Image default
Πρώτο Θέμα

Η χρεοκοπία μιας… φαντασίωσης

Του Matthew Brooker

Το όνομά της θα έπρεπε να είχε λειτουργήσει ως ένδειξη: Britishvolt. Όσοι ανήκουν σε μια συγκεκριμένη vintage κουλτούρα, θα θυμούνται ότι η τελευταία μεγάλη αυτοκινητοβιομηχανία που πλάσαρε τον εαυτό της με τόσο πατριωτικό τρόπο ήταν η British Leyland, η οποία έγινε σύμβολο της παρακμής της μεταποίησης και μιας αποτυχημένης βιομηχανικής στρατηγικής. Οι οιωνοί λοιπόν δεν ήταν ποτέ καλοί.

Η κατάρρευση της Britishvolt και το πέρασμά της σε καθεστώς ειδικής διαχείρισης νωρίτερα μέσα στον Ιανουάριο δεν αποτέλεσε πραγματική έκπληξη. Η startup μπαταριών οχημάτων κινείτο “στο όριο” για μήνες. Ωστόσο, η χρεοκοπία της εταιρείας παρήγαγε έτσι κι αλλιώς ένα κλίμα υπαρξιακής αγωνίας. Ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Aston Martin, Άντι Πάλμερ, τη χαρακτήρισε “ανεπανάληπτη καταστροφή” για τη βρετανική αυτοκινητοβιομηχανία, κλίμα στο οποίο κινήθηκε και ο σκιώδης υπουργός Ανάπτυξης των αντιπολιτευόμενων Εργατικών, Τζόναθαν Ρέινολντς. Η διακομματική Επιτροπή Επιχειρηματικότητας, Ενέργειας και Βιομηχανικής Στρατηγικής του βρετανικού κοινοβουλίου ξεκίνησε έρευνα σχετικά με την προμήθεια και την κατασκευή μπαταριών στο Ηνωμένο Βασίλειο.

Φιάσκο

Δεν μπορούν όλα τα βιομηχανικά δεινά του Ηνωμένου Βασιλείου να αποδοθούν στο Brexit. Τα δακτυλικά του αποτυπώματα, ωστόσο, βρίσκονται πάνω στο συγκεκριμένο φιάσκο. Ενώ η εταιρεία διαφήμιζε επαρκώς την τεχνολογία της, η αδυναμία της να προσελκύσει ιδιώτες επενδυτές υποδηλώνει ότι υπήρχε πάντα περισσότερο διαφημιστική εκστρατεία παρά πραγματικότητα εδώ. Η startup δεν είχε σημαντικούς πελάτες. Είχε συνάψει συμφωνίες με τους κορυφαίους κατασκευαστές σπορ αυτοκινήτων Lotus και Aston Martin, αν και δεν είναι σαφές εάν η εταιρεία έφτασε ποτέ στο σημείο να τις προμηθεύει με προϊόν.

Το άμεσο ερώτημα είναι γιατί εξαρχής επενδύθηκαν τόσο μεγαλειώδεις ελπίδες σε ένα μη αποδεδειγμένης αποτελεσματικότητας project. Η Britishvolt κατέρρευσε χωρίς να παράγει ποτέ μια εμπορικά βιώσιμη μπαταρία. Η startup ανέπτυσσε ένα εργοστάσιο μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων μεγάλης κλίμακας (gigafactory) 3,8 δισεκατομμυρίων λιρών (4,7 δισ. δολαρίων) στο Northumberland, στη βορειοανατολική Αγγλία, το οποίο υποσχόταν να δημιουργήσει περίπου 3.000 θέσεις εργασίας και να έχει δυναμικότητα 30 γιγαβατωρών έως το 2030. Θα ήταν το μεγαλύτερο από τα τρία τέτοια εργοστάσια στο Ηνωμένο Βασίλειο, αντιπροσωπεύοντας περισσότερο από το 50% της σχεδιαζόμενης δυναμικότητας της χώρας, σύμφωνα με στοιχεία από το Ινστιτούτο Faraday, ομάδα έρευνας σχετικά με μπαταρίες.

