Της Κατερίνας Κοκκαλιάρη
[- -]
Μπροστά σε ένα κρεσέντο προκλήσεων από την Άγκυρα και ενώ είναι σε εξέλιξη μια προσπάθεια για «αναβίωση» του παράνομου τουρκολιβυκού μνημονίου η Αθήνα ετοιμάζεται για την διπλωματική μάχη της Πράγας. Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα ενημερώσει τους 27 ηγέτες της Ε.Ε στην άτυπη σύνοδο κορυφής για την εντεινόμενη τουρκική προκλητικότητα, ενώ στην τσέχικη πρωτεύουσα θα βρεθεί και ο Τούρκος πρόεδρος Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν για την Σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας.
Πάντως η Άγκυρα δείχνει αποφασισμένη να ανεβάσει ακόμα περισσότερο τη…θερμοκρασία στην περιοχή και ανοίγει ένα ακόμα μέτωπο, επιχειρώντας να «ξεθάψει» το τουρκολιβυκό μνημόνιο παρά τις σφοδρές διεθνείς αντιδράσεις. Η συγκεκριμένη κίνηση των γειτόνων, που προσθέτουν συνεχώς κομμάτια στο «παζλ» του αναθεωρητισμού, δείχνει πως τουλάχιστον μέχρι τις τουρκικές κάλπες δεν πρόκειται να πέσουν οι τόνοι.
Άλλωστε όλο το προηγούμενο διάστημα η τουρκική πλευρά είχε φροντίσει να τορπιλίσει τις γέφυρες του διαλόγου με τις εμπρηστικές αναφορές της περί αποστρατικοποίησης των ελληνικών νησιών και τις ανυπόστατες κατηγορίες για το μεταναστευτικό. Τούρκοι αξιωματούχοι επιδίδονται σε ένα … συναγωνισμό προκλητικών δηλώσεων και επιχειρούν μάταια να μεταφέρουν στην Αθήνα τις ευθύνες για το κλίμα έντασης που επικρατεί στην περιοχή.
Το μέχρι που θα φτάσει η γειτονική χώρα είναι κάτι που μένει να φανεί και η ελληνική πλευρά εξετάζει όλα τα σενάρια για τις κινήσεις του Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν τους επόμενους μήνες. Άλλωστε δεν είναι ακόμα ξεκάθαρο αν η Άγκυρα θα τραβήξει το σχοινί και θα επιχειρήσει να εκμεταλλευτεί το παράνομο μνημόνιο για να κάνει έρευνες σε περιοχές που ουσιαστικά καλύπτονται από την συμφωνία οριοθέτησης ΑΟΖ Ελλάδας και Αιγύπτου.
Πάντως οι τουρκικές κινήσεις έχουν προκαλέσει μπαράζ αντιδράσεων στη διεθνή σκηνή. Σαφή θέση πήραν χθες οι ΗΠΑ, στέλνοντας ξεκάθαρο μήνυμα αναφορικά με το μνημόνιο που υπογράφηκε μεταξύ της Άγκυρας και της Τρίπολης για τους υδρογονάνθρακες. Η προσωρινή κυβέρνηση της Λιβύης υποχρεούται με βάση το Φόρουμ για τον Πολιτικό Διάλογο στη Λιβύη (LPDF) να μην υπογράφει νέες συμφωνίες που διαταράσσουν τις εξωτερικές σχέσεις της χώρας ή επιφέρουν μακροπρόθεσμες υποχρεώσεις ανέφερε χαρακτηριστικά το Στέιτ Ντιπάρτμεντ
Παράλληλα καθαρή ήταν η ευρωπαϊκή θέση αναφορικά με τον παράνομο και άκυρο χαρακτήρα του τουρκολιβυκού μνημονίου που είχε υπ, ενώ ιδιαίτερη σημασία έχει και η άμεση αντίδραση της Αιγύπτου, η οποία επίσης αμφισβήτησε ευθέως την νομιμότητα του μνημονίου.
