Τελικά, οι επισκέψεις στη Σαουδική Αραβία του προέδρου των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν και του γερμανού καγκελάριου Όλαφ Σουλτς δεν έπεισαν τον πρίγκιπα μπιν Σαλμάν να υποστηρίξει την αύξηση της παραγωγής του καρτέλ ή ακόμη και να τη διατηρήσει σε σταθερό επίπεδο.
Ακριβώς το αντίθετο. Μέλη του Οργανισμού Πετρελαιοεξαγωγικών Χωρών και των συμμάχων του – συμπεριλαμβανομένης της Ρωσίας – προχώρησαν σε ιστορικές περικοπές στην παραγωγή πετρελαίου χθες, καθώς συμφώνησαν σε μια σημαντική μείωση κατά 2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα (bpd).
Ήταν η μεγαλύτερη πλασματική μείωση παραγωγής από τον ΟΠΕΚ+ από την έναρξη της πανδημίας το 2020, όταν ο αποκλεισμός επέφερε τεράστιο πλήγμα στη διεθνή ζήτηση πετρελαίου και ώθησε ακόμη και τις τιμές σε αρνητικό έδαφος.
Η απόφαση του OPEC+ ήρθε μετά από μια εσπευσμένη συνάντηση των παραγωγών στα κεντρικά γραφεία του οργανισμού στη Βιέννη, και φυσικά προκάλεσε έντονη κριτική για την απροθυμία του καρτέλ να προσεγγίσει χώρες που υποφέρουν από υψηλές τιμές ενέργειας προσφέροντας μια οικονομική εναλλακτική λύση στο φυσικό αέριο.
Για πολλούς, η απόφαση του ΟΠΕΚ+ είναι άλλη μια εκδήλωση του ενεργειακού πολέμου, με τη Σαουδική Αραβία και τη Ρωσία να πιέζουν επί μήνες να μειώσουν την παραγωγή κατά 1-2 εκατομμύρια βαρέλια την ημέρα ή περισσότερο για να διατηρήσουν τις τιμές του πετρελαίου υψηλές για να εξασφαλίσουν το εισόδημά τους.
Αν και η περικοπή κατά 2 εκατομμύρια bpd ακούγεται «βαριά», ο αντίκτυπος στην παγκόσμια προσφορά αργού αναμένεται να είναι μικρότερος, καθώς οι περικοπές θα προέλθουν από την υπάρχουσα παραγωγή και όχι από ορισμένα επίπεδα ποσοστώσεων του ΟΠΕΚ+, σύμφωνα με τους Financial Times.
Χαρακτηριστική του κλίματος που επικρατεί σχετικά με την απόφαση του ΟPEC+ να μη στηρίξει αυτή την κρίσιμη στιγμή την ενεργειακή αγορά, είναι η δήλωση του αναλυτή του Eurasia Group, Raad Alkadiri: «Αυτή δεν είναι η Σαουδική Αραβία του παρελθόντος και οι ΗΠΑ ίσως ήταν λίγο αργές ή απρόθυμες να αναγνωρίσουν τον ρόλο της σε θέματα ενέργειας».
Ο Λευκός Οίκος αντέδρασε άμεσα ανακοινώνοντας ότι ο πρόεδρος των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν ζήτησε από την κυβέρνησή του και το Κογκρέσο να διερευνήσουν τρόπους για να ενισχύσουν την παραγωγή ενέργειας της χώρας, ώστε να περιορίσουν τον έλεγχο του OPEC+ στις τιμές μετά «την κοντόφθαλμη μείωση παραγωγής που αποφάσισε».
Εν ολίγοις, ο Λευκός Οίκος χθες έστειλε το μήνυμα ό,τι θα κάνει ότι μπορεί προκειμένου ο κόσμος να απεξαρτηθεί ενεργειακά και από τον ΟPEC+..
Σύμφωνα με δήλωση μάλιστα που έκαναν ο σύμβουλος Εθνικής Ασφάλειας Τζέικ Σάλιβαν και ο διευθυντής του Εθνικού Οικονομικού Συμβουλίου Μπράιαν Ντις, ο Πρόεδρος Μπάιντεν θα συνεχίσει τις αποδεσμεύσεις πετρελαίου από τα στρατηγικά αποθέματα της χώρας «κατά πώς κρίνεται απαραίτητο».
