Για την καταπολέμηση της οπισθοδρόμησης της δημοκρατίας και την ενίσχυση της τοπικής δημοκρατίας, οι πόλεις έχουν αναπτύξει δημιουργικά εργαλεία για την ενίσχυση της συμμετοχής των πολιτών, όπως η συμμετοχική κατάρτιση του προϋπολογισμού και οι περιφερειακές διαβουλεύσεις.
Αυτές οι μορφές συμμετοχής του κοινού έχουν ως στόχο τους να φέρουν τη δημοκρατία πιο κοντά στους πολίτες, δίνοντάς τους φωνή σε τοπικά θέματα.
Ωστόσο, οι περισσότερες ευρωπαϊκές πόλεις δεν βρίσκονται πιο κοντά στην εξεύρεση ενός κοινού εδάφους με τις εθνικές κυβερνήσεις τους. Αυτό το αυξανόμενο χάσμα μπορεί να εμποδίσει τις τοπικές δράσεις σε σημείο ώστε ορισμένοι ζητούν από τις πόλεις να αποκτήσουν άμεση πρόσβαση σε χρηματοδότηση από την ΕΕ.
Επιπλέον, αυτά τα συμμετοχικά εργαλεία ενδέχεται να μην επαρκούν για την καταπολέμηση του αυξανόμενου λαϊκισμού σε ολόκληρη την ήπειρο, ακόμη και όταν χρηματοδοτούνται επαρκώς. Παρόλο που οι συμμετοχικές διαδικασίες σε ολόκληρη την Ευρώπη έχουν ενισχύσει τη συμμετοχή των πολιτών στα κοινά, δεν έχουν καταφέρει να διαφοροποιήσουν τη δεξαμενή των συμμετεχόντων ώστε να συμπεριλάβουν τους πολίτες που μοιράζονται λαϊκίστικες στάσεις.