Η Γαλλία καταβάλλει στο Μονακό περίπου 100 εκατομμύρια ευρώ ετησίως σε επιστροφές ΦΠΑ από το 1963, παρά το γεγονός ότι είναι γνωστός φορολογικός παράδεισος, η δεύτερη πλουσιότερη χώρα στον κόσμο σε κατά κεφαλήν ΑΕΠ και ένας στους τρεις κατοίκους είναι εκατομμυριούχος.
Μια συμφωνία που συνήφθη το 1963 μεταξύ του στρατηγού ντε Γκωλ και του πρίγκιπα Ρενιέ Γ’ όριζε ότι το Μονακό θα λάμβανε μέρος των εσόδων της Γαλλίας από τον φόρο προστιθέμενης αξίας (ΦΠΑ) για να καλύψει τις απώλειες εσόδων μετά την απόφαση ότι οι Γάλλοι δεν θα μπορούσαν πλέον να αγοράζουν πράγματα στο πριγκιπάτο χωρίς ΦΠΑ.
Το 2022, η Γαλλία κατέβαλε στο Μονακό περίπου 105 εκατ. ευρώ, έναντι 100 εκατ. ευρώ το 2021, σύμφωνα με τα έγγραφα του προϋπολογισμού του πριγκιπάτου.
Αυτό είναι λιγότερο από ό,τι τη δεκαετία του 1990: το 1997, για παράδειγμα, η Γαλλία κατέβαλε στο Μονακό 839 εκατομμύρια φράγκα, τα οποία σε όρους 2021 ανέρχονται σε περίπου 174 εκατομμύρια ευρώ.
Το ετήσιο ποσό υπολογίζεται σύμφωνα με «έναν τύπο που καθορίζεται σε ανταλλαγή επιστολών μεταξύ των δύο χωρών και αποφασίζεται κάθε χρόνο με βάση τα ετήσια δεδομένα», δήλωσε το γαλλικό υπουργείο Οικονομίας και Οικονομικών στη EURACTIV. Το ποσό ποικίλλει ανάλογα με τις ετήσιες καθαρές εισπράξεις σε κάθε χώρα.
Αλλά το Μονακό εισπράττει επίσης απευθείας τον δικό του ΦΠΑ, ο οποίος ξεπερνά κατά πολύ τα 100 εκατομμύρια ευρώ – με αποτέλεσμα τα συνολικά έσοδα του κράτους λόγω ΦΠΑ να ανέρχονται σε 898 εκατομμύρια ευρώ το 2022, συμπεριλαμβανομένου του γαλλικού ΦΠΑ.
Ερωτηθείσα από τη EURACTIV σχετικά με τη νομιμότητα της συνέχισης ενός τέτοιου καθεστώτος, το υπουργείο απάντησε ότι «η πληρωμή αυτή είναι απολύτως λογική, δεδομένου ότι η Γαλλία εισπράττει τον ΦΠΑ που αφορά τις πράξεις που πραγματοποιούνται στο έδαφος του Μονακό».
Οι κάτοικοι του Μονακό που δεν είναι Γάλλοι υπήκοοι δεν υπόκεινται σε φόρους εισοδήματος, υπεραξίας ή κεφαλαίου. Ο φόρος κληρονομιάς είναι μηδενικός για την άμεση συγγένεια και πολύ χαμηλός για τους υπόλοιπους. Οι Γάλλοι που εγκαταστάθηκαν μετά το 1962 καταβάλλουν τους φόρους τους απευθείας στη Γαλλία.
Το Μονακό ως φορολογικός παράδεισος
«Στην αρχή, το Μονακό ήταν ένας φορολογικός παράδεισος για τους Γάλλους, αλλά τη δεκαετία του 1960, ο στρατηγός Ντε Γκωλ ανάγκασε το Μονακό – μέσω ενός αποκλεισμού των συνόρων – να υπογράψει μια φορολογική σύμβαση που υποχρέωνε τους Γάλλους πολίτες που ζούσαν εκεί να πληρώνουν φόρους στη Γαλλία», δήλωσε στη EURACTIV ένας Μονεγάσκος που ζει στη Γαλλία και είναι καλά ενημερωμένος για την κατάσταση, ο οποίος επιθυμεί να διατηρήσει την ανωνυμία του.
