσεις, επιδόματα, ενισχύσεις σε επιχειρήσεις -πολλές από τις οποίες ήταν κλειστές ή άλλου πραγματικού μεγέθους – με αποτέλεσμα να ανέβει πάρα πολύ το δημόσιο χρέος και να μας πιέζει τώρα δημοσιονομικά. Και η κυβέρνηση να μην έχει τη δυνατότητα, τώρα που χρειάζεται, να πριμοδοτήσει το εισόδημα των νοικοκυριών και να μειώσει τους Ειδικούς Φόρους Κατανάλωσης στα καύσιμα ώστε να πέσουν οι τιμές. Δεν μπορεί να το κάνει. Είναι απίστευτο αυτό.

Οπότε το δίδαγμα που βγαίνει είναι ότι πρέπει να προνοείς για να έχεις. Και ποτέ να μην νομίζεις ότι το πρόβλημα που αντιμετωπίζεις είναι το τελευταίο που θα σου τύχει. Μπορεί να είναι το προτελευταίο. Και αν ξοδέψεις όλα σου τα εργαλεία στο προτελευταίο, όταν σου έρθει το τελευταίο δεν θα ξέρεις τι να κάνεις.

Ο συμπληρωματικός προϋπολογισμός που θα καταθέσει ο Χρήστος Σταϊκούρας, είναι ανεπαρκής, έπρεπε να είναι πολύ μεγαλύτερος, διότι οι «εκρήξεις» στις τιμές των καυσίμων είναι πολλαπλάσιες.

Γιατί δεν είναι μεγαλύτερος; Διότι δεν υπάρχουν χρήματα τα οποία έπρεπε να έχουν εξοικονομηθεί. Τα 43 δισεκατομμύρια τα οποία «ανέστησαν» και «νεκρές» επιχειρήσεις, έπρεπε να είναι πολύ λιγότερα. Αν για παράδειγμα αντί για 43 δισεκατομμύρια, η κυβέρνηση είχε δώσει 33 δισεκατομμύρια, θα είχε τώρα όχι 2 δισεκατομμύρια, αλλά 12 δισεκατομμύρια διαθέσιμα για να διαθέσει σε νοικοκυριά και μειώσεις φόρων. Και κατά συνέπεια η ανακούφιση στα φτωχότερα εισοδήματα θα ήταν πολύ πιο σημαντική.

Λιγνίτης

Η κυβέρνηση πριν από 3 χρόνια μας «βομβάρδιζε» ότι θα εξαφανιστούν οι λιγνίτες και μέχρι το 2025 θα έχουμε απαλλαγεί εντελώς από αυτούς και θα είμαστε όλοι «πράσινοι». Τώρα ξανανοίγουν οι λιγνίτες. Αυτά είναι απίστευτα πράγματα. Έπρεπε με ρέγουλα να βγαίνουν οι λιγνίτες, σιγά-σιγά, όσο προχωρούν οι Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας, όσο εντάσσονται στο σύστημα, όσο γίνονται δίκτυα που επιτρέπουν τη μεταξύ τους επικοινωνία και τη μεταφορά ηλεκτρικής τάσης στην περιφέρεια. Ενώ σε εμάς βγήκαν ξαφνικά. Σταμάτησαν ακόμα και καινούργιες μονάδες να δουλεύουν, και τώρα ξαφνικά που τις χρειαζόμαστε, παίρνουν μπρος ακόμα και οι παλιές. Αυτές είναι «πολιτικές του εκκρεμούς», πας από το ένα άκρο στο άλλο και στο τέλος μένεις μετέωρος χωρίς να έχεις λύσει κανένα πρόβλημα. Έτσι η κυβέρνηση σε λίγο θα βρεθεί να έχει και ένα σοβαρό ενεργειακό έλλειμμα, αλλά και να τα έχει κάνει «μούσκεμα» στο θέμα της απολιγνιτοποίησης και της πράσινης μετάβασης.

Τρία καθοριστικά βήματα θα μπορούσαν να γίνουν καθώς  πρέπει να επικρατήσει μεγαλύτερη προσοχή, υπευθυνότητα και σχεδιασμός.

Από τώρα και στο εξής να μην παίρνονται μέτρα βιαστικά, επιπόλαια και απερίσκεπτα. Και να λαμβάνονται από ανθρώπους οι οποίοι ξέρουν τι συμβαίνει στην «πιάτσα» και στην πραγματική οικονομία. Όλοι οι επιτελείς και οι σχεδιαστές πρέπει να αντικατασταθούν από πραγματικούς εμπειρογνώμονες, γνώστες του πώς δουλεύει το σύστημα.

Να υπάρξει μια «άμεση και δραστική υπερφορολόγηση στα μεγάλα κέρδη που έχουν συσσωρεύσει οι πάροχοι ενέργειας και τα οποία τους ήρθαν από τον «ουρανό» εξαιτίας μιας βεβιασμένης πολιτικής που ασκήθηκε με το Χρηματιστήριο Ενέργειας. Και έστω με τα χρήματα αυτά, όσα και αν είναι, να πάνε να ελαφρώσουν τους φόρους καυσίμων. Η ελάφρυνση των φόρων και μόνο μπορεί να ρίξει τις τιμές με τις οποίες αγοράζουν τα καύσιμα τα νοικοκυριά.