Το gigafactory είχε προβλεφθεί ότι θα παρήγαγε αρκετές κυψέλες κάθε χρόνο για περισσότερες από 300.000 μπαταρίες, που ισοδυναμούν με το 25% της τρέχουσας παραγωγής οχημάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο. Πώς θα μπορούσε ένα πρότζεκτ μιας τόσο ζωτικής σημασίας εθνικής υποδομής, η οποία υποσχόταν τόσο σημαντικές συνεισφορές και ήταν αφιερωμένο στην “διασφάλιση της θέσης της παγκόσμιας Βρετανίας στον χάρτη βιώσιμης παραγωγής μπαταριών”, να αποτύχει να προσελκύσει την αναγκαία χρηματοδότηση για να συνεχίσει; Η κυβέρνηση υποσχέθηκε 100 εκατομμύρια λίρες, εξαρτώμενες από την επίτευξη ορισμένων ορόσημων από την εταιρεία, συμπεριλαμβανομένης της προσέλκυσης ιδιωτών επενδυτών. Η Britishvolt δεν τους πέτυχε, επομένως δεν αποτέλεσε έκπληξη το γεγονός ότι η κυβέρνηση έκανε πίσω.

Εκείνο το οποίο η βρετανική ηγεσία δημιουργούσε σε αφθονία, με τον καλύτερο brexit-ικό τρόπο, ήταν άφθονη αισιόδοξη αερολογία. “Φανταστικά νέα”, έγραφε ο τότε πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον στο Twitter τον Ιανουάριο του 2022, αποκαλώντας την εταιρεία “πρωτοπόρο στις μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων”. Το σχεδιαζόμενο gigafactory ήταν απόδειξη της “θέσης του Ηνωμένου Βασιλείου στο τιμόνι της παγκόσμιας πράσινης βιομηχανικής επανάστασης”. Επρόκειτο για μια εντυπωσιακή επίδειξη πίστης σε μια startup η οποία δεν είχε ιστορικό στην ανάπτυξη της τεχνολογίας μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων.

Μετά την κατάρρευση της Britishvolt, το Η.Β. αναμένεται να είναι 9ο στην Ευρώπη το 2030 σε δυναμικότητα μονάδων παραγωγής μπαταριών

Ο παράγοντας Brexit

Η Britishvolt τιμήθηκε επειδή ήταν σχεδόν το μόνο πράγμα που είχε στα χέρια της προς επίδειξη η κυβέρνηση. Εκείνο που αγνοήθηκε στον απόηχο του θανάτου της είναι γιατί τα πράγματα είχαν έτσι. Η Βρετανία δεν χρειάζεται να επανεφεύρει την μπαταρία ηλεκτρικών οχημάτων. Μπορεί να είναι ωραίο να είσαι παγκόσμιος πρωτοπόρος o οποίος κατέχει την πνευματική ιδιοκτησία σε μια κρίσιμη για το μέλλον τεχνολογία, αλλά δεν είναι απαραίτητο. Το μεγαλύτερο μέρος της αυτοκινητοβιομηχανίας του Ηνωμένου Βασιλείου βρίσκεται ήδη σε ξένα χέρια. Το μόνο που χρειάζεται είναι οι κατασκευαστές μπαταριών να παράγουν στη Βρετανία.

Πού είναι η Tesla, η Contemporary Amperex Technology της Κίνας ή οι όμιλοι LG και SK της Νότιας Κορέας;

Στην Ευρώπη, είναι η απάντηση. Η Tesla κατασκευάζει ένα gigafactory στο Βερολίνου, το οποίο σχεδιάζεται να έχει δυναμικότητα 100 GWh έως το 2030, σύμφωνα με την Faraday. Η CATL, ο μεγαλύτερος κατασκευαστής μπαταριών ηλεκτρικών οχημάτων στον κόσμο, κατασκευάζει επίσης ένα εργοστάσιο στη Γερμανία με ορίζοντα τα 60 GWh. Η SK Innovation θα έχει τρία στην Ουγγαρία. Η LG Energy Solution βρίσκεται εγκατεστημένη στην Πολωνία. Ο Έλον Μασκ ήταν ειλικρινής σχετικά με τον λόγο για τον οποίο έφυγε από το Ηνωμένο Βασίλειο. Η αβεβαιότητα γύρω από το Brexit “έκανε υπερβολικά ριψοκίνδυνο” να εγκατασταθεί ένα gigafactory στη χώρα, δήλωνε ο διευθύνων σύμβουλος της Tesla το 2019.

