Επτά σημαντικές παρεμβάσεις σε φόρους και διαδικασίες μεταβιβάσεων ακινήτων, οι οποίες θα υλοποιηθούν εντός του 2023, δρομολογούν το υπουργείο Οικονομικών και η ΑΑΔΕ.
Οι αλλαγές αφορούν το «κούρεμα» των αντικειμενικών τιμών σε ορισμένους δήμους, την ένταξη στο σύστημα των αντικειμενικών τιμών 2.167 περιοχών σε όλη την Ελλάδα, τη δυνατότητα εξαγοράς καταπατημένων, την έκδοση εντός της άνοιξης των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ, την αυτόματη ενημέρωση του Ε9 για τις μεταβολές που επέρχονται στην ακίνητη περιουσία των φορολογουμένων, την κατάργηση πιστοποιητικών που ζητούνται στις μεταβιβάσεις ακινήτων και τη βελτίωση εφαρμογών του ΤΑΧΙSnet για τα ακίνητα.
Συγχρόνως, μετά τις εκλογές αναμένεται και νομοθετική πρωτοβουλία του υπουργείου Οικονομικών για τον αιγιαλό.
Μιλώντας στο 40ό Πανελλήνιο Συνέδριο Ιδιοκτητών Ακινήτων, που διοργάνωσε η ΠΟΜΙΔΑ, ο υπουργός Οικονομικών Χρήστος Σταϊκούρας και ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής προέβησαν στις ακόλουθες εξαγγελίες:
– Μείωση των αντικειμενικών τιμών των ακινήτων σε όσους δήμους θα διαπιστωθεί ότι είναι βάσιμες και απόλυτα τεκμηριωμένες οι γνωμοδοτήσεις τους για την ανάγκη να χαμηλώσουν σημαντικά ή ακόμη και να μηδενιστούν τα ποσοστά των αυξήσεων των τιμών αυτών, που αποφασίστηκαν από το υπουργείο Οικονομικών τον Ιούνιο του 2021 με έναρξη ισχύος από την 1η-1-2022. Στην ομιλία του ο υπουργός Οικονομικών περιέγραψε συνοπτικά την έκτακτη διαδικασία επανακαθορισμού των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων που νομοθέτησε η κυβέρνηση με το άρθρο 51 του ν. 5000/2022. Η διαδικασία αυτή δίνει τη δυνατότητα σε δήμους, που θεωρούν ότι οι επιβληθείσες την 1η-1-2022 αυξήσεις στις αντικειμενικές τιμές των ακινήτων σε περιοχές τους ήταν υπερβολικές ή άδικες με βάση τα δεδομένα της κτηματαγοράς, να υποβάλουν γνωμοδοτήσεις με τις οποίες θα τεκμηριώνουν τους ισχυρισμούς τους και θα ζητούν από το υπουργείο Οικονομικών να περιορίσει τις αυξήσεις ή ακόμη και να τις εκμηδενίσει. Η αρχική προθεσμία που είχε δοθεί στους δήμους για την κατάθεση των γνωμοδοτήσεων έληγε στις 20 Ιανουαρίου, αλλά λόγω του ότι πολλοί δήμοι δήλωσαν ότι δεν προλαβαίνουν την προθεσμία αυτή, δόθηκε παράταση μέχρι τις 6 Φεβρουαρίου.
Σύμφωνα με πληροφορίες, τουλάχιστον 32 δήμοι έχουν υποβάλει ή πρόκειται να υποβάλουν γνωμοδοτήσεις για τη μείωση των αντικειμενικών αξιών των ακινήτων τους σε περιοχές των χωρικών τους αρμοδιοτήτων. Οι δήμοι αυτοί είναι:
– Αττική: Αθήνα, Γλυφάδα, Άγιος Δημήτριος, Μοσχάτο-Ταύρος, Αγία Βαρβάρα, Χαϊδάρι, Καματερό, Δάφνη, Μαρούσι, Ηράκλειο, Χαλάνδρι, Ζωγράφου, Ραφήνα-Πικέρμι, Παλλήνη.
