Ο αναμενόμενος θάνατος της Ελισάβετ αναμφίβολα μείωσε τη δημόσια προσοχή που θα έπρεπε να συγκεντρώσουν οι χθεσινές αποφάσεις της ΕΚΤ, πέραν εκείνης που αφορά στην πολύ μεγάλη αύξηση των επιτοκίων κατά 0,75%.
Μια αύξηση στο κόστος του χρήματος η οποία από μόνη της αλλάζει άρδην τα δεδομένα για την τιμολόγηση του ρίσκου των επενδύσεων σε μία εξαιρετικά σημαντική στιγμή για την ευάλωτη ευρωοικονομία.
Τρία είναι τα βασικά σημεία που θα πρέπει να δοθεί περισσότερη προσοχή:
- οι εκτιμήσεις για το πόσες και πόσο μεγάλες θα είναι οι αυξήσεις που θα ακολουθήσουν
- ποια είναι η πρόθεση της ΕΚΤ για το δεύτερο σκέλος της νομισματικής της πολιτικής, αυτό της συρρίκνωσης του ισολογισμού της (QT), ήτοι της συρρίκνωσης της διαθέσιμης ρευστότητας
- πώς και πότε θα αλλάξει το πλαίσιο της αθρόας και χρηματοδότησης του τραπεζικού συστήματος μέσω των TLTROs.
Χωρίς καμία παρέμβαση (παρά μόνο ελάχιστες μικρές διορθωτικές μεταφραστικές που καθιστούν περισσότερο κατανοητές τις απαντήσεις) παρατίθενται οι απαντήσεις που έδωσε η κα Λαγκάρντ χθες σε σχετικές ερωτήσεις στην συνέντευξη τύπου που ακολούθησε τις ανακοινώσεις του Συμβουλίου.
Όσον αφορά το πρώτο θέμα, αυτό που αφορά στις επόμενες αυξήσεις επιτοκίων είπε τα ακόλουθα:
- Αυτό που μπορώ να σας πω με βεβαιότητα είναι ότι καθώς είμαστε τόσο μακριά από το ποσοστό που θα μας βοηθήσει να επιστρέψουμε τον πληθωρισμό στο 2%, οι αυξήσεις μας πρέπει να είναι όχι μόνο έγκαιρες αλλά και μεγέθους που μας φέρνουν πιο κοντά και πιο γρήγορα προς αυτούς τους ρυθμούς. Τώρα, εξ αντιδιαστολής, λέω εδώ ότι όσο πλησιάζουμε σε αυτά τα επιτόκια, οι αυξητικές μεταβολές των επιτοκίων θα είναι μικρότερες; Όχι δεν το λέω αυτό γιατί θα προχωρήσουμε σε παρεμβάσεις και με βάση τα δεδομένα. Οπότε δεν θέλω να προδικάζω και να προβλέπω. Αυτό που μπορώ να σας πω είναι ότι όσο πιο μακριά είμαστε, τόσο μεγαλύτερο είναι το βήμα που κάνουμε.
- Είμαστε εμπροσθοβαρείς και θα συνεχίσουμε να αυξάνουμε τα επιτόκια συνεδρίαση προς συνεδρίαση με βάση τα στοιχεία, γιατί πιστεύουμε ότι απέχουμε πολύ από τον ρυθμό με τον οποίο ελπίζουμε και θα δούμε τον πληθωρισμό να επιστρέφει στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%. … Πιστεύουμε ότι θα χρειαστούν αρκετές συναντήσεις. Μερικοί άνθρωποι θα πουν: «Πόσοι είναι αρκετοί;» Λοιπόν, είναι πιθανώς περισσότερα από δύο, συμπεριλαμβανομένου αυτού, αλλά πιθανότατα θα είναι επίσης λιγότερο από πέντε.
Όσον αφορά στο δεύτερο θέμα που αποκτά ιδιαίτερη σημασία λόγω της κρίσης ρευστότητας που έχει ήδη “χτυπήσει” τον ενεργειακό τομέα η πρόεδρος της ΕΚΤ επισήμανε συγκεκριμένα ότι:
– Όσον αφορά το ζήτημα της ποσοτικής σύσφιξης: αυτό στο οποίο επικεντρωνόμαστε επί του παρόντος είναι το πιο αποτελεσματικό, αναλογικό και καταλληλότερο μέσο νομισματικής πολιτικής που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε. Πιστεύουμε αυτή τη στιγμή ότι είναι το επιτόκιο πολιτικής. Επομένως, χρησιμοποιούμε το επιτόκιο πολιτικής, θα συνεχίσουμε να χρησιμοποιούμε αυτό το επιτόκιο πολιτικής στις επόμενες συνεδριάσεις, όπως είπα, και φυσικά θα εξετάσουμε άλλα μέσα νομισματικής πολιτικής. Σε αυτό το χρονικό σημείο, είναι ακόμα πρόωρο (σ.σ. η άμεση επέμβαση στην σύσφιξη της ρευστότητας μέσω του ισολογισμού και των APP και PEPP). Είναι ένα θέμα που φυσικά θα συζητήσουμε μεταξύ των μελών του Διοικητικού Συμβουλίου εν ευθέτω χρόνω.
