Κάτω από το όριο του 160% του ΑΕΠ αναμένεται να «κλείσει» το χρέος του 2023, οδηγώντας σε συνολική μείωση του χρέους κατά 50% του ΑΕΠ σε εύρος 3ετίας. Επίσης το ΥΠΟΙΚ στο σχέδιο Προϋπολογισμού προαναγγέλλει συγκρατημένη εκδοτική στρατηγική.
«Δεδομένων των υψηλών ταμειακών διαθεσίμων του ΕΔ, των αναμενομένων αυξημένων επιπλέον εκταμιεύσεων προς το ΕΔ από τα χρηματοδοτικά σχήματα που έχουν ήδη αποφασισθεί σε ευρωπαϊκό επίπεδο για την αντιμετώπιση της πανδημίας και της ενεργειακής κρίσης, καθώς και των σχετικά περιορισμένων χρηματοδοτικών αναγκών του για το έτος 2023, λόγω και των προαναφερόμενων προπληρωμών, η δανειακή στρατηγική για το επόμενο έτος αναμένεται να είναι περιορισμένη, αναφορικά με το συνολικό ποσό εκδόσεων, ήτοι σε επίπεδα παρόμοια με αυτά του 2022» αναφέρεται.
- Προϋπολογισμός 2023: Μέτρα στήριξης 4,2 δισ. και μαξιλάρι 1 δισ. – Πλεονάσματα, ανάπτυξη αλλά και υψηλές αβεβαιότητες λόγω εκτόξευσης πληθωρισμού
- Το σενάριο «Β» για το 2023 – 1,05 δισ. κοστίζει στον προϋπολογισμό επιβράδυνση του ΑΕΠ κατά 1%
Συγκεκριμένα, η στόχευση της δανειακής στρατηγικής θα είναι η διασφάλιση της συνεχούς εκδοτικής παρουσίας του ΕΔ στις διεθνείς αγορές κεφαλαίων σε συνδυασμό με την αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχονται από τη συμμετοχή της χώρας στο PEPP, καθ’ όλη τη διάρκειά του, η περαιτέρω παροχή εκδόσεων υψηλής ρευστότητας με διατήρηση της ήδη εκτεταμένης φυσικής ωρίμανσής τους, η μείωση των περιθωρίων δανεισμού του ΕΔ, καθώς και η περαιτέρω διασφάλιση της συνέπειας του ΕΔ ως κρατικού εκδότη με χαρακτηριστικά χώρας της Ευρωζώνης. Ταυτόχρονα θα επιχειρηθεί η αξιοποίηση των ευκαιριών που παρέχονται στο βραχυχρόνιο τμήμα της ευρωπαϊκής καμπύλης σε περιβάλλον αυξανόμενων επιτοκίων, αξιοποιώντας στο μέγιστο δυνατό βαθμό τις υφιστάμενες θέσεις και τα χαρακτηριστικά του ελληνικού χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους. Τέλος, αναλόγως των συνθηκών των αγορών, κατά το νέο έτος θα επιχειρηθεί και έκδοση ελληνικών κρατικών χρεογράφων με προσανατολισμό των δανειακών τους προσόδων στην «πράσινη» και «βιώσιμη» ανάπτυξη, με στόχο την επέκταση της επενδυτικής βάσης και τη βελτίωση της εικόνας της χώρας στις διεθνείς αγορές.
Για την επίτευξη των παραπάνω στόχων, θα επιδιωχθεί, στο πλαίσιο λειτουργίας της πρωτογενούς αγοράς, πλέον της εκδοτικής δραστηριότητας, να εφαρμοστεί πολιτική διαχείρισης χαρτοφυλακίου, μέσω της οποίας θα διασφαλίζεται ο αναγκαίος χώρος για τη συνεχή παρουσία του ΕΔ στις αγορές, η περαιτέρω μείωση του κινδύνου αναχρηματοδότησης, η παροχή της αναγκαίας ρευστότητας και η βελτίωση της λειτουργίας της δευτερογενούς αγοράς των ελληνικών ομολόγων, με ταυτόχρονη αξιοποίηση της εκάστοτε κλίσης της ελληνικής καμπύλης αποδόσεων για τη διασφάλιση βέλτιστου αποτελέσματος, αναφορικά με το κόστος δανεισμού.
Κατά το 2023 θα διατηρηθούν οι βασικοί μεσοπρόθεσμοι στόχοι διαχείρισης του χαρτοφυλακίου δημοσίου χρέους, όπως είναι η πλήρης αντιστάθμιση του συναλλαγματικού κινδύνου για τα δάνεια εκτός ευρώ και η διατήρηση της υφιστάμενης αναλογίας χρέους σταθερού επιτοκίου στο σύνολο του χαρτοφυλακίου.
Η πρόωρη αποπληρωμή του διμερούς δανείου
Το ΥΠΟΙΚ αναμένει επίσης θετικό αντίκτυπο στις διεθνείς αγορές από τη τελευταία πρόωρη αποπληρωμή του συνολικού υπολοίπου του δανείου του ΔΝΤ στις αρχές Απριλίου του 2022, ύψους 1.186,7 εκατ. ευρώ και την πρόωρη αποπληρωμή μέρους των ευρωπαϊκών δανείων του Greek Loan Facility (GLF), ύψους 2.645 εκατ. ευρώ, η οποία αναμένεται να έχει πραγματοποιηθεί έως το τέλος του τρέχοντος έτους, αφού θα έχουν προηγουμένως ολοκληρωθεί οι απαραίτητες νομικές διαδικασίες των κρατών-μελών της Ευρωζώνης.
