Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Σαρλ Μισέλ βρέθηκε στα Σκόπια την Τρίτη για να πείσει τους Βορειομακεδόνες να αποδεχθούν μια συμφωνία που θα μπορούσε να δώσει ώθηση στις ενταξιακές τους διαπραγματεύσεις με την ΕΕ, γεγονός που θα σήμαινε νέα ώθηση για τη διεύρυνση της ΕΕ στα Βαλκάνια.
Ενώ η πολιτικά δύσκολη συμφωνία αποτελεί την τελευταία από μια σειρά σκληρών επιλογών που επιβάλλονται στις υποψήφιες χώρες για την ΕΕ στην περιοχή, η Ένωση αντιμετωπίζει την πρόκληση να μην επαναλάβει τα λάθη του παρελθόντος στη νέα υπόσχεσή του να επεκταθεί προς ανατολάς στην Ουκρανία και τη Μολδαβία.
Η Τσεχία, η οποία ασκεί τώρα την εξάμηνη εκ περιτροπής προεδρία του Συμβουλίου της ΕΕ, θα πρέπει να ισορροπήσει μεταξύ των χωρών που πιέζουν για την ταχεία ένταξη της Ουκρανίας στην ΕΕ από τη μία πλευρά και των χωρών που δίνουν έμφαση στα Δυτικά Βαλκάνια από την άλλη.
Ενώ βρισκόταν στη Βόρεια Μακεδονία, ο Μισέλ τόνισε ότι πρόκειται για μια «κρίσιμη στιγμή» για τη χώρα και τους προέτρεψε να αποδεχθούν τη λεγόμενη γαλλική πρόταση που θα άρει ορισμένους τομείς διαφορών με τη Βουλγαρία, με επίκεντρο τον πολιτισμό, τη γλώσσα και την ταυτότητα, στη διαδικασία ένταξης.
«Η χώρα σας έχει την ευκαιρία να γίνει και πάλι πρωτοπόρος στη διεύρυνση», δήλωσε ο Μισέλ.
«Προσωπικά, είμαι απόλυτα πεπεισμένος ότι πρόκειται για μια ισορροπημένη λύση που αντιμετωπίζει τις κύριες ανησυχίες σας. Ο στόχος είναι σαφής: να ξεκινήσουν οι ενταξιακές συνομιλίες της Βόρειας Μακεδονίας και να προχωρήσουμε επιτέλους στην οικοδόμηση του κοινού μας μέλλοντος στην ΕΕ», δήλωσε ο κ. Μισέλ.
Ο πρόεδρος του Συμβουλίου δήλωσε ότι εάν τα Σκόπια πουν «ναι», η πρώτη διακυβερνητική διάσκεψη θα διοργανωθεί τις επόμενες ημέρες και τα επόμενα βήματα θα ακολουθήσουν αμέσως.
«Είναι σημαντικό ότι η πρόταση αυτή αναφέρεται σαφώς στη μακεδονική γλώσσα, χωρίς επιφυλάξεις από την ΕΕ. Η μακεδονική γλώσσα είναι η γλώσσα σας και η πρόταση το σέβεται αυτό. Το κεκτημένο, η νομοθεσία της ΕΕ, όλα θα μεταφραστούν στη μακεδονική γλώσσα», δήλωσε ο κ. Μισέλ, σε μια προσπάθεια να καθησυχάσει τους επικριτές της γαλλικής πρότασης.
«Γνωρίζουμε επίσης πολύ καλά τις ανησυχίες που εκφράζονται από ορισμένους σχετικά με την εθνική σας ταυτότητα. Μπορείτε να υπολογίζετε στην πλήρη υποστήριξή μου, ως Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για να υπερασπιστώ συστηματικά τα νόμιμα δικαιώματά σας», δήλωσε ο Μισέλ.
Η Σόφια, από την πλευρά της, αποδέχθηκε την πρόταση. Ωστόσο, παρά τις πιέσεις των Βρυξελλών και της γειτονικής Αλβανίας, της οποίας η δική της ενταξιακή πορεία συνδέεται με αυτή των Σκοπίων, η εσωτερική πίεση για την απόρριψη του συμβιβασμού συνέχισε να αυξάνεται την Τρίτη.
