Kλικακώνεται η ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ και Κίνας μετά την κατάρριψη του κινεζικού κατασκοπευτικού μπαλονιού. Για τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις, αυτό προκαλεί ποικίλα προβλήματα.
Με τις σχέσεις να επιδεινώνονται μεταξύ των δύο υπερδυνάμεων, οι ηγέτες της ΕΕ είναι πιθανό να δεχτούν ασφυκτική πίεση από τον Λευκό Οίκο προκειμένου να επιλέξουν τη χώρα που θα στηρίξουν έτσι ώστε να ενώσουν τις δυνάμεις τους κατά του καθεστώτος του Πεκίνου.
Η Ρωσία κάνει τις απαραίτητες προετοιμασίες για μία νέα, μεγάλη επίθεση στην Ουκρανία τις επόμενες εβδομάδες, ωστόσο Ευρωπαίοι διπλωμάτες εκφράζουν φόβους ότι το περιστατικό με το κινεζικό κατσκοπευτικό μπαλόνι, κινδυνεύει να διασπάσει την ομάδα του Αμερικανού προέδρου Τζο Μπάιντεν, την ώρα που το Κίεβο χρειάζεται την αμερικανική υποστήριξη.
«Ποτέ δεν περιμέναμε ότι το 2023 θα είναι μία εύκολη χρονιά, αλλά αυτό σηματοδοτεί ένα πολύ σκληρό ξεκίνημα», τόνισε ένας Ευρωπαίος διπλωμάτης, που δεν κατονομάζεται.
Το περασμένο Σάββατο, οι ΗΠΑ κατέρριψαν αυτό που οι ίδιες αναγνώρισαν ως κινεζικό κατασκοπευτικό μπαλόνι στον ουρανό των ακτών της Νότιας Καρολίνας, κάνοντας χρήση πυρών ενός μαχητικού F-22.
Ο υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, Άντονι Μπλίνκεν ανέβαλε επ’ αόριστον μια επίσκεψη στο Πεκίνο που είχε προγραμματιστεί για αυτή την εβδομάδα, το πρώτο ανάλογο ταξίδι σε υπουργικό επίπεδο υπό την προεδρία του Τζο Μπάιντεν.
Οι εικόνες από την κατάρριψη του μπαλονιού στα βίντεο που έχουν ανέβει στα social media απεικονίζουν πολίτες να παρακολουθούν το θέαμα επευφημώντας την επίδειξη στρατιωτικής δύναμης από την πλευρά των Αμερικανών.
Την ίδια ώρα, το Πεκίνο επιμένει ότι το γιγαντιαίο αντικείμενο που τροφοδοτείται από ηλιακό πάνελ, ήταν ένα «πολιτικό αεροσκάφος» που ξέφυγε από την πορεία του, καθώς διενεργούσε κυρίως μετεωρολογική έρευνα.
Απαντώντας στην χρήση πυραύλων για την κατάρριψη του μπαλονιού, η κινεζική κυβέρνηση εξέφρασε «έντονη δυσαρέσκεια» και διαμαρτυρήθηκε για τη χρήση βίας από τις ΗΠΑ να επιτεθεί στο μη επανδρωμένο, πολιτικό αεροσκάφος. Πρόσθεσε επίσης ότι «επιφυλάσσεται κάθε δικαιώματος να απαντήσει αναλόγως».
Ωστόσο, η εξωτερική πολιτική των ΗΠΑ, αν και εξακολουθεί να στοχεύει σε μεγάλο βαθμό στην στρατιωτική υποστήριξη της Ουκρανίας, μπορεί να αποστασιοποιηθεί μετά τη νέα διαμάχη με το Πεκίνο.
Η δεξιά πτέρυγα των Συντηρητικών στις ΗΠΑ έχει ήδη ζητήσει να δοθεί περισσότερη προσοχή στην Κίνα από τότε που η Ρωσία εισέβαλε στην Ουκρανία, σχεδόν πριν ένα χρόνο.
Καθώς οξύνεται η «αντιπαλότητα ΗΠΑ-Κίνας», θα υπάρξει μεγαλύτερη πίεση στους Ευρωπαίους, η προσέγγιση των οποίων σε ότι αφορά το Πεκίνο είναι πολύ διαφορετική, για να επιλέξουν την πλευρά που θα υποστηρίξουν», επεσήμανε ο Ρικάρντο Μπόργκες ντε Κάστρο, επικεφαλής του ευρωπαϊκού προγράμματος στο Παγκόσμιο Συνέδριο για το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πολιτικής, μια δεξαμενή σκέψης, που εδρεύει στις Βρυξέλλες.
