Ντίζελ, βενζίνη και κηροζίνη από τη Ρωσία τέλος, από την Κυριακή: Οι χώρες μέλη της ΕΕ δεν θα επιτρέπεται πλέον να εισάγουν ρωσικά προϊόντα διύλισης πετρελαίου, καθώς τίθεται σε ισχύ το δεύτερο μέρος του ευρωπαϊκού εμπάργκο κατά της ρωσικής πετρελαϊκής βιομηχανίας.
Ως εκ τούτου, οι αγορές πετρελαίου προετοιμάζονται για ταραγμένους καιρούς. Άλλωστε, η Ρωσία ήταν μέχρι στιγμής εξαιρετικά σημαντική για την προμήθεια ντίζελ σε όλη την Ευρώπη.
Το ερώτημα που απασχολεί νοικοκυριά και επιχειρήσεις είναι αν το εμπάργκο θα οδηγήσει σε αύξηση της τιμής του ντίζελ και της βενζίνης στα ευρωπαϊκά πρατήρια;
Στις αρχές του χρόνου, πάνω από το ένα τέταρτο των εισαγωγών ντίζελ της Ευρώπης, εξακολουθούσαν να προέρχονται από τη Ρωσία, σύμφωνα με τα παγκόσμια δεδομένα παρακολούθησης των δεξαμενόπλοιων που αναλύθηκαν από την S&P Global.
Αυτό αντιπροσωπεύει έναν ημερήσιο όγκο σχεδόν 450.000 βαρελιών. Οι περισσότεροι ειδικοί στην αγορά πετρελαίου, συγκλίνουν στην άποψη ότι το νέο ευρωπαϊκό εμπάργκο θα μπορούσε όντως να οδηγήσει σε αύξηση των τιμών στην αντλία στην Ευρώπη.
Τους τελευταίους μήνες, οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες στράφηκαν στο ντίζελ για να αντικαταστήσουν την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας με φυσικό αέριο. Αυτή η στροφή έχει πλέον εξαφανιστεί λόγω των χαμηλότερων τιμών του φυσικού αερίου.
Ωστόσο, στις αρχές Φεβρουαρίου, κανείς δεν ξέρει αν θα επιστρέψει ο χειμώνας- και τότε οι τιμές του ντίζελ θα μπορούσαν επίσης να αυξηθούν ξανά.
Σε κάθε περίπτωση, οι ευρωπαϊκές χώρες θα πρέπει να βρουν γρήγορα άλλες πηγές προμήθειας, σε μια αγορά που όμως, βρίσκεται ήδη υπό πίεση. Ορισμένες χώρες μέλη, καθώς και το Ηνωμένο Βασίλειο, έχουν ήδη αρχίσει να στρέφονται προς τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Σαουδική Αραβία και τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα για να καλύψουν τις ελλείψεις.
Πλαφόν 100 δολάρια στο ντίζελ
Στις 5 Δεκεμβρίου είχε τεθεί σε ισχύ το εμπάργκο στις εισαγωγές ρωσικού αργού με δεξαμενόπλοια. Μέχρι στιγμής οι διαταραχές στην αγορά που προκλήθηκαν από το εμπάργκο του ρωσικού αργού πετρελαίου ήταν μάλιστα περιορισμένες.
Ορισμένοι αναλυτές περίμεναν αξιοσημείωτες αυξήσεις των διεθνών τιμών ως αποτέλεσμα του εμπάργκο, ωστόσο το Brent υποχωρεί και έχει σταθεροποιηθεί γύρω στα 82 δολάρια το βαρέλι και το αμερικανικό αργό στα 76 δολάρια.
Σύμφωνα με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, το πρώτο εμπάργκο αργού, κοστίζει «περίπου 160 εκατομμύρια ευρώ την ημέρα» στη Ρωσία.
Όπως και με το αργό, το νέο εμπάργκο θα συνδέεται επίσης με ένα διεθνές ανώτατο όριο τιμών. Η Κομισιόν προτείνει πλαφόν 100 δολάρια το βαρέλι, για το ντίζελ. Αυτό δίνει τη δυνατότητα στους ευρωπαίους ασφαλιστές, πλοιοκτήτες και άλλους παρόχους πετρελαϊκών υπηρεσιών να επιτρέπουν τη μεταφορά ρωσικού πετρελαίου και προϊόντων διύλισης σε τρίτες χώρες, υπό την προϋπόθεση ότι η τιμή θα είναι κάτω από ένα ανώτατο όριο τιμής. Στόχος του πλαφόν είναι να περιοριστούν τα έσοδα του Κρεμλίνου από τις εξαγωγές πετρελαίου.
