Πενήντα βουλευτές του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έστειλαν επιστολή στην εκτελεστική εξουσία της ΕΕ για να εκφράσουν τις ανησυχίες τους σχετικά με τη στροφή προς την ηλεκτρική κινητικότητα, μια κίνηση που φοβούνται ότι θα μπορούσε να καταστήσει την Ευρώπη εξαρτημένη από τρίτες χώρες για βασικά υλικά.
Σε γραπτή ερώτηση προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, οι ευρωβουλευτές – όλοι από την κεντροδεξιά ομάδα του ΕΛΚ – αναφέρονται σε μελέτη του βελγικού πανεπιστημίου KU Leuven σχετικά με την ανάγκη ενίσχυσης των επενδύσεων στις ευρωπαϊκές επιχειρήσεις εξόρυξης για να αποφευχθεί η εξάρτηση από τρίτες χώρες.
Η μελέτη δείχνει ότι χωρίς νέες επενδύσεις σε εγχώρια ορυχεία και διυλιστήρια, η Ευρώπη θα παραμείνει εξαρτημένη από τις εισαγωγές πρώτων υλών, όπως το λίθιο, το νικέλιο και το κοβάλτιο, καθώς και τα μέταλλα σπάνιων γαιών.
«Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα ότι είναι πιθανό να αναπτυχθούν στεγανά για αυτές τις πρώτες ύλες και για τον χαλκό χωρίς αύξηση των παγκόσμιων επενδύσεων στα ορυχεία, σε παγκόσμιο επίπεδο τουλάχιστον μέχρι το 2030, και για ορισμένες από αυτές τις πρώτες ύλες επίσης μέχρι το 2040», αναφέρεται στο έγγραφο.
Οι ευρωβουλευτές ζητούν απαντήσεις από την Επιτροπή σχετικά με το ποια αλλαγή θα έχει η μετάβαση στην ηλεκτροκίνηση στη «γεωστρατηγική εξάρτηση» της ΕΕ και σε ποιο βαθμό τα ζητήματα γύρω από τη διαθεσιμότητα των πρώτων υλών θα επηρεάσουν την τιμή των ηλεκτρικών οχημάτων.
Οι συντηρητικοί βουλευτές ζητούν επίσης από την Επιτροπή να παράσχει μια «λεπτομερή ανάλυση» της πιθανής μεταβολής της εξάρτησης που απορρέει από τις πράσινες νομοθετικές δεσμεύσεις της, καθώς και λεπτομέρειες για το πώς σκοπεύει να μειώσει αυτές τις εξαρτήσεις.
Μεταξύ των υπογραφόντων τις γραπτές ερωτήσεις είναι οι Γερμανοί ευρωβουλευτές Markus Pieper και Jens Gieseke, οι οποίοι είναι αντίστοιχα εισηγητές για την οδηγία για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και σκιώδεις εισηγητές για τα πρότυπα εκπομπών CO2 της ΕΕ για τα νέα αυτοκίνητα και τα φορτηγά.
Επικεφαλής της επιστολής ήταν η Αυστριακή ευρωβουλευτής Barbara Thaler.
«Εάν συνεχίσουμε να επιμένουμε πολιτικά στην πλήρη ηλεκτροκίνηση των ατομικών μεταφορών και δεν επιτρέψουμε τον ανταγωνισμό μεταξύ των εναλλακτικών καυσίμων, συμπεριλαμβανομένων των ηλεκτρονικών καυσίμων και των βιοκαυσίμων, όλες οι υποσχέσεις που δόθηκαν σχετικά με την πολιτική της Ευρώπης για τις πρώτες ύλες θα είναι μόνο λόγια του αέρα», δήλωσε η ίδια στη EURACTIV.
«Η Ευρώπη πρέπει να μειώσει την εξάρτησή της από τις πρώτες ύλες, όχι να τη μεταφέρει», πρόσθεσε.
Η δήλωση της Thaler υποστηρίχθηκε από τη βιομηχανία βιοκαυσίμων, η οποία τόνισε τις δυνατότητες εγχώριας παραγωγής του καυσίμου. Το βιοντίζελ είναι «μια τοπικά παραγόμενη και τοπικά χρησιμοποιούμενη λύση για την απαλλαγή από τον άνθρακα στον τομέα των μεταφορών», η οποία μπορεί να συμβάλει στην οικονομική ανάπτυξη των αγροτικών περιοχών, δήλωσε στη EURACTIV μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου ο André Paula Santos, διευθυντής δημοσίων σχέσεων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Βιοντίζελ.
