Από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία στις 24 Φεβρουαρίου, η Ευρώπη είναι μάρτυρας των πιο έντονων μαχών της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Αλλά μια εξαιρετικά επιτυχημένη ουκρανική αντεπίθεση δείχνει ότι η παλίρροια στρέφεται αποφασιστικά εναντίον του Ρώσου Προέδρου Βλαντιμίρ Πούτιν, ο οποίος δεν μπορεί να αρνείται την πραγματικότητα επ’ αόριστον.
ΣΤΟΚΧΟΛΜΗ – Όταν ο Ρώσος Πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν ξεκίνησε τον επιθετικό πόλεμο εναντίον της Ουκρανίας στις 24 Φεβρουαρίου, προφανώς περίμενε μια γρήγορη και εύκολη νίκη. Έχοντας υπονοήσει στις ομιλίες του ότι η Ουκρανία ήταν μια σαθρή μυθοπλασία ενός έθνους, υπέθεσε ότι επρόκειτο να καταρρεύσει, αν και αφιέρωσε σχεδόν το 85% του ενεργού στρατού της Ρωσίας στη λεγόμενη «ειδική του επιχείρηση».
Με την ξαφνική επιτυχία της αντεπίθεσης των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων τις τελευταίες εβδομάδες, ο πόλεμος έχει εισέλθει σε μια νέα φάση.Προφανώς, ο Πούτιν εκτίμησε σοβαρά τη χώρα στην οποία εισέβαλε. Έπρεπε να ξέρει καλύτερα. Το 2014, μετά την προσάρτηση της Κριμαίας, προσπάθησε να καταλάβει μεγάλο μέρος της ανατολικής και νότιας Ουκρανίας με συνδυασμό δυνάμεων πληρεξουσίων και άμεσης στρατιωτικής επέμβασης. αλλά οι Ουκρανοί υπερασπίστηκαν αποφασιστικά την ελευθερία και την ανεξαρτησία τους – και το έκαναν και φέτος.
Μέχρι τον Απρίλιο, το Κρεμλίνο είχε ήδη αναγκαστεί να παραδεχτεί ότι η προσπάθειά του να καταλάβει το Κίεβο και να ανατρέψει την ηγεσία της Ουκρανίας είχε αποτύχει . Η υποχώρηση των ρωσικών δυνάμεων από τις περιοχές γύρω από την πρωτεύουσα αποκάλυψε ένα τοπίο απρόβλεπτων καταστροφών και εγκλημάτων πολέμου . Οι Ρώσοι στρατιωτικοί ηγέτες σε μια δεύτερη φάση της επίθεσης έστρεψαν στη συνέχεια την εστίασή τους στην κατάληψη των περιοχών Ντόνετσκ και Λουχάνσκ που περιλαμβάνουν την ανατολική περιοχή του Ντονμπάς της Ουκρανίας, καθώς και ολόκληρη την ακτογραμμή της Μαύρης Θάλασσας ανατολικά της Οδησσού.
Τους τελευταίους έξι μήνες, η Ευρώπη γνώρισε τις πιο έντονες μάχες της από τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Το ρωσικό πυροβολικό έχει σφυροκοπήσει πόλεις και χωριά της Ουκρανίας, χτυπώντας αδιάκριτα κατοικημένες περιοχές, νοσοκομεία, νηπιαγωγεία και σταθμούς παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας. Ωστόσο, η πρόοδος της Ρωσίας ήταν πολύ πιο περιορισμένη από ό,τι αναμενόταν. Εφοδιασμένοι με σύγχρονο δυτικό οπλισμό, οι ουκρανικές δυνάμεις μπόρεσαν να κρατήσουν τη γραμμή. Η σύγκρουση φαινόταν να έχει γίνει ένας παρατεταμένος πόλεμος φθοράς . Αν και η επίθεση της Ρωσίας είχε μείνει στάσιμη, το σημαντικά μεγαλύτερο μέγεθος της Ρωσίας σήμαινε ότι θα μπορούσε να συνεχίσει να δεσμεύει πόρους (αν και με μειωμένη ποιότητα). Οι προοπτικές της Ουκρανίας παρέμειναν εξαιρετικά αβέβαιες.
Αλλά τώρα η παλίρροια φαίνεται να έχει αλλάξει. Η Ουκρανία εξαπέλυσε μια αντεπίθεση πρώτα στο νότο, γύρω από τη Χερσώνα, και στη συνέχεια πραγματοποίησε μια αστραπιαία επίθεση σε ρωσικές θέσεις στα βορειοανατολικά, γύρω από το Χάρκοβο, τη δεύτερη μεγαλύτερη πόλη της χώρας. Έχοντας βρεθεί στο Κίεβο καθώς άρχισαν να έρχονται τα νέα για την ταχεία προέλαση των ουκρανικών δυνάμεων, μπορώ να αναφέρω ότι η διάθεση ήταν χαρούμενη. «Τώρα», είπαν όλοι, «δείξαμε στον κόσμο ότι η νίκη είναι δυνατή».
