Συναγερμός επικρατεί για τις τιμές της βενζίνης που φλερτάρουν σε πολλά πρατήρια με τα 2 ευρώ το λίτρο στην ηπειρωτική Ελλάδα και τα έχουν ξεπεράσει σε κάποια νησιά. Αλλά και με το πετρέλαιο θέρμανσης που αναμένεται να αυξηθεί στα 1,30 ευρώ.
Οι περισσότεροι αναλυτές εκφράζουν μάλιστα φόβους ότι οι τιμές μπορεί να ανέβουν ξανά μετά την Κυριακή, 5 Φεβρουαρίου, καθώς τίθεται σε ισχύ το ευρωπαϊκό εμπάργκο σε όλα τα προϊόντα διύλισης από τη Ρωσία.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση πάντως, έχει ήδη μειώσει στο μισό τις εισαγωγές ρωσικού ντίζελ από 50% πριν από την εισβολή στην Ουκρανία, σε 27% σήμερα, ενώ αυξάνει τις εισαγωγές από τις Ηνωμένες Πολιτείες και άλλες χώρες, ώστε να διαφοροποιήσει τις προμήθειες.
Τον Οκτώβριο του 2022, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, η Ρωσία εξήγαγε στην ΕΕ προϊόντα πετρελαίου, όπως το ντίζελ, αξίας άνω των 2,3 δισεκατομμυρίων ευρώ.
Ο Ρώσος ειδικός στον τομέα της ενέργειας Αλεξέι Μπελογκόριεφ αμφιβάλλει μάλιστα ότι η ΕΕ θα μπορέσει να αντικαταστήσει πλήρως τη Μόσχα ως προμηθευτή. Μέχρι στιγμής, η Ρωσία έχει παραδώσει 600.000 βαρέλια την ημέρα μόνο στο ντίζελ. Oι ΗΠΑ, η Σαουδική Αραβία και η Ινδία μαζί θα είχαν 200.000 βαρέλια. Ωστόσο, οι ειδικοί αναμένουν ότι οι κυρώσεις θα μειώσουν τη ρωσική παραγωγή προϊόντων πετρελαίου – κατά 15%, σε περίπου 230 εκατομμύρια τόνους φέτος.
Σύμφωνα με την Ευρωπαία Επίτροπο Ενέργειας, Κάντρι Σίμσον, «οι αγορές είχαν ήδη χρόνο να προσαρμοστούν μετά την ανακοίνωση του εμπάργκο τον Ιούνιο και τα κράτη έχουν ήδη φροντίσει να αναπληρώσουν τα αποθέματά τους ντίζελ τους τελευταίους μήνες». Επιπλέον, τόνισε η Σίμσον-οι τιμές θα μπορούσαν να μειωθούν αν οι χώρες της G7 συμφωνήσουν τελικά να βάλουν πλαφόν στην τιμή του ρωσικού ντίζελ, όπως έχουν ήδη κάνει για το πετρέλαιο.
«Κόκκινος κύκλος»
Στα περισσότερα ευρωπαϊκά ημερολόγια όμως, η ημερομηνία 5 Φεβρουαρίου έχει μπει σε «κόκκινο κύκλο». Θα λείψουν από την ευρωπαϊκή αγορά κάπου τέσσερα εκατομμύρια βαρέλια προϊόντων διύλισης από τη Ρωσία. Φυσικά, τα αποθέματα που συσσωρεύτηκαν τις τελευταίες εβδομάδες θα λειτουργήσουν ως αποθεματικό και πιθανότατα θα αποφύγουν την άμεση άνοδο των τιμών στην Ευρώπη. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες έσπευσαν να γεμίσουν τις αποθήκες ντίζελ, με τις ροές να αγγίζουν το υψηλότερο έτος.
Η ΕΕ έχει αποθηκεύσει επίσης αποθέματα από τη Μέση Ανατολή και την Ασία, ξεκινώντας από την Κίνα. Ο Χέντι Γκράτι, επικεφαλής έρευνας καυσίμων και διύλισης στην «S&P globalcommodity», συνεχίζει να τονίζει ότι η ΕΕ μπορεί να βοηθηθεί από «την επέκταση της ικανότητας διύλισης στο Κουβέιτ, τη Σαουδική Αραβία και το Ομάν».
Ωστόσο, ο Τόμας Πουλς από το Γερμανικό Οικονομικό Ινστιτούτο επισημαίνει ότι το ντίζελ είναι σπάνιο στην παγκόσμια αγορά. «Εάν η ΕΕ δεν αγοράζει πλέον από τη Ρωσία, τα καύσιμα θα πρέπει να προέρχονται από πιο απομακρυσμένες περιοχές, όπως η Σαουδική Αραβία. Η χωρητικότητα των ειδικών πλοίων είναι περιορισμένη, οι αποστάσεις είναι μεγαλύτερες και επομένως οι μεταφορές ακριβότερες», τονίζει ο Γερμανός ειδικός.
Ο Γερμανός οικονομολόγος, ειδικός στα ενεργειακά, Γενς Σίντεκουμ, ενόψει του νέου εμπάργκο, βλέπει επίσης κενά: «Μία από τις κύριες επιπτώσεις του εμπάργκο θα είναι ότι το ρωσικό ντίζελ δεν θα φτάνει πλέον στην ΕΕ άμεσα, αλλά η Μόσχα θα το κάνει έμμεσα. Η Ρωσία προμηθεύει χώρες όπως η Ινδία ή η Σαουδική Αραβία, που αγοράζουν το φθηνό πετρέλαιο, το επεξεργάζονται στα διυλιστήρια τους και μετά κάνουν μεταπώληση στην Ευρώπη ως ντίζελ».
Θα αυξηθεί ο λογαριασμός
Κάποια στιγμή δηλαδή, θα μπορούσε να ανέβει ο λογαριασμός από το εμπάργκο. Μόνο το κόστος μεταφοράς που θα αυξηθεί σε σχέση με σήμερα, θα μπορούσε να έχει πιθανές επιπτώσεις στις αντλίες. Για το λόγο σε αρκετές χώρες της ΕΕ, οι Ενώσεις Καταναλωτών, ζητούν μείωση στους ειδικούς φόρους κατανάλωσης στα καύσιμα.
«Αν δεν μειωθούν τώρα οι ειδικοί φόροι κατανάλωσης, υπάρχει κίνδυνος επικίνδυνων πολλαπλασιαστικών επιπτώσεων στον πληθωρισμό που θα μειώσουν τα οφέλη που θα προκύψουν από την πτώση της τιμής του φυσικού αερίου», αναφέρει η Ιταλική Εθνική Ένωση Καταναλωτών. Στα καθ` ημάς, ο υπουργός Ανάπτυξης, Άδωνις Γεωργιάδης δήλωσε ότι «αυτή τη στιγμή δεν εξετάζεται η επαναφορά του fuel pass». Αναφορικά μάλιστα με το πετρέλαιο θέρμανσης, ο υπουργός χαρακτήρισε «παράλογο κάποιος να περιμένει να προμηθευτεί πετρέλαιο τον Φεβρουάριο, όταν μπορούσε να το κάνει τους προηγούμενους μήνες!».