«Η πραγματικότητα είναι ότι, αν ο κόσμος κυριαρχείται συνεχώς από πάνω από δύο πόλους – τις ΗΠΑ και την Κίνα – η ΕΕ και οι Ευρωπαίοι θα πρέπει να επιλέξουν την πλευρά που θα στηρίξουν για όσο διάστημα η ασφάλεια και η άμυνα της Ευρώπης εξαρτάται από την αμερικανική «ομπρέλα», προσθέτει.
Στο μεταξύ, η Ρωσία, αναμένεται να ξεκινήσει μαζικές επιθέσεις σε λίγες εβδομάδες, όταν η σκληρότερη χειμερινή περίοδος θα βαίνει προς το τέλος της, σύμφωνα με Ουκρανούς αξιωματούχους.
«Η Ουάσινγκτον θα είναι απασχολημένη με το Πεκίνο εδώ και αρκετό καιρό», δήλωσε υψηλόβαθμος διπλωμάτης της Ε.Ε., υπό καθεστώς ανωνυμίας. «Αυτά δεν είναι καλά για την ΕΕ, επειδή η Ρωσία εξακολουθεί να είναι το κύριο μέλημά της», πρόσθεσε.
Κακό timing
Για την Ευρώπη, το περιστατικό έρχεται επίσης σε μια ευαίσθητη στιγμή, καθώς υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι προετοιμάζονται να επαναπροσδιορίσουν τις σχέσεις τους με το Πεκίνο.
Ο επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, Ζοζέπ Μπορέλ, φέρεται να σχεδιάζει ένα ταξίδι στο Πεκίνο τον Απρίλιο, και εν συνεχεία να μεταβεί στην Ιαπωνία στο πλαίσιο υπουργικής συνάντησης της G7.
Την ίδια ώρα, ο Γάλλος πρόεδρος, Εμανουέλ Μακρόν, εξέφρασε επίσης την πρόθεσή του να συναντήσει τον Κινέζο ομόλογό του, Σι Τζινπινγκ, στην κινεζική πρωτεύουσα στις αρχές του έτους.
Η τελευταία όξυνση στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας «σημαίνει ότι θα πρέπει τώρα να παρακολουθούμε πόσο άσχημα θα αντιδράσει το Πεκίνο κι αν αυτά τα προγραμματισμένα ταξίδια θα αντιμετωπιστούν ως επιτυχία προπαγάνδας από το κινεζικός καθεστώς για να διαχωρίσουν τους διατλαντικούς δεσμούς», υπογράμμισε διπλωμάτης, δίχως να κατονομάζεται, καθώς, όπως διευκρίνισε, δεν είχε εξουσιοδότηση για να τοποθετηθεί επί του θέματος.
«Μετά τον πόλεμο της Ουκρανίας, ο συντονισμός της πολιτικής της Κίνας μεταξύ των δύο πλευρών του Ατλαντικού, έχει χάσει τον έλεγχο», υπογράμμισε ο Ράινχαρντ Μπίτκοφερ, πρόεδρος της αντιπροσωπείας του Ευρωκοινοβουλίου για τις σχέσεις με την Κίνα.
«Ενώ η Ουάσινγκτον ενισχύει τις πιέσεις έναντι του Πεκίνου, ιδιαίτερα στο τεχνολογικό μέτωπο και το ζήτημα της Ταϊβάν, οι Βρυξέλλες, το Βερολίνο και το Παρίσι εμφανίζονται διστακτικές για τη θέση που θα λάβουν», πρόσθεσε.
Ακόμα πιο περίπλοκη κάνει την κατάσταση η προφανής έλλειψη ενδιαφέροντος του Πεκίνου να βοηθήσει τη Δύση, έτσι ώστε να ασκήσει πίεση στον Ρώσο πρόεδρο Βλαντιμίρ Πούτιν για να τερματίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία.
Ακόμη χειρότερα, σύμφωνα με έκθεση της αμερικανικής εφημερίδας «Wall Street», η Κίνα έχει αναδειχθεί ως κυρίαρχος προμηθευτής προϊόντων διπλής χρήσης στη Ρωσία, παρέχοντας τεχνολογία στους στρατιωτικούς της Μόσχας για την εισβολή τους στην Ουκρανία.
Την ίδια ώρα, οι κινεζικές κρατικές αμυντικές εταιρείες έχουν αποστείλει εξοπλισμό πλοήγησης και τεχνολογία χάκινγκ. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έχουν επανειλημμένως προειδοποιήσει το Πεκίνο να μην βοηθήσει στρατιωτικά τη Μόσχα.
