Η Γερμανία αντιμετωπίζει μια ξαφνική επιτάχυνση της κρίσης φυσικού αερίου. Μια πτώση 60% στις ρωσικές προμήθειες από τις αρχές Ιουνίου απειλεί να βυθίσει τη μεγαλύτερη οικονομία της Ευρώπης σε σοβαρό οικονομικό σοκ.
Όμως, η συγκεχυμένη απάντηση του Βερολίνου στην τελευταία κίνηση της Μόσχας, οι δισταγμοί του για την ενεργειακή πολιτική και οι προσπάθειές του να καθυστερήσει τον αντίκτυπο των υψηλότερων τιμών της ενέργειας στην οικονομία κινδυνεύουν να επιδεινώσουν τα πράγματα.
Όποια και αν είναι τα αμφισβητούμενα αίτια, η ξαφνική επιβράδυνση της Gazprom ανάγκασε το Βερολίνο να κηρύξει κατάσταση έκτακτης ανάγκης. Ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ, ηγέτης του Κόμματος των Πρασίνων, έδωσε εντολή να αυξηθεί η χρήση ρυπογόνου άνθρακα στους σταθμούς παραγωγής ενέργειας.
Εν τω μεταξύ, ο φιλελεύθερος υπουργός Οικονομικών Κρίστιαν Λίντνερ πρότεινε να καθυστερήσει το προγραμματισμένο κλείσιμο φέτος των τριών εναπομεινάντων πυρηνικών αντιδραστήρων της χώρας, προκειμένου να βοηθήσει στην απορρόφηση του σοκ. Aντικρούστηκε αμέσως από τους συμβούλους του καγκελαρίου Όλαφ Σολτς.
Η Γερμανία βρίσκεται προς το παρόν λίγο πιο κάτω από τον στόχο αποθήκευσης φυσικού αερίου, με 59%. Στοχεύει να φτάσει το 90% τον Δεκέμβριο λίγο πριν την ψυχρή περίοδο. Η τελευταία διακοπή του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν το θέτει σε αμφιβολία.
Η εξάρτηση της Γερμανίας από το ρωσικό αέριο έχει ήδη συρρικνωθεί τους τελευταίους μήνες. Μόνο το 35% των εισαγωγών φυσικού αερίου προέρχεται από τη Μόσχα, έναντι 55% πριν από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Ωστόσο, στο χειρότερο σενάριο, μια συνολική διακοπή των παραδόσεων της Gazprom στη χώρα θα μπορούσε να προκαλέσει πλήγμα έως και 220 δισεκατομμυρίων ευρώ το 2022 και το 2023, ή το 6% του φετινού ΑΕΠ, υπολόγισαν γερμανικά think-tanks.
Η κρίση ρίχνει ένα σκληρό φως στην οικονομική πολιτική της κυβέρνησης συνασπισμού. Το Βερολίνο αποφάσισε αυτή την εβδομάδα να αναβαθμίσει τη λειτουργία «συναγερμού» για την αντιμετώπιση έκτακτης ανάγκης για την κρίση φυσικού αερίου. Ωστόσο, αρνήθηκε να επιτρέψει στους παραγωγούς ηλεκτρικής ενέργειας να μεταφέρουν υψηλότερες τιμές ενέργειας στους βιομηχανικούς καταναλωτές και τα νοικοκυριά, στερώντας έτσι από τον εαυτό της ένα ισχυρό κίνητρο για μείωση της κατανάλωσης.
Η κυβέρνηση θα μπορούσε να κάνει το λογικό και να αφήσει τα συστηματα τιμών να λειτουργήσουν, ενώ χρησιμοποιεί τον προϋπολογισμό της για να ξεκινήσει μεταφορές σε νοικοκυριά με χαμηλότερο εισόδημα ή μικρές και προβληματικές επιχειρήσεις. Αλλά η δογματική τήρηση της αυστηρής δημοσιονομικής πειθαρχίας, ακόμη και εν μέσω μεγάλης κρίσης, μπορεί να την αποτρέψει. Η Γερμανία βρισκόταν ήδη σε καλό δρόμο για να έχει έναν από τους πιο αργούς ρυθμούς ανάπτυξης και υψηλότερους ρυθμούς πληθωρισμού στον Οργανισμό Οικονομικής Συνεργασίας και Ανάπτυξης. Τώρα κινδυνεύει να αφήσει μια καλή κρίση να πάει χαμένη.
Η Γερμανία πέρασε στη δεύτερη φάση του σχεδίου έκτακτης ανάγκης για φυσικό αέριο τριών σταδίων στις 22 Ιουνίου, αφού ο Ρώσος προμηθευτής Gazprom μείωσε τις παραδόσεις μέσω του αγωγού Nord Stream 1 σε μόλις 40% της χωρητικότητας την περασμένη εβδομάδα.
Ο υπουργός Οικονομίας Ρόμπερτ Χάμπεκ δήλωσε ότι ο περιορισμός των προμηθειών φυσικού αερίου από τη Μόσχα ισοδυναμεί με «οικονομική επίθεση» στη Γερμανία καθώς ανακοίνωσε τη μετάβαση στο επίπεδο «συναγερμού», το οποίο πυροδότησε ένα κυβερνητικό σχέδιο να επιστρέψει σε σταθμούς ηλεκτροπαραγωγής με καύση άνθρακα.
Ωστόσο, ο Χάμπεκ ανακοίνωσε ότι οι επιχειρήσεις κοινής ωφέλειας δεν μπορούσαν να μετακυλίσουν αυτόματα υψηλότερες τιμές ενέργειας στους πελάτες τους, καθώς η μετάβαση στο στάδιο συναγερμού θα το επέτρεπε θεωρητικά.
Η Γερμανία θα πρέπει «τώρα να ψάξει χωρίς ταμπού για όλες τις λύσεις» για να αυξήσει την εγχώρια παραγωγή φυσικού αερίου, συμπεριλαμβανομένου του fracking, δήλωσε ο διευθύνων σύμβουλος της γερμανικής εταιρείας παροχής ενέργειας E.ON Leonhard Birnbaum σε συνέντευξή του στο WirtschaftsWoche.