Αναφέρεται πως «η εντυπωσιακή αύξηση του ελληνικού ΑΕΠ τόσο του πραγματικού όσο και του ονομαστικού, είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση των δημοσίων εσόδων και ως εκ τούτου τον περιορισμό της εκδοτικής δραστηριότητας του ΕΔ που με τη σειρά της οδήγησε στη σταθεροποίηση του υφιστάμενου ύψους του δημοσίου χρέους και σε μεγάλη μείωσή του ως ποσοστό του ΑΕΠ, διατηρώντας παράλληλα το ύψος των ταμειακών του διαθεσίμων στα ίδια με τα επίπεδα του προηγούμενου οικονομικού έτους».
Τα στοιχεία
Το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης εκτιμάται ότι θα διαμορφωθεί στα 355.000 εκατ. ευρώ ή 168,9% ως ποσοστό του ΑΕΠ στο τέλος του 2022, έναντι 353.434 εκατ. ευρώ ή 194,5% ως ποσοστό του ΑΕΠ το 2021, παρουσιάζοντας μείωση κατά 25,6 ποσοστιαίες μονάδες έναντι του 2021. Το 2023 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης προβλέπεται ότι θα διαμορφωθεί στα 357.000 εκατ. ευρώ ή 159,3% ως ποσοστό του ΑΕΠ, παρουσιάζοντας μείωση κατά 9,6 ποσοστιαίες μονάδες του ΑΕΠ έναντι του 2022.
Οι χρηματοδοτικές ανάγκες του ΕΔ κατά τη διάρκεια του 2022 καλύφθηκαν καταρχήν από κοινοπρακτικές εκδόσεις και επανεκδόσεις ομολόγων σταθερού επιτοκίου δεκαετούς και επταετούς διάρκειας συνολικής ονομαστικής αξίας 4.500 εκατ. ευρώ, από κοινοπρακτική έκδοση πενταετούς ομολόγου κυμαινόμενου επιτοκίου ύψους 1.000 εκατ. ευρώ, από επανεκδόσεις μακροπρόθεσμων ομολόγων μέσω δημοπρασίας συνολικής ονομαστικής αξίας 1.400 εκατ. ευρώ, από εκταμίευση δόσης ύψους 1.845,5 εκατ. ευρώ στο πλαίσιο της δανειακής σύμβασης με την ΕΕ για τον Μηχανισμό Ανάκαμψης και Σταθερότητας, καθώς επίσης και από αναχρηματοδότηση βραχυπρόθεσμου χρέους. Ο βραχυπρόθεσμος δανεισμός του ΕΔ πραγματοποιήθηκε μέσω εκδόσεων εντόκων γραμματίων τρίμηνης, εξάμηνης και ετήσιας διάρκειας, καθώς επίσης και μέσω πράξεων διαχείρισης ταμειακής ρευστότητας υπό τη μορφή repo agreements, τις οποίες συνάπτει ο Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (ΟΔΔΗΧ) για την αξιοποίηση των διαθεσίμων, κυρίως, των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης.
Στις 30/9/2022 το σύνολο των δανείων που έχουν χορηγηθεί από τον Μηχανισμό Στήριξης ανήλθε σε 238.877,1 εκατ. ευρώ, τα οποία, μετά την πλήρη εξόφληση του ΔΝΤ, συνίστανται αποκλειστικά σε ευρωπαϊκά δάνεια των κρατών – μελών της Ευρωζώνης. Το ύψος των Ομολόγων Εσωτερικού του Ελληνικού Δημοσίου αντιπροσώπευε το 21,1% του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης (έναντι 91% το 2009) ενώ τα δάνεια τα οποία ελήφθησαν από τον Μηχανισμό Στήριξης αντιπροσώπευαν το 60,7% του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης. Η μέση υπολειπόμενη φυσική διάρκεια του χρέους της Κεντρικής Διοίκησης ήταν 6,3 έτη το 2011, ενώ στις 30/9/2022 έχει σχεδόν τριπλασιαστεί και διαμορφώνεται στα 18,01 έτη.
Στην ανάλυσή του το ΥΠΟΙΚ αναφέρει πως οι πολεμικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία σε συνδυασμό με την εκτόξευση του ενεργειακού κόστους παγκοσμίως, δημιούργησαν ένα περιβάλλον έντονων πληθωριστικών πιέσεων με συνεχείς αναταράξεις στις διεθνείς αγορές. Η χρηματοδότηση της Ελλάδας μέσω των κεφαλαιαγορών ήταν περιορισμένη το 2022, κυρίως λόγω των χαμηλών χρηματοδοτικών αναγκών και της διατήρησης των συνολικών ταμειακών διαθεσίμων του ΕΔ στα υψηλά επίπεδα των προηγούμενων ετών. Οι εκδόσεις που πραγματοποιήθηκαν μέσω κοινοπραξίας είχαν σημαντικό ποσοστό υπερκάλυψης του βιβλίου προσφορών τους και συνέχισαν να διατίθενται κατά προτεραιότητα σε τελικούς επενδυτές, ενώ στη δευτερογενή αγορά η διαπραγμάτευση των ελληνικών ομολόγων διενεργείται πλέον σε αυξημένα επίπεδα αποδόσεων σε σχέση με το προηγούμενο έτος.