Ο κόσμος μετά από δύο χρόνια περιορισμών ήθελε να ταξιδέψει και ο ελληνικός τουρισμός, με την προσπάθεια όλων των εμπλεκομένων, κατάφερε να αξιοποιήσει πολύ θετικά αυτό το momentum. Έτσι, σε επίπεδο αφίξεων επισκεπτών πράγματι επαληθεύτηκαν οι προσδοκίες μας, όμως η εκτίναξη του λειτουργικού κόστους διέψευσε τις ελπίδες για ανάκαμψη στα ταμεία των επιχειρήσεων.
Τα έσοδα έφτασαν αυτά του 2019. Όμως δεν ζούμε στο 2019. Είχαμε ένα επιπλέον λειτουργικό κόστος εξαιτίας της ενέργειας και της ακρίβειας στα προϊόντα που υπολογίζεται σε 40% ανά δωμάτιο-διανυκτέρευση. Και από την άλλη, η αναπροσαρμογή στις τιμές μας μεσοσταθμικά δεν κινήθηκε πάνω από 10%. Άρα υπάρχει ένα κενό που μειώνει ως και μηδενίζει τα περιθώρια κέρδους για τη σεζόν του ’22.
Για το ‘23 θα μπορέσουμε να μιλήσουμε γύρω στον Μάρτιο, όταν θα έχουμε περισσότερα δεδομένα στη διάθεσή μας. Υπάρχει μια ουσιαστική διαφορά στην κουλτούρα των επισκεπτών ανάλογα με την αγορά προέλευσης. Στην κεντρική και βόρεια Ευρώπη έχουμε μια πιο επιφυλακτική στάση λόγω των ανησυχιών που προκαλεί ο πόλεμος στην ανατολική Ευρώπη, στην Ουκρανία. Μιλάμε για αγορές όπως η σκανδιναβική, η πολωνική, η ρουμάνικη. Όλοι αυτοί θα αποφασίσουν αφού πρώτα δουν πώς θα πάει ο χειμώνας. Αντίθετα, η αγορά της Μ. Βρετανίας κινείται πολύ διαφορετικά. Σπεύδουν να προαγοράσουν τουριστικά πακέτα σε συμφέρουσες τιμές, εξασφαλίζοντας τις διακοπές τους για το ’23.
Μέχρι και πριν την πανδημία η ελληνική φιλοξενία ήταν υποτιμημένη, μέσα από το μοντέλο του μαζικού τουρισμού. Η τιμολογιακή πολιτική ήταν το βασικό ανταγωνιστικό πλεονέκτημα. Όμως, είναι αναγκαστικές πλέον οι αυξήσεις και οι αναπροσαρμογές προς τα πάνω στις τιμές κι αυτό ισχύει και για το ’23 και ενδεχομένως και για το ’24, εξαιτίας της αύξησης του λειτουργικού κόστους. Αυτό λοιπόν που θα μετρήσει πολύ περισσότερο από δω και πέρα είναι η αναβάθμιση του προϊόντος μας. Κι αυτό σημαίνει υποδομές. Σύγχρονες, λειτουργικές και προσαρμοσμένες στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά και τη φυσιογνωμία του κάθε προορισμού. Ο επαναπροσδιορισμός του προϊόντος μας πάνω στον χάρτη της παγκόσμιας τουριστικής αγοράς μπορεί και πρέπει να γίνει με όρους αναβαθμισμένης ποιότητας. Ξεκινώντας από την ποιότητα στην ίδια την καθημερινότητα, μονίμων κατοίκων και επισκεπτών. Σε αυτή την κατεύθυνση απαιτούνται συνεργασίες και συνέργειες μεταξύ του δημόσιου και ιδιωτικού τομέα.
Απαιτείται επίσης η θετική συμβολή της Αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού. Οι ευκαιρίες υπάρχουν. Υπάρχουν πόροι όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και έχουμε ένα νέο ΕΣΠΑ ως το 2027 που καλύπτει όλο το διάστημα της πενταετούς θητείας των νέων αυτοδιοικητικών αρχών που θα εκλεγούν το 2023 και έτσι θα μπορούν να εργαστούν με μια συνέχεια και χωρίς τις καθυστερήσεις που επιφέρουν συνήθως οι εναλλαγές στην τοπική εξουσία. Σημαντικό είναι επίσης να αξιοποιηθούν όλες οι δυνάμεις κάθε τόπου, Επιμελητήρια, Ενώσεις, κ.λπ., ώστε όλοι μαζί να κοιτούν προς την ίδια κατεύθυνση και να μην έχει ο καθένας μια δική του ατζέντα. Ο τουρισμός είναι ομαδικό άθλημα, καθώς από τα καλά αποτελέσματά του ωφελούνται όλοι.
Γρηγόρης Τάσιος, Πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ξενοδόχων (ΠΟΞ)