Όταν ο Αντρέα Ενρία, επικεφαλής του Εποπτικού Συμβουλίου της ΕΚΤ, «μιλάει» είναι πάντα προσεκτικός.
Αυτή την φορά, ήτοι χθες 4 Οκτώβρη, ήταν απόλυτα σαφής για τους νέους κινδύνους στο τραπεζικό σύστημα: η κατάσταση το β’ εξάμηνο του 2022 έχει αλλάξει, έχει αρχίσει να γίνεται επικίνδυνη, αλλά οι τράπεζες εξακολουθούν να υιοθετούν μία επικίνδυνα αισιόδοξη στάση, απόρροια των καλών αποτελεσμάτων του α’ εξαμήνου.
Τα γεγονότα φαίνεται να επιβεβαιώνουν την ανησυχία του κ. Ενρία γεγονός που αντανακλάται και στην αναπάντεχη επιλογή του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Συστημικού Κινδύνου να εκδώσει μια άνευ προηγουμένου προειδοποίηση, υπογραμμίζοντας τους κινδύνους για τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα στην ΕΕ.
Στην τοποθέτησή του στο πλαίσιο ομιλίας στο Συνέδριο της Εποπτικής Αρχής της αυστριακής Χρηματοπιστωτικής Αγοράς, έδωσε στοιχεία για το πως η συνδυασμένη επίδραση των γεωπολιτικών και νομισματικών εξελίξεων στο περιβάλλον ανεξέλεγκτου πληθωρισμού, πυροδοτεί επικίνδυνες καταστάσεις στο χρηματοπιστωτικό σύστημα με ακραία επικίνδυνα σημεία τις περιοχές του συστήματος που έχουν πολύ μεγάλη μόχλευση (μεγαλύτερη του x6).
Η αλήθεια είναι ότι το περιβάλλον αυτό έχει υποστεί μία χωρίς προηγούμενο απώλεια κεφαλαίων μέσα στις χρηματιστηριακές αγορές της τάξης των 30 τρισ. δολ. μέσα σε μόλις 12 μήνες με συνέπειες που δεν έχουν ακόμα εκδηλωθεί στο τραπεζικό σύστημα στην έκταση που εν δυνάμει διαθέτουν.
Όπως είπε «οι ρυθμιστικές μεταρρυθμίσεις που εφαρμόστηκαν μετά τη Μεγάλη Χρηματοπιστωτική Κρίση, οι εποπτικές προσπάθειες που έγιναν από την έναρξη της τραπεζικής ένωσης και στον απόηχο της πανδημίας και οι βελτιώσεις στις πρακτικές διαχείρισης κινδύνων των τραπεζών αποτελούν σημαντικό προπύργιο» που επιτρέπει στις τράπεζες «να αντέχουν τους κραδασμούς πολύ καλύτερα από ό,τι στο παρελθόν». Ωστόσο, «το μακροοικονομικό περιβάλλον είναι πλέον εντελώς διαφορετικό από το πανδημικό και δεν είναι χωρίς κινδύνους…».
Πιστεύω, τόνισε «ότι τα γεγονότα της τελευταίας δεκαετίας θα πρέπει να κάνουν τόσο τις εποπτικές αρχές όσο και τις τράπεζες να είναι “ταπεινές” σχετικά με την προγνωστική ικανότητα των μοντέλων τους σε έναν κόσμο που υπόκειται σε σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές…».
Για να παρατηρήσει ότι το τραπεζικό σύστημα παραμένει υπό την επιρροή μιας στάσης περισσότερο αισιόδοξης από όσο επιτρέπει η κατάσταση και η οποία εκδηλώνεται με «απροθυμία εκ μέρους των τραπεζών να συμμετάσχουν σοβαρά σε εποπτικές συζητήσεις σχετικά με τους καθοδικούς κινδύνους που διέπουν τις μακροοικονομικές και χρηματοοικονομικές προοπτικές».
Συνέστησε στις τράπεζες να είναι προσεκτικές και να μην προβάλλουν τυφλά στο μέλλον τα εξαιρετικά χαμηλά ποσοστά αθέτησης πληρωμών που αντιμετώπισαν τα τελευταία δύο χρόνια όταν εκτιμούν τις κεφαλαιακές τους τροχιές ενόψει μιας ραγδαία επιδεινούμενης οικονομικής προοπτικής… Και αυτό γιατί η τρέχουσα γεωπολιτική και νομισματική κρίση «θα έχει διαφορετικά αποτελέσματα μεταξύ των τραπεζών, ανάλογα με το πώς αυτός ο συγκεκριμένος συνδυασμός κινδύνων επηρεάζει το επιχειρηματικό τους μοντέλο και τις δομές του ισολογισμού τους…».
Αποκάλυψε μάλιστα ότι το Εποπτικό Συμβούλιο της ΕΚΤ έχει ήδη ζητήσει από τις τράπεζες να παράγουν και να παρουσιάσουν επικαιροποιημένες επιμέρους κεφαλαιακές καταστάσεις, λαμβάνοντας υπόψη δυσμενή μακροοικονομικά σενάρια που ευθυγραμμίζονται σε γενικές γραμμές με τις καθοδικές προβολές της ΕΚΤ και ενσωματώνουν πιθανό εμπάργκο στο φυσικό αέριο από τη Ρωσία. Τι σημαίνει αυτό;
Αυτό σημαίνει πως ο SSM έχει ήδη αρχίσει να αξιολογεί «τράπεζα προς τράπεζα» μέσω των εποπτικών ομάδων του, το «πώς ξεδιπλώνονται οι διάφορες πηγές ευπάθειας… Μέχρι στιγμής, το ευνοϊκό περιβάλλον των επιτοκίων έχει λειτουργήσει καλά για τις τράπεζες. Αλλά πρέπει να παραμείνουν σε εγρήγορση για τις εξελίξεις στις προοπτικές κινδύνου, να ενεργούν προληπτικά στην έγκαιρη αναγνώριση και διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου και να γνωρίζουν πιθανές παγίδες στις εκτιμήσεις που παρέχουν τα δικά τους εσωτερικά μοντέλα σε αυτό το συγκεκριμένο περιβάλλον κινδύνου…».