«Σε αντάλλαγμα για το τέλος του αφορολόγητου συστήματος, το Μονακό έλαβε μια ποσοστιαία επιστροφή μέρους του γαλλικού ΦΠΑ», πρόσθεσε.
Το 2000, οι σοσιαλιστές βουλευτές Αρνό Μοντμπούρ και Βενσάν Πεγιόν παρουσίασαν μια έκθεση που έδειχνε ότι το Μονακό συνεχίζει να επωφελείται από το σύστημα – κάτι που πηγές ενημερωμένες για το θέμα δήλωσαν στη EURACTIV ότι είναι ένα μοτίβο που συνεχίζεται μέχρι σήμερα.
Η έκθεση χαρακτήρισε την αύξηση κατά 60% στο μέρος του υπολογισμού του «κύκλου εργασιών του Μονακό», μεταξύ 1963 και 1986, ακατανόητη. Τα δύο κράτη είδαν την ανάγκη προσαρμογής του τύπου και τον τροποποίησαν αρκετές φορές, μεταξύ άλλων το 1987, το 1989 και το 2001.
Δεν είναι πλέον κατανοητό
Στην αρχή, «ήταν κατανοητό», επειδή το Πριγκιπάτο ήταν «ένας πραγματικός θύλακας», δήλωσε ο Μονεγάσκος στη EURACTIV.
Ωστόσο, τώρα η κατάσταση είναι διαφορετική λόγω των δεσμών με τη Γαλλία, της απουσίας πραγματικών συνόρων και ελέγχων και της οικονομικής κατάστασης του Μονακό, συνέχισε η πηγή.
Ο κρατικός προϋπολογισμός του Μονακό υποδεικνύει πλεόνασμα εσόδων ύψους 2,9 εκατ. ευρώ σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Δεκεμβρίου. Ακόμη και σε σύγκριση με το 2021 -όταν η πανδημία εξακολουθούσε να επηρεάζει την οικονομία- αναμένεται άλμα 28,7% (420 εκατ. ευρώ) στα έσοδα για το 2022, εκ των οποίων 40% περισσότερα από αυτά τα έσοδα θα προέρχονται από τον ΦΠΑ σε σύγκριση με το 2021.
Συνολικά, το Μονακό αναμένει να εισπράξει 898 εκατ. ευρώ από τον ΦΠΑ το 2022.
«Ο ΦΠΑ εξακολουθεί να αποτελεί την κύρια πηγή εσόδων για το κράτος, αντιπροσωπεύοντας το 53,4% αυτών, εκ των οποίων το 88,3% είναι εγχώριo ΦΠΑ», δηλαδή 793 εκατ. ευρώ, γράφει έκθεση του κοινοβουλίου του Μονακό.
Σε ερώτηση της EURACTIV, το Υπουργείο Οικονομικών του Μονακό επιβεβαίωσε ότι τα υπόλοιπα 105 εκατ. ευρώ, τα οποία φέρουν την ένδειξη «ΦΠΑ από τον κοινό λογαριασμό» (11,7% του συνόλου) και όχι «εγχώριο ΦΠΑ», αντιστοιχούν σε αυτό που πληρώνει η Γαλλία.
Σχεδόν 1,5 δισ. ευρώ σε 14 χρόνια
Μεταξύ 2009 και 2021, η Γαλλία κατέβαλε στο Μονακό 1,497 δισ. ευρώ, με βάση τα νομοθετικά έγγραφα του Εθνικού Συμβουλίου των Μονεγάσκων.
Πίσω στο 2000, ο Μοντεμπούρ και ο Πιγιόν κατήγγειλαν την ετήσια συνεισφορά της Γαλλίας προς το Μονακό, λέγοντας ότι διατηρείται «άγνωστη στους Γάλλους φορολογούμενους» και γίνεται «για να επιτρέψει στις καλύτερες περιουσίες του κόσμου να ζουν στο Μονακό χωρίς φορολογία», ακόμη και αν αυτός μπορεί να μην ήταν ο επιδιωκόμενος στόχος.