Πού το πάει ο Ερντογάν
Είναι εμφανές πως ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν σκοπεύει να μείνει πιστός στα νεο- οθωμανικά του σχέδια και είναι αποφασισμένος να συνεχίζει να αγνοεί τα μηνύματα που έρχονται από όλες τις πλευρές. Το ερώτημα πάντως που παραμένει αναπάντητο είναι τι αποσκοπεί να κερδίσει από αυτή την στρατηγική και μέχρι που είναι αποφασισμένος να φτάσει.
Τρία είναι τα βασικά ενδεχόμενα για τους στόχους του Τούρκου προέδρου:
-Το πιθανότερο είναι στο δρόμο προς στις κάλπες του 2023 να επιχειρεί μέσα από μια σκληροπηρυνική ρητορική να συσπειρώσει τους ψηφοφόρους του. Άλλωστε αυτή είναι και η μόνη σανίδα σωτηρίας που μπορεί να βρει καθώς οι κλυδωνισμοί στην τουρκική οικονομία έχουν άμεσο αντίκτυπο στα δημοσκοπικά ποσοστά του
-Ενα άλλο σενάριο είναι να προσδοκά -μέσα από μια ρητορική υψηλών τόνων – να πάρει κάποια ανταλλάγματα στη διεθνή σκηνή. Όταν ξέσπασε ο πόλεμος στην Ουκρανία ο Τούρκος πρόεδρος εκτίμησε πως θα μπορούσε να ξεδιπλώσει την αναθεωρητική του ατζέντα αλλά αυτό δεν έγινε πράξη. Το γεγονός αυτό του προκαλεί έκδηλο εκνευρισμό και αναζητά τρόπους για να αναβαθμίσει τη θέση του. Βέβαια οι προσπάθειες αυτές δεν αποδίδουν καρπούς και αυτό φαίνεται και από το ό,τι δεν έχει υπάρξει καμία εξέλιξη στο θέμα των F 16 .
-Το τρίτο ενδεχόμενο είναι να τραβήξει ακόμα περισσότερο το σχοινί , κάτι που θα μπορούσε να δημιουργήσει κάποιας μορφής θερμό επεισόδιο.
Οι κινήσεις της Αθήνας στη διπλωματική σκακιέρα
Σε ομιλία του χθες στην Κοινοβουλευτική Ομάδα της Νέας Δημοκρατίας ο πρωθυπουργός – κάνοντας αναφορά στα τεκταινόμενα στην Ουκρανία – έστειλε ουσιαστικά μηνύματα προς την Τουρκία. «Συμπαραστεκόμαστε στον αμυνόμενο, αντιστεκόμαστε στην καταπάτηση των συνόρων και στην αναβίωση αυτοκρατορικών οραμάτων που πρόθυμα κάποιοι ενδεχομένως να ήθελαν να μιμηθούν στη γειτονιά μας. Αυτές οι ανιστόρητες ορέξεις και απειλές συντρίβονται στις δικές μας κόκκινες γραμμές» σημείωσε μεταξύ άλλων.
Κυβερνητικές πηγές τονίζουν πως η Ελλάδα παραμένει ψύχραιμη και συμπεριφέρεται με την αυτοπεποίθηση μιας χώρας που έχει το Διεθνές Δίκαιο με το μέρος της, έχει τους συμμάχους στο πλευρό της και επαρκέστατη αποτρεπτική ισχύ, για να ανταποκριθεί στην οποιαδήποτε πρόκληση. Αναφορικά με το ενδεχόμενο μιας συνάντησης του πρωθυπουργού με τον Τούρκο πρόεδρο αυτό που τονίζουν οι ίδιες πηγές είναι πως δεν έχει προγραμματιστεί κάτι τέτοιο. Εάν ο Τούρκος πρόεδρος, ο οποίος είναι αυτός που έχει δυναμιτίσει το κλίμα μεταξύ των δύο ηγετών με τις γνωστές του δηλώσεις, επιδιώξει κάποια συνάντηση με τον Έλληνα πρωθυπουργό, η ελληνική πλευρά θα το αξιολογήσει και θα ανταποκριθεί θετικά.