Το άνοιγμα του κύκλου των αυξήσεων των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα, έκλεισε συγχρόνως έναν άλλον. Αυτόν της χαμηλής κερδοφορίας των ευρωπαϊκών τραπεζών, οι οποίες για περισσότερο από δέκα χρόνια «υπέφεραν» από τα μηδενικά και αρνητικά επιτόκια της ΕΚΤ.
Έτσι κλείνοντας ο κύκλος αυτός ανοίγει ένας νέος, με τα κέρδη των ευρωπαϊκών τραπεζών πλέον να αφήνουν πίσω τους τη «μετριοπάθεια» των προηγούμενων ετών. Όμως ενώ τα κέρδη των τραπεζών ενισχύονται, η κεφαλαιακή τους επάρκεια ισχυροποιείται και παράλληλα ετοιμάζονται να ανταμείψουν τους μετόχους τους με διανομή μερισμάτων, υπάρχουν και κάποιοι που μπορούν να αισθάνονται «ριγμένοι». Κι αυτοί είναι οι καταθέτες.
Η αύξηση του κόστους δανεισμού ελέω των αυξημένων επιτοκίων από την ΕΚΤ, ενίσχυσε τα έσοδα των τραπεζών από τους τόκους και ήταν ο κύριος ωστικός παράγοντας για τα κέρδη τους.
Ενδεικτικό είναι, ότι ο δείκτης των ευρωπαϊκών τραπεζών από την έναρξη του τρέχοντος έτους απούσης της σημερινής συνεδρίασης καταγράφει ένα ουδόλως ευκαταφρόνητο 18,65%, ενώ τα κέρδη του κλάδου των χρηματοπιστωτικών υπηρεσιών διαμορφώνονται στο 12,55%.
Ωστόσο, ενώ τα επιτόκια ανεβαίνουν και μαζί τους τα κέρδη, οι τράπεζες δεν δείχνουν διατεθειμένες να μετακυλήσουν τα κέρδη ή σημαντικό μέρος αυτών στις καταθέσεις. Έτσι ενώ οι δανειολήπτες επιβαρύνονται αισθητά την ίδια ώρα τα επιτόκια των καταθέσεων παραμένουν σε πολύ χαμηλά επίπεδα, καθιστώντας τις έως και ασύμφορες.
Μπορεί οι διοικήσεις των τραπεζών να έχουν εξαγγείλει αυξήσεις στα επιτόκια των καταθέσεων ή να προσφέρουν νέα προγράμματα με προθεσμιακές καταθέσεις, εντούτοις και πάλι η πλάστιγγα του διαμοιρασμού των κερδών γέρνει συντριπτικά υπέρ των τραπεζών.
Τι δηλώνουν οι τράπεζες
Την κατάσταση αυτή οι ίδιες οι τράπεζες δεν διστάζουν να την επαληθεύσουν. Χθες η επικεφαλής του οικονομικού τμήματος της Commerzbank, Μπετίνα Ορλόπ, κατά τη διάρκεια τηλεδιάσκεψης με αναλυτές κατόπιν της ανακοινώσεως των αποτελεσμάτων της γερμανικής τράπεζας για το δ΄ τρίμηνο δήλωσε: «Δεν υπάρχει κάποια ουσιαστική μετακύλιση των κερδών από τα επιτόκια στους πελάτες».
Αν και η Commerzbank θα αυξήσει τα επιτόκια των καταθέσεων όπως προτίθενται να κάνουν και οι άλλες ευρωπαϊκές τράπεζες, εντούτοις το ποσοστό των κερδών γνωστό ως deposit beta (η ποσοστιαία αλλαγή στο επιτόκιο κατάθεσης διαιρεμένη με την ποσοστιαία αλλαγή στο επιτόκιο των κεφαλαίων) θα παραμείνει χαμηλότερα του μέσου όρου για το 2023 που αναμένεται να διαμορφωθεί στο 30%.
Η γερμανική τράπεζα δεν είναι ούτε η πρώτη ούτε η μοναδική που προέβη σε τέτοιες δηλώσεις, καθώς στο ίδιο μήκος κύματος κινούνται και οι UniCredit, Santander, Intesa Sanpaolo and Deutsche Bank.
Από τη μεριά τους οι καταθέτες είναι λογικό να αισθάνονται απογοητευμένοι και δεν είναι λίγοι αυτοί που έχουν διαμαρτυρηθεί. Η απάντηση των τραπεζών είναι ότι έχουν αρχίσει να αυξάνουν τα επιτόκια ειδικά αυτά στις προθεσμιακές καταθέσεις.
Ένα άλλο επιχείρημα που αντιπαρατάσσουν, είναι ότι μετά από μια δεκαετία μηδενικών ή αρνητικών επιτοκίων όπου οι τράπεζες δεν πέρασαν στους πελάτες τους τα κόστη προκαλούμενα από αυτά, ήρθε η ώρα για μια καλύτερη και αποδοτικότερη περίοδο γι αυτές.