Η διάθεση στη Μόσχα φέρεται να είναι το αντίθετο. Οι Ρώσοι συνειδητοποιούν γρήγορα ότι η ήττα του ουκρανικού στρατού και η κατάληψη ολόκληρης της χώρας, όπως περιγράφεται από τον Πούτιν, δεν είναι δυνατή .
Ως εκ τούτου, οι μπλόγκερ που υποστηρίζουν το Κρεμλίνο έχουν αρχίσει να διαμαρτύρονται για στρατηγικά λάθη και έλλειψη προμηθειών για τα στρατεύματα. Όπως είπε ένας σχολιαστής , «Έχουμε ήδη χάσει, τα υπόλοιπα είναι απλώς θέμα χρόνου». Ακόμη και στα επίσημα ρωσικά μέσα ενημέρωσης , διαπιστώνει κανείς σοκ και απόγνωση. Ενώ ορισμένοι αναλυτές ζητούν απεγνωσμένα μια κήρυξη ολοκληρωτικού πολέμου και μια γενική κινητοποίηση, άλλοι υποστηρίζουν ότι δεν θα βοηθούσε και ότι είναι ώρα για πολιτικές διαπραγματεύσεις με την Ουκρανία. Αλλά δεν υπάρχει ξεκάθαρο μήνυμα συνολικά. Ο Πούτιν, από το καταφύγιό του στο Κρεμλίνο, συνεχίζει να επιμένει ότι όλα πάνε σύμφωνα με το σχέδιο. Αλλά αυτός ο ισχυρισμός έχει σαφώς χάσει την αξιοπιστία του.
Χωρίς καμία πραγματική πιθανότητα στρατιωτικής νίκης, ο Πούτιν μειώνει τώρα τις προμήθειες ενέργειας στην Ευρώπη, ελπίζοντας ότι ένας σκληρός χειμώνας θα αναγκάσει τους Ευρωπαίους να εγκαταλείψουν την υποστήριξή τους στην Ουκρανία. Αλλά αυτή είναι μια άλλη εσφαλμένη εκτίμηση του Κρεμλίνου. Οι Ευρωπαίοι δεν θα κάνουν κάτι τέτοιο. Η Ευρώπη μείωσε την εξάρτησή της από το ρωσικό αέριο από 40% σε 9% σε διάστημα λίγων μόλις μηνών και τα αποθέματά της σε φυσικό αέριο για το χειμώνα έχουν ήδη πληρωθεί έως και 84%. Αν και θα εξακολουθήσουν να υπάρχουν δυσκολίες, δεν θα έχουν κανένα καθοριστικό πολιτικό αποτέλεσμα. Ο ενεργειακός εκβιασμός ήταν ένα από τα τελευταία όπλα του Πούτιν και γίνεται όλο και πιο θαμπό μέρα με τη μέρα.
Τώρα, η Ευρώπη και οι Ηνωμένες Πολιτείες πρέπει να ενισχύσουν την υποστήριξή τους προς την Ουκρανία. Η παροχή των 5 δισεκατομμυρίων ευρώ (5 δισεκατομμύρια δολάρια) τον μήνα που απαιτούνται για τη διατήρηση του ουκρανικού κράτους θα απαιτήσει μόνο περίπου το 0,03% του ΑΕΠ της ΕΕ. Αυτή η υποστήριξη πρέπει να συνοδεύεται από μια συνεχή προσπάθεια ενίσχυσης και επανεξοπλισμού των ουκρανικών ενόπλων δυνάμεων με περισσότερα δυτικά όπλα. Οι ΗΠΑ προηγούνται σαφώς εδώ, αλλά η Ευρώπη πρέπει επίσης να κάνει το ρόλο της.
Η εικασία μου είναι ότι ο Πούτιν θα παραμείνει κρυμμένος στο φρούριο του στο Κρεμλίνο (και στη φούσκα πληροφοριών) όλο τον χειμώνα, εν αναμονή της επιτυχίας της πολιτικής του στρατηγικής κατά της Ευρώπης. Τελικά, ωστόσο, θα γίνει σαφές ακόμη και στη Μόσχα ότι τόσο η στρατιωτική όσο και η πολιτική στρατηγική έχουν αποτύχει. Σε εκείνο το σημείο, θα προκύψει μια ριζικά νέα κατάσταση. Όχι μόνο θα είναι προφανές σε όλους ότι η Ρωσία δεν μπορεί να κερδίσει. Μπορεί ακόμη και να αρχίσει να φαίνεται ότι η Ρωσία θα χάσει τον πόλεμο που ξεκίνησε ο Πούτιν.
Σε εκείνο το σημείο, η Ρωσία δεν θα έχει άλλη επιλογή από το να αφήσει στο παρελθόν τη βαθιά στρατηγική αποτυχία του καθεστώτος Πούτιν.
Carl Bildt was Sweden’s foreign minister from 2006 to 2014 and prime minister from 1991 to 1994, when he negotiated Sweden’s EU accession. A renowned international diplomat, he served as EU Special Envoy to the Former Yugoslavia, High Representative for Bosnia and Herzegovina, UN Special Envoy to the Balkans, and Co-Chairman of the Dayton Peace Conference. He is Co-Chair of the European Council on Foreign Relations.