Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ενέκρινε την Τετάρτη τρεις εκθέσεις σχετικά με τις υποψήφιες για ένταξη στην ΕΕ Βοσνία και Ερζεγοβίνη (ΒΕ), Κοσσυφοπέδιο και Σερβία, επαινώντας τις για την πρόοδο που σημείωσαν, αλλά ζητώντας εξομάλυνση των σχέσεων, ενότητα κατά της Ρωσίας και τερματισμό της ρητορικής μίσους.
Οι τρεις εκθέσεις παρουσιάστηκαν στην ολομέλεια και η καθεμία πέρασε με συντριπτική πλειοψηφία, σηματοδοτώντας ότι οι κοινοβουλευτικοί της ΕΕ βρίσκονται στην ίδια κατεύθυνση όσον αφορά τη διεύρυνση στην περιοχή.
Ενώ η υποστήριξη για τον ευρωατλαντικό προσανατολισμό της Βοσνίας-Ερζεγοβίνης ήταν εμφανής, οι ευρωβουλευτές κατήγγειλαν έντονα τη ρητορική μίσους και τις διασπαστικές ενέργειες, δείχνοντας ιδιαίτερα προς τον Μίλοραντ Ντόντικ, τον αποσχιστικό ηγέτη της υποστηριζόμενης από το Βελιγράδι σερβοβοσνιακής οντότητας, της Σερβικής Δημοκρατίας της Βοσνίας.
«Πρόκειται συγκεκριμένα για τις αποσταθεροποιητικές δραστηριότητες και το μπλοκάρισμα των κρατικών θεσμών από την ηγεσία της Σερβικής Δημοκρατίας, που πρέπει να τιμωρηθεί, και το αδιέξοδο στις εκλογικές και συνταγματικές μεταρρυθμίσεις», δήλωσε ο εισηγητής Πάουλο Ράντζελ.
Τον περασμένο Δεκέμβριο, η συνέλευση των Σέρβων της Βοσνίας ψήφισε την απόσυρση των εκπροσώπων των Σέρβων από τις ένοπλες δυνάμεις, το φορολογικό σύστημα και το δικαστικό σύστημα της χώρας.
Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν την άνευ όρων επιστροφή στους εν λόγω κρατικούς θεσμούς και την πρόοδο των εργασιών που σχετίζονται με τις μεταρρυθμίσεις της ΕΕ, ιδίως όσον αφορά το κράτος δικαίου.
Επιπλέον, η Βοσνία-Ερζεγοβίνη κλήθηκε να εφαρμόσει πλήρως όλες τις κυρώσεις της ΕΕ κατά της Ρωσίας, οι οποίες έχουν ανασταλεί από τους Σέρβους της Βοσνίας, οι οποίοι υποστηρίζουν τη Μόσχα, και προειδοποίησε για το ενδιαφέρον της Μόσχας να αποσταθεροποιήσει περαιτέρω τη χώρα.
Το Κοσσυφοπέδιο επαινέθηκε για την αυξημένη πολιτική του σταθερότητα και την ισχυρή δέσμευσή του στην πορεία του προς την ΕΕ. Επαναλήφθηκαν επίσης οι εκκλήσεις για απελευθέρωση των θεωρήσεων, καθώς «τυχόν περαιτέρω καθυστερήσεις θα υπονομεύσουν την αξιοπιστία και τη φήμη της ΕΕ ως αξιόπιστου εταίρου».
Η έκθεση επιβεβαίωσε επίσης την απερίφραστη υποστήριξη για τον μέχρι στιγμής ανεπιτυχή διάλογο Βελιγραδίου-Πρίστινας υπό τη διαμεσολάβηση της ΕΕ. Οι συνομιλίες θα πρέπει να καταλήξουν σε μια «συνολική, νομικά δεσμευτική συμφωνία εξομάλυνσης, η οποία είναι ζωτικής σημασίας για τη Σερβία και το Κοσσυφοπέδιο να προχωρήσουν στην αντίστοιχη ευρωπαϊκή τους πορεία και η οποία θα συμβάλει στην περιφερειακή σταθερότητα και ευημερία».
Η εισηγήτρια Βιόλα φον Κράμον δεν μάσησε τα λόγια της και κάλεσε συγκεκριμένα τη Γαλλία και την Ολλανδία να σταματήσουν να εμποδίζουν την απελευθέρωση της βίζας για τους πολίτες του Κοσσυφοπεδίου. Το Κοσσυφοπέδιο είναι η τελευταία χώρα στην περιοχή που εξακολουθεί να χρειάζεται βίζα της ΕΕ.
«Ελπίζω πραγματικά ότι αυτή θα είναι η τελευταία έκθεση που θα αναφέρει αυτή την αποτυχία. Όσον αφορά το Συμβούλιο, και σε αυτό το πλαίσιο, θέλω να απευθυνθώ ευθέως στη Γαλλία και την Ολλανδία – η ώρα για την υιοθέτηση της απόφασης για την απελευθέρωση της βίζας είναι τώρα», δήλωσε.
Όσον αφορά τη Σερβία, η έκθεση ήταν λιγότερο ρόδινη και έκανε λόγο για έλλειψη προόδου, ακόμη και για οπισθοδρόμηση σε θέματα θεμελιώδους σημασίας για την ένταξη στην ΕΕ. Οι ευρωβουλευτές ζήτησαν πρόοδο όσον αφορά το κράτος δικαίου, τα θεμελιώδη δικαιώματα, την ελευθερία της έκφρασης, τον πλουραλισμό των μέσων ενημέρωσης και την εξομάλυνση των σχέσεων με το Κοσσυφοπέδιο.
«Σημειώνουμε ότι μπορούν να γίνουν πολύ περισσότερα για να προχωρήσει η Σερβία προς την ΕΕ. Είμαι έτοιμος να συνεργαστώ με τη νέα ηγεσία στο Βελιγράδι για να εργαστούμε για ένα ευρωπαϊκό μέλλον για τη Σερβία», δήλωσε ο εισηγητής Βλαντιμίρ Μπίλτσικ.
Η έκθεση εξέφρασε επίσης τη λύπη της για το γεγονός ότι η Σερβία δεν έχει ενταχθεί στις κυρώσεις της ΕΕ μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και κάλεσε τις αρχές να το πράξουν επειγόντως.