Aρκετές χώρες του Οργανισμού αντλούν πολύ λιγότερο πετρέλαιο από ό,τι προβλέπεται στις ποσοστώσεις τους, λόγω των υποεπενδύσεων στην εξόρυξη τα τελευταία χρόνια. Αυτό σημαίνει ότι βρίσκονται ήδη στα νέα μειωμένα επίπεδα, χωρίς να χρειάζεται να μειώσουν την παραγωγή τους.
Σύμφωνα μάλιστα με υπολογισμούς του -, με τα τρέχοντα δεδομένα παραγωγής το πραγματικό ύψος της μείωσης αντιστοιχεί τελικά σε περίπου 880.000 βαρέλια την ημέρα και μόλις οκτώ χώρες θα χρειαστεί στην πραγματικότητα να περιορίσουν την παραγωγή τους.
Η Goldman Sachs δε, υποστηρίζει ότι η πραγματική περικοπή είναι ακόμα μικρότερη, πέριξ των 400.000 με 600.000 βαρελιών ημερησίως.
Αυτός είναι ο λόγος που οι τιμές του πετρελαίου χθες αντέδρασαν περισσότερο στα στοιχεία των ΗΠΑ που έδειξαν απροσδόκητη μείωση των αποθεμάτων της χώρας, παρά στην ανακοίνωση της μείωσης παραγωγής από τον ΟPEC+.
Ακόμα και έτσι όμως, η απόφαση του καρτέλ προσθέτει άλλο ένα σοκ στην αγορά, τη στιγμή που δίνει σκληρή μάχη με τον πληθωρισμό, εξαιτίας του υψηλού ενεργειακού κόστους.
Βάζοντας το συναίσθημα στην άκρη, ας δούμε τον ουσιαστικό λόγο που οδήγησε τον ΟPEC+ σε αυτή την απόφαση, παρά το γεγονός ότι τα μέλη του γνώριζαν ότι θα πυροδοτούσε την οξεία αντίδραση των ΗΠΑ, εκπρόσωποι των οποίων από νωρίς το πρωί της Τετάρτης έκαναν τηλεφωνήματα σε ομολόγους τους στον Κόλπο, προσπαθώντας να τους πείσουν να μην προχωρήσουν σε μείωση της παραγωγής.
Ο υπουργός Ενέργειας των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, Suhail Al Mazrouei, επέμεινε με νόημα ότι η απόφαση ήταν «τεχνική» και όχι πολιτική και δεν εκφράζει τίποτε περισσότερο από τη βαθιά ανησυχία του καρτέλ για την πορεία της οικονομίας.
Αυτό που μας είπε εν ολίγοις ο υπουργός Ενέργειας είναι ότι ο φόβος για επερχόμενη μεγάλη ύφεση είναι συνυφασμένος με τις προσδοκίες για μείωση της κατανάλωσης του πετρελαίου, κάτι που θέτει σε κίνδυνο τα έσοδα του καρτέλ. Προκειμένου να προστατέψει αυτά τα έσοδα ο ΟPEC+ προτίμησε να μειώσει την παραγωγή και ας γνώριζε ότι αυτή η απόφαση θα τον φέρει σε ανοικτή αντιπαράθεση με τις ΗΠΑ.
Δεδομένου δε ότι το πραγματικό μέγεθος της παραγωγής θα υπολείπεται και πάλι της ζήτησης, τουλάχιστον προς το παρόν, δεν αποκλείουμε και νέα μείωση παραγωγής στο προσεχές διάστημα.
Αυτό που προβληματίζει είναι ότι ήδη από την Τρίτη, ο Λευκός Οίκος είχε ζητήσει από το Υπουργείο Ενέργειας των ΗΠΑ να αναλύσει εάν η απαγόρευση των εξαγωγών βενζίνης, ντίζελ και άλλων προϊόντων διύλισης πετρελαίου θα μείωνε τις τιμές. Αν πράγματι οι ΗΠΑ προβούν σε μια τέτοια ενέργεια, το ενεργειακό δράμα της Ευρώπης θα οξυνθεί.