– Βόρεια Ελλάδα: Λαγκαδάς, Καλαμαριά, Κιλκίς, Αλεξανδρούπολη.
– Υπόλοιπη Ελλάδα: Ιστιαία-Αιδηψός, Μετέωρα Τρικάλων, Ιθάκη, Κέρκυρα, Πλατανιάς Χανίων, Σέριφος, Λήμνος, Σάμος, Ρόδος, Αστυπάλαια, Κόρινθος, Πύργος, Πύλος, Καλαμάτα.
– Προώθηση νομοσχεδίου με ρυθμίσεις για την εξαγορά καταπατημένων εκτάσεων του Δημοσίου από τους κατόχους τους. Όπως προκύπτει από τα όσα ανέφερε ο υπουργός Οικονομικών αλλά και από το κείμενο του ίδιου του νομοσχεδίου που έχει τεθεί σε δημόσια διαβούλευση:
– Από την τελευταία καταγραφή, που έγινε από το υπουργείο Οικονομικών το 2004, προέκυψε ότι σε σύνολο 97.029 καταγεγραμμένων Δημόσιων και Ανταλλάξιμων κτημάτων έχουν καταπατηθεί τα 89.928, δηλαδή ποσοστό 92%.
– Οι προϋποθέσεις εξαγοράς που τίθενται προβλέπουν την αδιάλειπτη κατοχή του ακινήτου για 30 έτη τουλάχιστον με τίτλο και την ύπαρξη σ’ αυτό κτίσματος με ημερομηνία ανέγερσης μέχρι 31.12.1991 ή την αδιάλειπτη κατοχή του ακινήτου για 40 έτη τουλάχιστον χωρίς τίτλο και την ύπαρξη σ’ αυτό κτίσματος που αποτελεί κύρια και μοναδική κατοικία ή τόπο άσκησης αγροτικής ή βιομηχανικής/τουριστικής δραστηριότητας και έχει ημερομηνία ανέγερσης μέχρι 31.12.1981.
– Θεσπίζεται ανώτατη εξαγοράσιμη έκταση, η οποία για τις εντός σχεδίου περιοχές είναι ένα άρτιο οικόπεδο και για τις εκτός σχεδίου τα 10 στρέμματα που μπορούν να φθάσουν τα 20 στρέμματα όταν υπάρχουν περισσότερα του ενός δημόσια ακίνητα από τον ίδιο αιτούντα ή τα 30 στρέμματα εφόσον η έκταση καλύπτεται από κτίσματα ή από αναγκαία έργα υποδομής.
– Ως τίμημα εξαγοράς ορίζεται η αντικειμενική αξία του ακινήτου, με προσαύξηση 25% εάν υπάρχει κτίσμα. Σε περιοχές εκτός αντικειμενικού συστήματος, ο υπολογισμός του τιμήματος γίνεται βάσει συγκριτικών στοιχείων. Αν το κτίσμα έχει ανεγερθεί από το Δημόσιο καταβάλλεται το διπλάσιο ποσό του τιμήματος.
– Προβλέπεται έκπτωση επί του τιμήματος σε ποσοστό 1% ανά έτος κατοχής μετά την πάροδο 30 ή 40 ετών, κατά περίπτωση. Το ανώτατο όριο της έκπτωσης αυτής δεν μπορεί να υπερβεί το 50%. Ειδικά, για ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού (αναπήρους, πολυτέκνους, τριτέκνους, παλλινοστούντες ομογενείς, μακροχρόνια ανέργους και δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος) προβλέπονται πρόσθετες εκπτώσεις 15%, 20% και 30%.
– Η εξόφληση του τιμήματος θα μπορεί να γίνει είτε εφάπαξ με πρόσθετη έκπτωση 10% ή τμηματικά σε 60 μηνιαίες δόσεις, κάθε μία από τις οποίες δεν μπορεί να είναι κατώτερη των 100 ευρώ.