Οι διαμαρτυρίες μπροστά από το κοινοβούλιο της Βόρειας Μακεδονίας συνεχίστηκαν για τέταρτη συνεχόμενη νύχτα, με αρκετούς διαδηλωτές να πετούν πέτρες και βόμβες μολότοφ, τραυματίζοντας αστυνομικούς. Οι διαδηλωτές υποστηρίζουν ότι η συμφωνία διαγράφει την εθνικότητά τους και μάλιστα συνέκριναν τη στάση της Βουλγαρίας απέναντι στη Βόρεια Μακεδονία με τη ρητορική που χρησιμοποιεί ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν απέναντι στους Ουκρανούς.
Οι επικριτές της γαλλικής πρότασης λένε ότι ανοίγει την πόρτα στην άρνηση της εθνικής ταυτότητας των Μακεδόνων.
Ο συμβιβασμός που προσφέρεται στη Βόρεια Μακεδονία «τροφοδοτεί την πολιτική και εθνοτική πόλωση στη χώρα αυτή», δήλωσε στη EURACTIV ο Ντούσαν Ρέλιγιτς, επικεφαλής του γραφείου Βρυξελλών του Γερμανικού Ινστιτούτου Διεθνών Υποθέσεων και Ασφάλειας (SWP).
Κατά την άποψή του, οι πολίτες πιστεύουν ότι η πρόταση «ουσιαστικά προωθεί τους στόχους των Βούλγαρων εθνικιστών έναντι των Μακεδόνων».
«Δεν έχουν ακούσει από τον Μισέλ ή από οποιονδήποτε άλλον στην ΕΕ ότι, στο μέλλον, οι κυβερνήσεις στη Σόφια δεν θα μπορούν να συνεχίσουν να χρησιμοποιούν τη διαδικασία ένταξης στην ΕΕ για να αποσπάσουν περαιτέρω παραχωρήσεις από τα Σκόπια όσον αφορά τις διμερείς διαφορές σχετικά με την ιστορία, τη γλώσσα και την εθνότητα», πρόσθεσε.
Για τον Ρέλιγιτς, η ΕΕ κινδυνεύει να χάσει περαιτέρω την πολιτική της αξιοπιστία στη νοτιοανατολική Ευρώπη.
Μιλώντας μαζί με τον Μισέλ, ο πρωθυπουργός της Βόρειας Μακεδονίας Ντιμίταρ Κοβάτσεφσκι δήλωσε ότι η ευρωπαϊκή πρόταση, την οποία χαρακτήρισε «ευνοϊκή για εμάς», ενσωματώνει τις παρατηρήσεις των Σκοπίων.
«Η τροποποιημένη, καθορισμένη και συμπληρωμένη γαλλική πρόταση μας δίνει αυτό για το οποίο παλεύαμε επί χρόνια – σαφή διατύπωση για τη μακεδονική γλώσσα», δήλωσε ο πρωθυπουργός, προσθέτοντας ότι η ευρωπαϊκή πρόταση καθιστά όλες τις εικασίες που παραπέμπουν στο αντίθετο «ψευδείς και αναληθείς».
«Είμαστε υπερήφανοι για την ταυτότητά μας, μέχρι στιγμής κανείς δεν έχει καταφέρει να αφομοιώσει τον μακεδονικό λαό και αυτό είναι γεγονός», δήλωσε ο Κοβάτσεφσκι.
Δεν υπάρχει θέμα «Ανατολής ή Νότου» στη διεύρυνση
Η επίτευξη προόδου όσον αφορά τη διεύρυνση στα Βαλκάνια έχει αποκτήσει μεγαλύτερη σημασία μετά τη χορήγηση από την ΕΕ καθεστώτος υποψήφιου κράτους μέλους στην Ουκρανία και τη Μολδαβία, αυξάνοντας την πίεση για την τήρηση των προηγούμενων υποσχέσεων για ένταξη.
Μια συμφωνία μεταξύ της Βόρειας Μακεδονίας και της Βουλγαρίας θα «αναζωογονήσει την ευρωπαϊκή προοπτική των Δυτικών Βαλκανίων σε μια εποχή που αισθάνονται μειονεκτικά σε σύγκριση με την Ουκρανία και τη Μολδαβία», δήλωσε στη EURACTIV ο Έρικ Μορίς, διευθυντής του γραφείου του Ιδρύματος Robert Schuman στις Βρυξέλλες.
Όπως ανέφερε η EURACTIV.com, οι ηγέτες των Δυτικών Βαλκανίων ήταν ιδιαίτερα δυσαρεστημένοι με το αδιέξοδο της διεύρυνσης στο περιθώριο της συνόδου κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες στις 23 Ιουνίου, κατά την οποία η Ουκρανία και η Μολδαβία έλαβαν το καθεστώς υποψήφιων χωρών της ΕΕ.