- Οι ενδείξεις που έχουμε για τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής για το APP, είναι ότι οι τίτλοι που αγοράστηκαν στο πλαίσιο του APP κατά τη λήξη τους θα συνεχίσουν να επανεπενδύονται, για όσο διάστημα κρίνεται σκόπιμο, προκειμένου να διατηρηθούν συνθήκες άφθονης ρευστότητας και κατάλληλη κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής.
Για το PEPP δεν πρόκειται ακριβώς για τις ίδιες ενδείξεις για τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής. Έχουμε (σ.σ. δώσει τέτοιες) ενδείξεις για τη μελλοντική κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής, και αναφερόμαστε τουλάχιστον στο τέλος του 2024 χωρίς να παρεμβαίνουμε στην κατεύθυνση της νομισματικής πολιτικής μας. Τούτου λεχθέντος, αυτό που κάνουμε τώρα είναι να εστιάζουμε και να δίνουμε προτεραιότητα στο επιτόκιο πολιτικής, διότι πιστεύουμε ότι είναι το πιο κατάλληλο και αναλογικό, πιο αποτελεσματικό μέσο που μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε προκειμένου να επαναφέρουμε τον πληθωρισμό στον μεσοπρόθεσμο στόχο του 2%.
- Δεν μπορώ να μειώσω την τιμή της ενέργειας. Δεν μπορώ να πείσω τους μεγάλους παίκτες αυτού του κόσμου να μειώσουν τις τιμές του φυσικού αερίου. Δεν μπορώ να μεταρρυθμίσω την αγορά ηλεκτρικής ενέργειας και χαίρομαι πολύ που βλέπω ότι η Ευρωπαϊκή Επιτροπή εξετάζει μέτρα προς αυτή την κατεύθυνση, διότι η νομισματική πολιτική δεν πρόκειται να μειώσει την τιμή της ενέργειας. Η νομισματική πολιτική θα συμβάλει στη μείωση των προσδοκιών. Θα δώσει ένα ισχυρό μήνυμα στους ανθρώπους ότι είμαστε σοβαροί και ότι θα συμβάλουμε στη μείωση του πληθωρισμού, αλλά αν η αιτία βασίζεται κυρίως στην προσφορά και βασίζεται στις τιμές της ενέργειας που συνεχίζουν να εκτοξεύονται, αυτό εναπόκειται σε κάποιον άλλο να κάνει τη δουλειά. Αλλά θα κάνουμε το δικό μας. θα κάνουμε τη δουλειά μας.
Όσον αφορά το τρίτο θέμα, εξαιρετικά κρίσιμο και σοβαρό για το πως θα λειτουργήσει το ευρωπαϊκό τραπεζικό σύστημα στις συνθήκες αυτές έδωσε επίσης καθαρές ενδείξεις για το πως θα κινηθεί η ΕΚΤ:
- Θα σας υπενθυμίσω ότι οι αλλαγές των συνθηκών TLTRO (σ.σ. επιδοτούμενα από την ΕΚΤ δάνεια προς τις τράπεζες, για την στήριξη της οικονομίας) που εισήχθησαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας σχεδιάστηκαν και αποσκοπούσαν στην ενθάρρυνση των τραπεζών να δανείζουν στην οικονομία – κάτι που όλοι θέλαμε, κάτι που έγινε κυρίως. Η τότε σχεδιασμένη τιμολόγηση των TLTROs αποσκοπούσε στον σκοπό αυτό. Τώρα, είναι προφανές ότι καθώς μεταβαίνουμε σε θετικό έδαφος όσον αφορά τα επιτόκια, υπάρχουν πολλαπλές διαστάσεις των λειτουργικών πλαισίων μας, των μηχανισμών αποδοχών μας, που πρέπει να επανεξεταστούν. Αυτό είναι ένα θέμα που θα ασχοληθούμε, που θα δούμε κάποια λύση. Δεν έχει συζητηθεί με την ευκαιρία της συγκεκριμένης συνεδρίασης νομισματικής πολιτικής, αλλά είναι μια συνολική ανασκόπηση που προφανώς θα διεξαγάγουμε εν ευθέτω χρόνω.
Σημαντικό στο σημείο αυτό είναι να επισημανθεί ότι σχεδόν ταυτόχρονα με την διεξαγωγή της συνέντευξης αναρτήθηκε – όπως είχε συμβεί και με τους όρους ενεργοποίησης του TPI, προκειμένου οι δημοσιογράφοι να μη μπορούν να κάνουν σχετικές ερωτήσεις – μία ανακοίνωση για την αλλαγή των όρων κατάθεσης κεφαλαίων από τις χώρες μέλη στην ΕΚΤ (στις κατά τόπους κεντρικές τράπεζες). Με ανακοίνωση αυτή στην ουσία δίνεται η δυνατότητα αύξησης του επιτοκίου κατάθεσης για να περιοριστεί στο ελάχιστο η απελευθέρωση επιπλέον ρευστότητα εξ αιτίας του ασύμφορου του αρνητικού ή μηδενικού επιτοκίου που ίσχυε μέχρι τώρα, στο νέο περιβάλλον των αυξημένων κατά 0,75% επιτοκίων της ΕΚΤ.