Σύμφωνα με τους κανόνες της ΕΕ, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υποχρεούται να απαντά σε όλα τα γραπτά αιτήματα που λαμβάνει. Το εκτελεστικό όργανο της ΕΕ έχει προθεσμία 6 εβδομάδων για να δώσει απάντηση.
Ευπάθεια
Οι ανησυχίες των ευρωβουλευτών επαναλήφθηκαν σε πρόσφατο άρθρο σκέψης της Sinead Kaufman, διευθύνουσας συμβούλου του μεταλλευτικού γίγαντα Rio Tinto. Η Kaufman έγραψε ότι η έλλειψη πόρων της Ευρώπης την αφήνει σε «ευάλωτη θέση».
«Χωρίς καλύτερη προμήθεια πρώτων υλών περιφερειακής προέλευσης, διαφαίνεται μια κρίση εφοδιασμού, θέτοντας την ευρωπαϊκή βιομηχανία σε δυνητικά μειονεκτική θέση», έγραψε.
Η ευρωπαϊκή αυτοκινητοβιομηχανία επισημάνθηκε ως ιδιαίτερα ευάλωτη.
«Πρέπει να γίνουν περισσότερα για την ενθάρρυνση νέων έργων εξόρυξης, δεδομένου ότι απαιτούνται πολλά χρόνια για τον εντοπισμό και την ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων, γεγονός που απαιτεί σημαντικές προκαταρκτικές επενδύσεις κεφαλαίου και συνεχή δέσμευση της κοινότητας», κατέληξε η Kaufman.
Για τη μείωση των εκπομπών από τις οδικές μεταφορές, τα θεσμικά όργανα της ΕΕ συμφώνησαν να απαγορεύσουν την πώληση νέων επιβατικών αυτοκινήτων και φορτηγών με κινητήρες εσωτερικής καύσης από το 2035 – μια απόφαση που αναμένεται να ενισχύσει την ήδη αυξανόμενη τάση διάθεσης ηλεκτρικών οχημάτων.
Η αύξηση των ηλεκτρικών οχημάτων – καθώς και η αύξηση των ηλεκτρονικών ποδηλάτων και των ηλεκτρονικών σκούτερ – θα οδηγήσει σε εκτίναξη της εξάρτησης της Ευρώπης από τις μπαταρίες για την ιδιωτική κινητικότητα.
Συλλογικά, η Κίνα, η Ιαπωνία και η Νότια Κορέα είναι οι πιο παραγωγικοί παραγωγοί μπαταριών παγκοσμίως, καθιστώντας την Ασία την παγκόσμια ατμομηχανή μπαταριών για ηλεκτρικά οχήματα. Η Βόρεια Αμερική είναι ο δεύτερος μεγαλύτερος παραγωγός, με την Ευρώπη να καταλαμβάνει την τρίτη θέση.
Οι μπαταρίες σημερινής γενιάς απαιτούν πρώτες ύλες όπως κοβάλτιο, λίθιο και νικέλιο, οι οποίες είναι σε περιορισμένη προσφορά στην Ευρώπη. Αντ’ αυτού, το μπλοκ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις εισαγωγές από τρίτες χώρες.
Περίπου το 65% του κοβαλτίου παγκοσμίως εξορύσσεται στη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, ενώ τα περισσότερα ορυχεία λιθίου παγκοσμίως βρίσκονται στη Νότια Αμερική. Η Ασία διαθέτει τα μεγαλύτερα αποθέματα νικελίου στον κόσμο.
Η ΕΕ έχει αγωνιστεί για να ανοίξει νέα ορυχεία, με τις τοπικές κοινότητες να ασκούν συχνά κριτική στις περιβαλλοντικές επιπτώσεις αυτών των δραστηριοτήτων. Αντ’ αυτού, μεγάλο μέρος του εφοδιασμού της ΕΕ με πρώτες ύλες αναζητείται σε γειτονικά έθνη, όπως η Σερβία και η Ουκρανία.
Μια άλλη λύση για τη μείωση της εξάρτησης της ΕΕ από τρίτες χώρες είναι να διασφαλιστεί ότι οι εισαγόμενες πρώτες ύλες θα παραμείνουν στο μπλοκ. Το σχέδιο κανονισμού της ΕΕ για τις μπαταρίες θέτει υποχρεωτικούς στόχους για την ανάκτηση και επαναχρησιμοποίηση των πρώτων υλών, με την ελπίδα ότι ένα μεγάλο μέρος της ζήτησης μπορεί να καλυφθεί μέσω της ανακύκλωσης και όχι μέσω της εξόρυξης.