Του Andrew Wilson
Καθώς ο πόλεμος της Ρωσίας εναντίον της Ουκρανίας γίνεται όλο και πιο βίαιος, δεν είναι μόνο σκόπιμο αλλά και ζωτικής σημασίας να συζητήσουμε την πνευματική δικαιολογία, ή την ψευδοδικαιολογία, πίσω από αυτόν.
Οι λεγόμενες ειρηνευτικές διαπραγματεύσεις διεξάγονται από τη ρωσική πλευρά με επικεφαλής έναν “ιστορικό” της αυλής του Πούτιν, Βλάντιμιρ Μεντίνσκι, ο οποίος αρνείται την ίδια την ύπαρξη της Ουκρανίας. Δεν είναι ένας πραγματικός ιστορικός, αλλά μέρος του προπαγανδιστικού κράτους της Ρωσίας.
Τα βιβλία του έχουν τίτλους όπως “ιδιαιτερότητες των εθνικών δημοσίων σχέσεων” και “Άπατες και ιδιοφυΐες των δημοσίων σχέσεων, από τον Ρούρικ στον Ιράν τον Τρομερό. Έχει κατηγορηθεί για λογοκλοπή και στις δύο διατριβές του.
Εκτός από την ιστορία και τις δημόσιες σχέσεις, η Ρωσία έχει έναν περιβόητο εθισμό στη γεωπολιτική. Για το πνευματικό υπόβαθρο της κατά τα άλλα παράλογης επιθετικότητας της Ρωσίας, συστήνω το πρόσφατο βιβλίο “Russia’s New Authoritarianism: Putin and the Politics of Order του David G Lewis, το οποίο εξετάζει την επιρροή του Γερμανού φιλοσόφου Καρλ Σμιτ στη σύγχρονη Ρωσία.
Η αναγωγή όλων των πολιτικών από τον Σμιτ σε διάκριση “φίλου-εχθρού”, βρίσκεται στο επίκεντρο της ρωσικής “πολιτικής τεχνολογίας”. Ο Πούτιν έχει δοξάσει την προσωπική του αυταρχικότητα ως “καθεστώς εξαίρεσης” του Σμιτ.
Αλλά η μεγαλύτερη από όλες, είναι η επίδραση του Σμιτ σε γεωπολιτικούς στοχαστές όπως ο Αλεξάντερ Ντουγκίν και ο Βάντιμ Τσιμπούρσκι: ο πρώτος προς τον επιθετικό επεκτατισμό και ο δεύτερος προς τη συγκέντρωση των εδαφών που στη συνέχεια υποχωρεί στη “Νήσο Ρωσία”. Όλο αυτό είναι εξαιρετικά ανησυχητικό, καθώς ο Σμιτ ήταν εξέχον μέλος του κόμματος των Ναζί από το 1933. Μια βασική ανάλυση του έργου του ονομάζεται “Ένα επικίνδυνο μυαλό”.
Παραφράζω αυτό που λέει ο Lewis. Για τον Σμιτ, ο κόσμος χωρίζεται σε διαφορετικά Grosraumer (μεγάλοι χώροι). Η Ρωσία προτιμά να μιλάει για “πολιτισμούς”. Ο σχετικός πολιτισμός για τη Ρωσία και την Ουκρανία, είναι ο “ρωσικός κόσμος””. Αυτό μερικές φορές προσδιορίζεται ως ολόκληρος ο μετά-σοβιετικός χώρος.
Κάποιες φορές ο ρωσικός ορθόδοξος κόσμος. Κάποιες φορές ο κόσμος των ρωσόφωνων. Κάποιες φορές ο κόσμος της “ρωσικής σκέψης”. Η ανακρίβεια είναι μέρος του ορισμού. Στη Ρωσία αρέσει να έχει αξιώσεις από όλους της τους γείτονες. Οι πολιτισμό μπορεί να έχουν ακατάστατα άκρα, τα οποίο ο Τσιμπούρσκι αποκάλεσε “το σύνορο” -τις περιοχές ενδιάμεσα.
Κάθε πολιτισμός έχει έναν ηγεμόνα. Οι ηγεμόνες είναι ίσοι μεταξύ τους -η Ρωσία πρέπει να μιλήσει με τις ΗΠΑ όχι με την Ουκρανία. Κάθε πολιτισμός ή Grosraum παγιώνεται από μια Μεγάλη ΠΟλιτική Ιδέα, που επιβλήθηκε και προέρχεται από έναν ηγεμόνα. Οι ηγεμόνες επομένως κατανοούν τη μοναδική φύση του δικού τους πολιτισμού, οι εξωτερικές δυνάμεις δεν το κάνουν. Αυτοί οι ξένοι είναι “raumfremde Machte” ή “εξωγήινες δυνάμεις στον χώρο”.
Οι ηγεμόνες έχουν πλήρη κυριαρχία, τα άλλα κράτη έχουν μόνο νομική, εξωτερική κυριαρχία. Οι τελευταίοι επομένως δεν μπορούν να επιλέξουν τους φίλους ή τους εχθρούς ή τους συμμάχους. Οι ηγεμόνες είναι ανώτεροι από τα άλλα, περιορισμένης κυριαρχίας κράτη, στον πολιτισμικό τους χώρο.