Προτείνω να παρακολουθούμε μαζί με τις άλλες χώρες του Νότου τις ευρωπαϊκές εξελίξεις και να ζητήσουμε ειδικό Ταμείο Ενεργειακής Κρίσης, όπως έγινε με το Ταμείο Ανάκαμψης, έτσι ώστε να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την καταθλιπτική συγκυρία που διανύουμε και η οποία μάλιστα δεν ξέρουμε πόσο θα κρατήσει. Αυτά τα 3 βήματα θέλουν άλλο στυλ πολιτικής, άλλη ταχύτητα εφαρμογής και άλλη επίγνωση του πραγματικού προβλήματος.

Πληθωρισμός

Ο πληθωρισμός είναι ύπουλο  φαινόμενο, το οποίο αν αρχίσει σιγά- σιγά να απλώνεται, δεν μαζεύεται εύκολα. Πρέπει να ξέρεις πως δουλεύει ο πληθωρισμός για να μπορείς να τον αντιμετωπίσεις. Χρειάζεται ακαριαία μέτρα αντιμετώπισης. Η κυβέρνηση η οποία ξόδεψε ό, τι μπορούσε και δεν μπορούσε σε πάσης φύσεως επιχειρήσεις και επιχειρηματίες και μάλιστα χωρίς να ξέρουμε που πήγαν τα λεφτά- δεν έχει δοθεί λογαριασμός για τα 43 δισεκατομμύρια πράγμα το οποίο θεωρώ απίστευτο. Έχει μοιραστεί το 22% του ΑΕΠ σε επιχειρήσεις και ο φορολογούμενος δεν ξέρει που πήγαν; Μην τρελαθούμε κιόλας.

Κι αφού πήγαν που πήγαν σε επιχειρήσεις και η κυβέρνηση δεν δείχνει καμία διάθεση να τα εισπράξει πίσω, ούτε καν μια δόση, γιατί οι επιστρεπτέες γίνονται μη επιστρεπτέες, τουλάχιστον να ζητήσει από τις επιχειρήσεις που οι φορολογούμενοι τους φέρθηκαν καλά στην περίοδο της πανδημίας, να μην κάνουν αυξήσεις. Όπως ο φορολογούμενος τις βοήθησε πολύ για να ξεπεράσουν την κρίση τους, έτσι και αυτοί τώρα να βοηθήσουν κάπως τους φορολογούμενους να ξεπεράσουν την κρίση ακρίβειας που βιώνουν.

Έχουμε μπροστά μας δύσκολες μέρες, δεν ξεμπερδέψαμε. Ακόμα και αν λήξει σήμερα το βράδυ ο πόλεμος, όλα αυτά που έχουν δημιουργηθεί με τον πληθωρισμό, το φυσικό αέριο κτλ. θέλουν μήνες για να διορθωθούν. Το πιο πιθανό είναι όλο το 2022 να κυλήσει σε αυτό το κλίμα. Τουλάχιστον άλλους 5-6 μήνες θα σερνόμαστε με τα ίδια προβλήματα και θα συζητάμε τα ίδια.

Όλες οι χώρες  οι οικονομίες αντιμετωπίζουν προβλήματα και όλες υφίστανται παρόμοιες συνέπειες, απλώς μερικές – όπως η ελληνική οικονομία- τις υφίστανται λίγο περισσότερο και οξύτερα, είτε γιατί δεν είχαν φροντίσει εγκαίρως να προνοήσουν για τις ενδεχόμενες συνέπειες μιας κρίσης που είχε αρχίσει να διαφαίνεται από το περασμένο φθινόπωρο, είτε διότι έχουν ξεμείνει από δημοσιονομικά εργαλεία τα οποία θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν.

Νίκος Χριστοδουλάκης

  Καθηγητής Οικονομικής Ανάλυσης στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, επικεφαλής του Ινστιτούτου για τη Σοσιαλδημοκρατία «InSocial» και πρώην υπουργός Οικονομικών

Σχετικα αρθρα

Παγκόσμιες Οικονομικές Προοπτικές: Είναι αισιόδοξο το μέλλον; – Γ.Μαραγκός

admin

Πανεπιστήμια και οικονομία – Ν.Βέττας

admin

Β. Κορκίδης: Επένδυση της Ελλάδας σε παρόν και μέλλον το άνοιγμα προς Ινδία

admin

B. Κορκίδης: Ακριβός ο «λογαριασμός» των επιπτώσεων της Ερυθράς στην Ευρώπη

admin

PISA, σχολικές επιδόσεις και το προφανές – Α. Ανδρικόπουλος

admin

Το αναδυόμενο νέο παγκόσμιο κοινωνικοοικονομικό σύστημα – Δρ. Βλάδος Χάρης

admin

Δ. Βέργαδος (ΣΕΒ): 4+1 προκλήσεις της βιομηχανίας το 2024

admin

Αισιοδοξία για την οικονοµία από τον Βασίλη Κορκίδη

admin

Αξιολογώντας τα πανεπιστήμια στην Ελλάδα – Α.Ανδρικόπουλος

admin

Η δοκιμασία της ευρωπαϊκής συνοχής

admin

Κορκίδης: Σημαντική θετική εξέλιξη η αναβάθμιση της οικονομίας

admin

Εύλογες και αληθινές αξίες: ανάγκη, νόμος και αλήθεια στη λογιστική – Α. Ανδρικόπουλος

admin