– Έκδοση των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ του 2023 την άνοιξη. Ο διοικητής της ΑΑΔΕ Γιώργος Πιτσιλής ανέφερε ότι και φέτος τα εκκαθαριστικά του ΕΝΦΙΑ θα εκδοθούν και θα αποσταλούν στους φορολογούμενους νωρίς, μέσα στην άνοιξη, προκειμένου η εξόφληση του φόρου να γίνει σε πολλές μηνιαίες δόσεις. Το πιο πιθανό είναι η έκδοση των εκκαθαριστικών να γίνει -όπως και πέρυσι- μέσα στον Απρίλιο και η εξόφληση του φόρου να επιτραπεί να γίνει και πάλι σε 10 μηνιαίες δόσεις, από τον Μάιο του 2023 έως και τον Φεβρουάριο του 2024. Το συνολικό ποσό του φόρου που θα κληθούν να πληρώσουν περίπου 6,2 εκατομμύρια ιδιοκτήτες ακινήτων (φυσικά και νομικά πρόσωπα) ανέρχεται σε 2,3 δισ. ευρώ.
– Αυτόματη ενημέρωση του ηλεκτρονικού περιουσιολογίου της ΑΑΔΕ για τις μεταβολές που επέρχονται στην ακίνητη περιουσία των φορολογουμένων, μετά από μεταβιβάσεις, γονικές παροχές, δωρεές και κληρονομιές ακινήτων. Ο διοικητής της ΑΑΔΕ προανήγγειλε επίσης την κατάργηση της υποχρέωσης υποβολής τροποποιητικών δηλώσεων στοιχείων ακινήτων (Ε9) για όσους φορολογούμενους πωλούν ή μεταβιβάζουν με δωρεές ή γονικές παροχές ακίνητα, καθώς και για όσους αποκτούν ακίνητα με αγορές, δωρεές, γονικές παροχές ή κληρονομιές. Βάσει των όσων ανέφερε, η ΑΑΔΕ αναμένεται σύντομα να θέσει σε λειτουργία μια νέα αυτόματη ηλεκτρονική διαδικασία με την οποία κάθε φορά που θα γίνεται κάποια μεταβίβαση ακινήτου (αγοραπωλησία, δωρεά, γονική παροχή ή κληρονομιά) το ηλεκτρονικό αρχείο των δηλώσεων Ε9 (το ηλεκτρονικό περιουσιολόγιο της εφορίας) θα ενημερώνεται αυτόματα και δεν θα χρειάζεται πλέον οι φορολογούμενοι να υποβάλουν τροποποιητικές δηλώσεις Ε9.
– Κατάργηση πιστοποιητικών που ζητούνται στις μεταβιβάσεις ακινήτων. Ο κ. Πιτσιλής αποκάλυψε εξάλλου ότι η ΑΑΔΕ εξετάζει την κατάργηση ορισμένων πιστοποιητικών που ζητούνται από τους ιδιοκτήτες ακινήτων σε περιπτώσεις μεταβιβάσεων. Όπως είπε, πρόκειται για πιστοποιητικά που αποτελούν «πηγή ταλαιπωρίας για τους φορολογούμενους χωρίς να προσφέρουν κάτι». Πληροφορίες αναφέρουν ότι, σε πρώτη φάση, θα καταργηθεί το πιστοποιητικό του άρθρου 105 του κώδικα φορολογίας κληρονομιών, με το οποίο βεβαιώνεται ότι ο κληρονόμος πλήρωσε τον φόρο κληρονομιάς ή απαλλάχτηκε νόμιμα από αυτόν.
– Βελτίωση εφαρμογών του ΤΑΧΙSnet για τα ακίνητα. Τέλος, ο διοικητής της ΑΑΔΕ υποσχέθηκε ότι θα βελτιωθούν τόσο η πλατφόρμα δήλωσης των στοιχείων των μισθώσεων ακινήτων όσο και άλλες εφαρμογές για τις δηλώσεις ακίνητης περιουσίας.