Και εξωτερικά, να κρατήσουν εκτός τις εξωγήινες δυνάμεις, των οποίων οι παρεμβάσεις επίσης θα αποσταθεροποιούσαν τον πολιτισμικό χώρο. Και για να λαμβάνει σωστές αποφάσεις για τα κράτη με περιορισμένη κυριαρχία.
Οι “αφηρημένες νομικές έννοιες της αυτοδιάθεσης και της κυριαρχίας”, όπως τις αποκάλεσε ιό Σμιτ, ήταν απλώς μέσα για το Ηνωμένο Βασίλειο και τις ΗΠΑ, για να επεκτείνουν την επιρροή τους σε βάρος της Γερμανίας. Η Συνθήκη των Βερσαλλιών ήταν απλώς ένας Δούρειος Ίππος για τη machtpolitik των νικητών συμμάχων.
Ο Πούτιν σκέφτεται με πολύ όμοιους όρους για τη Χάρτα του Παρισιού το 1990 ή για το ότι το SCCE έγινε ο ΟΑΣΕ το 1994 -ως όργανα για την καταστροφή της Σοβιετικής Ένωσης. Το αφήγημα της υποτιθέμενης κακομεταχείρισης των Ρώσων στα μετασοβιετική κράτη μετά το 1991, όπως με αυτή των Γερμανών στις σλαβικές χώρες πουδημιουργήθηκαν το 1918, δείχνει για ποιον λόγο το “αφηρημένο δυτικό διεθνές δίκαιο” είναι ανεπαρκές για να εγγυηθεί την πραγματική ασφάλεια και ειρήνη.
Ακούγεται οικείο; αυτή ήταν η δικαιολογία του Σμιτ για τη ρωσική εισβολή στην Πολωνία στο βιβλίο του το 1939 “Völkerrechtliche Großraumordnung, mit Interventionsverbot für raumfremde Mächte. Ein Beitrag zum Reichsbegriff im Völkerrecht” (Διεθνής τάξη μεγάλης κλίμακας, με απαγόρευση επέμβασης για δυνάμεις ξένες προς τον χώρο. Μια συμβολή στην έννοια της αυτοκρατορίας στο διεθνές δίκαιο”).
Και είναι επίσης το πώς σκέφτεται η Ρωσία για την Ουκρανία, και τη “σφαίρα επιρροής” της. Όπως γράφει η Ρουθ Ντέγιερμοντ σε άλλο ένα εξαιρετικό άρθρο, “Οι χρήσεις της κυριαρχίας στην εξωτερική πολιτική της Ρωσίας στον 21ο αιώνα”, η Ρωσία βλέπει δύο τύπους κυριαρχίας στον πολιτισμικό της χώρο. Η πλήρης κυριαρχία της Βεστφαλίας πρέπει να κερδηθεί. Είναι διαθέσιμη μόνο σε εκείνους με “την ικανότητα να αγωνίζονται”, την οποία έχει η Ρωσία και όχι η Ουκρανία.
Η μετά-σοβιετική κυριαρχία των μικρών κρατών είναι μόνο ονομαστική. Δεν είναι ίσοι με τους ηγεμόνες. Στην πραγματικότητα, είναι πρόκληση για την ελεύθερη δράση των ηγεμόνων. Η Δύση ισχυρίζεται ότι υπάρχει μόνο ένας τύπος κυριαρχίας. Μπορεί κάλλιστα να υπάρχουν τα οφέλη της συγκεντρωτικής κυριαρχίας και οι περιορισμοί του διεθνούς δικαίου και η ευθύνη για προστασία. Αλλά δεν υπάρχουν γεωγραφικές διακρίσεις, πολιτισμοί”, ή Grosraume.
Η Ουκρανία ωστόσο γνωρίζει ότι οι απειλές για την κυριαρχία της είναι πολλαπλές: στις επιλογές εξωτερικής πολιτικής, στην εσωτερική της πολιτική, στην πολιτιστική της κληρονομιά, στις ζωές των απλών Ουκρανών. Η περιφρόνηση του Μεντίσκι για την Ουκρανία, είναι ένα μόνο ένα εμπόδιο στις διαπραγματρύσεις.
Εάν η Ουκρανία υποχωρήσει σε ένα σημείο, όπως η ένταξη στο ΝΑΤΟ, η Ρωσία θα πάει στο επόμενο στοιχείο της λίστας. Εάν η Ρωσία κερδίσει τον πόλεμο, θα προχωρήσει και θα επιτεθεί στην κυριαρχία άλλων κρατών στο υποτιθέμενο Grosraum της. Η υπεράσπιση της Ουκρανίας και των γειτόνων της, σημαίνει πλήρης υπεράσπιση της κυριαρχίας της Ουκρανίας.
Μπορείτε να δείτε το κείμενο εδώ: https://ecfr.eu/article/inside-the-russian-geopolitical-mind-pseudo-justifications-behind-the-war-in-ukraine/