Ωστόσο, τόσο η ΕΕ όσο και οι χώρες της G7 δεν έχουν ακόμη συμφωνήσει για την ανώτατη τιμή, όπως για παράδειγμα με το πετρέλαιο, που ανέρχεται σε 60 δολάρια το βαρέλι. Ορισμένες χώρες, όπως η Πολωνία, ζητούν χαμηλότερη τιμή για να ασκήσουν μεγαλύτερη πίεση στον Πούτιν. Άλλες, για παράδειγμα η Γερμανία, προτιμούν να μην θέτουν το πλαφόν πολύ χαμηλά, καθώς εκφράζουν ανησυχία για τον εφοδιασμό.
Ευρωπαίοι διπλωμάτες τονίζουν στην «Ναυτεμπορική» ότι «τα πράγματα περιπλέκονται, καθώς η διαδρομή των προϊόντων διύλισης είναι πολύ πιο δύσκολο να εντοπιστεί, όπως αυτή του αργού πετρελαίου. Το από πού ακριβώς προέρχονται τα προϊόντα πετρελαίου συχνά δεν μπορεί πλέον να προσδιοριστεί, μέσω των παγκόσμιων δικτύων αγωγών και λιμανιών».
Ασιάτες πελάτες
Τώρα, για παράδειγμα, η Ρωσία θα μπορούσε να προμηθεύει ντίζελ στην Ινδία, τη Σαουδική Αραβία ή την Τουρκία. Εκεί, τα διυλιστήρια θα το αναμειγνύουν και θα το πωλούν ως καύσιμο στην ΕΕ. Οι ειδικοί φοβούνται επίσης τις λεγόμενες «μεταφορές από πλοίο σε πλοίο», στην ανοιχτή θάλασσα. Με αυτόν τον τρόπο μπορεί να συγκαλυφθεί η προέλευση του φορτίου. Θα πρέπει επομένως να θεωρείται αδύνατο να απαγορευθούν πλήρως τα ρωσικά καύσιμα από την Ευρώπη.
Η μεγάλη διαφορά με το πρώτο εμπάργκο ήταν επίσης ο ρόλος των «πελατών»: Η Ινδία και η Κίνα έσπευσαν να αγοράσουν και μάλιστα με έκπτωση, μεγάλες ποσότητες ρωσικού αργού, μετά την εξαφάνιση της Ευρώπης, ως του σημαντικότερου πελάτη της Μόσχας.
Ορισμένοι ειδικοί εκτιμούν πάντως ότι, το δεύτερο σκέλος του εμπάργκο θα μπορούσε να έχει μεγαλύτερα αποτελέσματα από την Κυριακή. Ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντιμίρ Πούτιν, δύσκολα μπορεί να ελπίζει στη στήριξη Κίνας και Ινδίας. Οι δύο Ασιατικοί γίγαντες είναι οι ίδιοι μεγάλοι παραγωγοί και εξαγωγείς καυσίμων. Αυτό τους κάνει λιγότερο πιθανό να είναι αγοραστές ρωσικών προϊόντων διύλισης, εκτός και αν εξασφαλίσουν μεγάλες εκπτώσεις.
Η Ρωσία θα μπορούσε να βρει νέους πελάτες στη Δυτική Αφρική ή τη Λατινική Αμερική. Ωστόσο, οι αναλυτές της εταιρείας συμβούλων Energy Aspects, εκτιμούν ότι η Ρωσία μπορεί να πουλήσει μόνο το ένα τρίτο των προηγούμενων παραδόσεων σε ντίζελ. Σύμφωνα με την Goldman Sachs, το 15% των παγκόσμιων προμηθειών ντίζελ προέρχεται από τη Ρωσία, εκ των οποίων το 80% – μέχρι πρόσφατα – κατευθυνόταν στην Ευρώπη.
Ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, υποστήριξε ότι «θα διαταραχθεί περαιτέρω η ισορροπία στις διεθνείς αγορές ενέργειας». Ο Πεσκόφ, προειδοποίησε ότι η Μόσχα «λαμβάνει μέτρα για να καλύψει τα συμφέροντά της έναντι των αναδυόμενων κινδύνων», χωρίς να δώσει λεπτομέρειες για τον τρόπο αντίδρασης.
Η Μόσχα έχει απαγορεύσει από την 1η Φεβρουαρίου την πώληση του πετρελαίου της σε χώρες που έχουν επιβάλει πλαφόν. Θα κάνει μάλλον το ίδιο και για το ντίζελ…