«Ο κορυφαίος αξιωματούχος εξωτερικής πολιτικής της Κίνας, Γουάνγκ Γι, έχει εγκαταλείψει το σχέδιο να επισκεφθεί τις Βρυξέλλες, παρά το γεγονός ότι θα μεταβεί στη Γερμανία για τη Διάσκεψη για την Ασφάλεια του Μονάχου εντός του μήνα», ανέφεραν δύο διπλωμάτες, δίχως να κατονομάζονται στο Politico.
Η αντίδραση της Ευρώπης στο περιστατικό με το κινεζικό μπαλόνι ήταν χαλαρή. Η ΕΕ απλώς υπογράμμισε το δικαίωμα των ΗΠΑ να υπερασπιστούν τον εναέριο χώρο τους.
«Η ασφάλεια και η προστασία του εναέριου χώρου είναι ζήτημα εθνικής ασφάλειας και συνεπώς αρμοδιότητα, ευθύνη και προνόμιο» του συγκεκριμένου κράτους ή των κρατών που εμπλέκονται, δήλωσε χθες εκπρόσωπος της ΕΕ.
Λίγες είναι οι ευρωπαϊκές χώρες που υποστήριξαν δημοσίως την απόφαση της κυβέρνησης Μπάιντεν να καταρρίψει το μπαλόνι, δείχνοντας απροθυμία να επιδεινωθούν οι σχέσεις με το Πεκίνο.
Μία από τις εξαιρέσεις ήταν η Εσθονία, όπου ο υπουργός Εξωτερικών, Ουρμάς Ραινσαλού, αναδημοσιεύοντας ένα ρεπορτάζ του BBC σχετικά με την κατάρριψη του μπαλονιού, είπε χαρακτηριστικά: «Υποστηρίζω την επιχείρηση των ΗΠΑ για την υπεράσπιση της κυριαρχίας τους. Καταδικάζω πλήρως τις προκλήσεις που θέτουν σε κίνδυνο αμερικανική την εθνική ασφάλεια».
Αλλά και άλλοι σύμμαχοι των ΗΠΑ έσπευσαν να στηρίξουν την απόφαση Μπάιντεν. Ο Καναδός πρωθυπουργός, Τζάστιν Τριντό επαίνεσε την επιχείρηση, γράφοντας στο Twitter: «Ο Καναδάς υποστηρίζει σθεναρά αυτήν την ενέργεια , θα συνεχίσουμε να εργαζόμαστε μαζί… για την ασφάλεια και την άμυνά μας».
Από την πλευρά της, η υπουργός Εξωτερικών της Νοτίου Κορέας Παρκ Τζιν, κατά τη διάρκεια επίσκεψης στην Ουάσιγκτον, τόνισε: «Κατανοώ επαρκώς την απόφαση να αναβληθεί η επίσκεψη του υπουργού Μπλίνκεν στην Κίνα και νομίζω ότι η Κίνα πρέπει να δώσει μια γρήγορη και ειλικρινή εξήγηση για το τι ακριβως συνέβη».
Ο Τομ Τούγκενχατ, υπουργός Ασφαλείας του Ηνωμένου Βασιλείου και επί πολλά έτη πολέμιος του Πεκίνου, εξέφρασε την ανησυχία του και για άλλες μορφές κινεζικών απειλών. «Ανησυχείτε μήπως σας κατασκοπεύουν από τον ουρανό; Δείτε τι συλλέγουν από ορισμένες εφαρμογές στο τηλέφωνό σας και εξετάστε την ασφάλεια στον κυβερνοχώρο. Μερικοί κίνδυνοι είναι πολύ πιο κοντά, στο σπίτι», έγραψε στο Twitter.
Πάντως, η εξωτερική πολιτική της Ε.Ε το 2023 μπορεί να καθοριστεί από δύο παράγοντες. Ποια θα τελειώσει πρώτα… Η ευρωπαϊκή αναποφασιστικότητα για την Κίνα ή η όρεξη της Αμερικής να ενισχύσει την άμυνα της Ευρώπης;
Ειδήσεις σήμερα:Η ανταπόκριση του κρατικού μηχανισμού ήταν πολύ ικανοποιητική, λέει ο Μητσοτάκης για την κακοκαιρία «Μπάρμπαρα»
Πέρασε το πρώτο «κύμα» κακοκαιρίας – Επιδείνωση το βράδυ «βλέπουν» οι μετεωρολόγοι
Συγκλονιστικό βίντεο από τον σεισμό στην Τουρκία: Εγκλωβισμένη καταγράφει τις στιγμές κάτω από τα ερείπια