Τρεις φιλανθρωπικές οργανώσεις που διαχειρίζονται σκάφη διάσωσης μεταναστών στην κεντρική Μεσόγειο κάλεσαν την Τετάρτη (3 Αυγούστου) την ΕΕ να συνεχίσει τις δραστηριότητες έρευνας και διάσωσης, λέγοντας ότι οι ίδιες είναι πια επιβαρυμένες και προειδοποιώντας ότι θα πεθάνουν περισσότεροι άνθρωποι.
Οι οργανώσεις SOS Mediterranée, Γιατροί Χωρίς Σύνορα (ΓΧΣ) και Sea-Watch έχουν διασώσει πάνω από 1.000 ανθρώπους που έχουν εγκλωβιστεί σε υπερφορτωμένες βάρκες μεταξύ της βόρειας Αφρικής και της Ιταλίας τις τελευταίες ημέρες.
Σε κοινή δήλωσή τους, ζήτησαν «από τα ευρωπαϊκά κράτη μέλη και τα συνδεδεμένα κράτη να παράσχουν έναν επαρκή κρατικά καθοδηγούμενο στόλο έρευνας και διάσωσης στην περιοχή της Κεντρικής Μεσογείου, μια γρήγορη και επαρκή ανταπόκριση σε όλες τις κλήσεις κινδύνου, καθώς και έναν προβλέψιμο μηχανισμό αποβίβασης των επιζώντων».
Η ΕΕ τερμάτισε την αμφιλεγόμενη επιχείρηση καταπολέμησης της διακίνησης ανθρώπων στη Μεσόγειο το 2020, αντικαθιστώντας την με την επιχείρηση «Ειρήνη», η οποία επικεντρώνεται στην αστυνόμευση του εμπάργκο όπλων του ΟΗΕ στη Λιβύη.
Η διάσωση των μεταναστών έχει έκτοτε αφεθεί στα επιμέρους κράτη, αλλά οι ΜΚΟ καταγγέλλουν ότι οι χώρες αγνοούν τις κλήσεις κινδύνου ή ακόμη και συνεργάζονται με τις λιβυκές αρχές για να στείλουν τους μετανάστες πίσω.
Η κεντρική Μεσόγειος είναι η πιο θανατηφόρα μεταναστευτική οδός στον κόσμο, με σχεδόν 20.000 θανάτους και εξαφανίσεις από το 2014, σύμφωνα με τον Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης (ΔΟΜ).
Το πλοίο Geo Barents των ΓΧΣ μεταφέρει αυτή τη στιγμή 659 άτομα, συμπεριλαμβανομένων περισσότερων από 150 ανηλίκων, αλλά παρά τα αιτήματα προς την Ιταλία και τη Μάλτα δεν τους έχει δοθεί ακόμη λιμάνι για να τους αποβιβάσουν.
Το Ocean Viking, που διαχειρίζεται η SOS Mediterranée, αποβίβασε την Κυριακή 387 άτομα στο ιταλικό λιμάνι του Σαλέρνο, ενώ το πλοίο Sea-Watch 3 αποβίβασε 438 άτομα στο Τάραντο το Σάββατο, αλλά μετά από μέρες αναμονής.
Η Ιταλία έχει καταγράψει μέχρι στιγμής περισσότερες από 42.000 αποβιβάσεις μεταναστών φέτος – από σχεδόν 30.000 την ίδια περίοδο πέρυσι.
Όμως τώρα υπάρχουν εκκλήσεις για σκληρότερη δράση για τον αποκλεισμό των αφίξεων, κυρίως από τα σκληρά δεξιά κόμματα που αναμένεται να κερδίσουν την εξουσία στις εκλογές της 25ης Σεπτεμβρίου στην Ιταλία.
Ο Ματέο Σαλβίνι, ηγέτης του αντιμεταναστευτικού κόμματος της Λέγκας, αναμένεται να επισκεφθεί την Πέμπτη το μικροσκοπικό νησί της Λαμπεντούζα, το σημείο αποβίβασης πολλών από τις βάρκες των μεταναστών.
Οι ΜΚΟ έχουν κατηγορηθεί ότι δημιουργούν έναν «πόλο έλξης» για τους μετανάστες παρέχοντας ένα δίχτυ ασφαλείας στη Μεσόγειο, αν και οι ίδιες το αμφισβητούν έντονα.
«Η απομάκρυνση των επαρκών και ικανών ευρωπαϊκών υπηρεσιών έρευνας και διάσωσης στα διεθνή ύδατα στα ανοικτά της Λιβύης έχει αποδειχθεί θανατηφόρα και αναποτελεσματική στην πρόληψη επικίνδυνων διελεύσεων», δήλωσε ο Χαβιέρ Λάουθ, διευθυντής επιχειρήσεων της SOS Mediterranée.
Φιλανθρωπικές οργανώσεις, συμπεριλαμβανομένων των ΓΧΣ έχουν αντιμετωπίσει διώξεις για τις προσπάθειές τους στην Ιταλία, ενώ τα πλοία τους κατάσχονται τακτικά για παραβίαση των κανόνων ασφαλείας.
Σε μια υπόθεση που αφορούσε τη Sea-Watch, το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο αποφάνθηκε αυτή την εβδομάδα ότι τα λιμάνια δεν μπορούν να κατακρατούν πλοία με ανθρωπιστικές αποστολές επειδή μεταφέρουν περισσότερους ανθρώπους από τους προβλεπόμενους, τονίζοντας το βασικό καθήκον της παροχής βοήθειας σε όσους βρίσκονται σε κίνδυνο στη θάλασσα.
Η ομάδα που εδρεύει στη Γερμανία χαιρέτισε την απόφαση, λέγοντας: «Στο μέλλον, τα πλοία θα συνεχίσουν να κάνουν αυτό που κάνουν καλύτερα: Να σώζουν ανθρώπους αντί να μένουν αυθαίρετα κολλημένα στο λιμάνι».