Το Brexit εξηγεί επίσης γιατί η απώλεια του Britishvolt είναι τόσο μεγάλο πλήγμα. Η αυτοκινητοβιομηχανία είναι μια άκρως καθετοποιημένη πολυεθνική δραστηριότητα – και όχι ιδιαίτερα κερδοφόρα, τουλάχιστον στη Βρετανία. Κατά μέσο όρο, οι περισσότεροι παραγωγοί αυτοκινήτων του Ηνωμένου Βασιλείου κερδίζουν μόνο περίπου 450 λίρες από ένα αυτοκίνητο αξίας 15.000 λιρών, σύμφωνα με έκθεση του 2022 της UK in a Changing Europe, με έδρα το King’s College του Λονδίνου.

Η έκθεση αναφέρει το παράδειγμα ενός συστήματος μετάδοσης κίνησης που ενσωματώνει εξειδικευμένα σφυρήλατα εξαρτήματα από την Ισπανία, την Ιταλία, τη Γαλλία και τη Γερμανία. Έτσι, εάν οι αυτοκινητοβιομηχανίες αντιμετωπίζουν αυξημένο κόστος λόγω της τελωνειακής γραφειοκρατίας, των καθυστερήσεων στα σύνορα και άλλων εμπορικών τριβών που επιβάλλονται από το Brexit, το περιθώριο κέρδους τους μπορεί εύκολα να εξανεμιστεί.

Οι κανόνες της Ευρωπαϊκής Ένωσης που καθορίζουν το ποσοστό ενός οχήματος που πρέπει να προέρχεται από ντόπιες πηγές συνιστούν ακόμη μεγαλύτερη απειλή. Αυτοί δεν έχουν τεθεί πλήρως σε ισχύ μετά την αποχώρηση του Ηνωμένου Βασιλείου από το μπλοκ. Δεδομένου ότι οι μπαταρίες αποτελούν ένα τόσο μεγάλο κομμάτι του κόστους παραγωγής ηλεκτρικών οχημάτων, οι κατασκευαστές αυτοκινήτων θα πρέπει να αποφασίσουν εάν θα εγκαταστήσουν εργοστάσια για την κατασκευή μπαταριών στο Ηνωμένο Βασίλειο ή αν θα συνεχίσουν να εισάγουν τις περισσότερες από αυτές από την Ασία και θα αντιμετωπίζουν δασμούς κατά την εξαγωγή έτοιμων οχημάτων στην Ευρώπη. Η εναλλακτική, περιττό να ειπωθεί, είναι να τοποθετηθούν τόσο οι επιχειρήσεις κατασκευής μπαταριών όσο και οχημάτων εντός της ΕΕ.

Ο κλάδος κατασκευής αυτοκινήτων δείχνει περισσότερο από τις περισσότερες βιομηχανίες πώς το Brexit αποτελεί μια φαντασίωση ανεξαρτησίας σε έναν αλληλεξαρτώμενο κόσμο. Η διαφημιστική εκστρατεία μπορεί να σας φτάσει μόνον μέχρι ενός σημείου. Αργά ή γρήγορα, η πραγματικότητα σάς χτυπάει την πόρτα.

Σχετικα αρθρα

ΕΚΤ: Φειδωλή, αλλά θετική για τα μερίσματα των ελληνικών τραπεζών

admin

ΤτΕ: Μειώθηκαν οι καταθέσεις, αυξήθηκαν τα δάνεια τον Φεβρουάριο

admin

Ευρωπαϊκή Ένωση: Μετά την Ρωσία και την Κίνα, αντιμετωπίζει επίσης απειλή από τις Ηνωμένες Πολιτείες

admin

Κατασκευές: Στα ύψη το ανεκτέλεστο, νέα έργα άνω των 18 δισ. το 2025

admin

Bank of America: Οι 3 λόγοι που υπεραποδίδει η οικονομία της Ελλάδας

admin

S&P: Τρεις μειώσεις επιτοκίων φέτος από την ΕΚΤ, με εκκίνηση τον Ιούνιο, και άλλες τρεις το 2025

admin

Κινδυνεύει η Ευρώπη από τους ισλαμιστές τρομοκράτες;

admin

Στεγαστική κρίση: Ελάχιστα ακίνητα πλέον είναι διαθέσιμα για ενοικίαση

admin

Το αίνιγμα της οικονομίας στις αμερικανικές προεδρικές εκλογές

admin

Περί της τρομοκρατικής επίθεσης στην Μόσχα. Cui bono?

admin

Η Ιαπωνία αναδύεται, η Κίνα τελειώνει – Το πρόβλημα των αφηγημάτων

admin

Συνεχίζεται η άνοιξη της ελληνικής αγοράς ακινήτων – Οι προοπτικές ανά κλάδο και οι νέες τάσεις

admin