(upd 08:47) Στη Βουλή κατατέθηκαν προς ψήφιση οι βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό, με στόχο την επιτάχυνση της ροής των εγκρίσεων αιτημάτων για την διευθέτηση του ιδιωτικού χρέους προς χρηματοδοτικούς φορείς, Δημόσιο και ασφαλιστικά ταμεία.
Οι βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό του ν.4738/2020 περιλαμβάνονται σε τροπολογία που κατέθεσε το Υπουργείο Οικονομικών στο νομοσχέδιο «Ρυθμίσεις για την εξαγορά κατεχομένων ακινήτων της ιδιωτικής περιουσίας του Δημοσίου, ακινήτων ΤΕΘΑ, λοιπές διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου και άλλες διατάξεις αρμοδιότητας Υπουργείου Οικονομικών Ρυθμίσεις για τα κατεχόμενα ακίνητα και άλλες διατάξεις για την ιδιωτική περιουσία του Δημοσίου».
Με τις βελτιώσεις στον νόμο 4738/2020, στους οφειλέτες που θέλουν να ρυθμίσουν τα χρέη τους μέσω της ηλεκτρονικής πλατφόρμας του εξωδικαστικού μηχανισμού, παρέχεται πλέον η δυνατότητα να εξαιρούν ενήμερη ή ήδη ρυθμισμένη και ενήμερη οφειλή από την κατά την αίτηση για εξωδικαστική ρύθμιση των υπόλοιπων οφειλών. Προϋπόθεση για την εξαίρεση ενήμερης ή ήδη ρυθμισμένης και ενήμερης οφειλής από τη ρύθμιση είναι οι δόσεις του συνόλου των ενήμερων ή ρυθμισμένων και ενήμερων οφειλών του να μην αποκλίνουν σε ποσοστό μεγαλύτερο του 15% από τη δόση που προκύπτει για αυτές από το υπολογιστικό εργαλείο της ηλεκτρονικής πλατφόρμας.
Σε περίπτωση ολικής προεξόφλησης της ρύθμισης της σύμβασης αναδιάρθρωσης, με καταβολή από τον οφειλέτη ή συμψηφισμό, προβλέπεται η χορήγηση έκπτωσης στο σύνολο των τόκων καταβολής που έχουν υπολογιστεί και αντιστοιχούν στον υπολειπόμενο αριθμό δόσεων της ρύθμισης.
Προβλέπεται η αιτιολόγηση από τους πιστωτές της απόρριψης ρύθμισης για τον οφειλέτη. Ειδικότερα, στην τροπολογία αναφέρεται ότι μετά την οριστική υποβολή της αίτησης του οφειλέτη για ρύθμιση των οφειλών του μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού, οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, δύνανται να καταθέσουν πρόταση ρύθμισης προς τον οφειλέτη. Αν η πρόταση εξασφαλίσει τη συναίνεση του οφειλέτη, της πλειοψηφίας (ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων) των συμμετεχόντων πιστωτών που είναι χρηματοδοτικοί φορείς και τουλάχιστον του ποσοστού συμμετεχόντων πιστωτών με ειδικό προνόμιο, υπογράφεται μεταξύ των συναινούντων πιστωτών και του οφειλέτη η σύμβαση αναδιάρθρωσης (που δύναται να συναφθεί και ως πολλαπλές διμερείς συμφωνίες με ταυτόσημο περιεχόμενο). Οι συμμετέχοντες πιστωτές, που είναι χρηματοδοτικοί φορείς, καθώς και ο οφειλέτης, αιτιολογούν την καθ’ οιονδήποτε τρόπο μη συναίνεσή τους σε πρόταση ρύθμισης. Για τον λόγο αυτό, η Ελληνική Ένωση Τραπεζών και η Ένωση Εταιρειών Διαχείρισης Απαιτήσεων από Δάνεια και Πιστώσεις, εντός 15 ημερών υποχρεούνται να αποστείλουν στην Ειδική Γραμματεία Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (ΕΓΔΙΧ) επιστολή, με την οποία προσδιορίζουν τους λόγους μη συναίνεσης σε πρόταση ρύθμισης, οι οποίοι αναρτώνται στην ηλεκτρονική πλατφόρμα από την ΕΓΔΙΧ. Οι χρηματοδοτικοί φορείς μπορούν να μεταβάλλουν τους λόγους μη συναίνεσης, όποτε αυτό είναι αναγκαίο. Οι εκάστοτε νέοι λόγοι μη συναίνεσης γνωστοποιούνται στην ΕΓΔΙΧ με επιστολή των ανωτέρω, αναρτώνται από αυτή στην ηλεκτρονική πλατφόρμα και ισχύουν μετά την παρέλευση 5 ημερών από την ως άνω γνωστοποίηση.
Οι βελτιώσεις στον εξωδικαστικό μηχανισμό προβλέπουν και την διαμεσολάβηση. Όπως αναφέρεται στην τροπολογία, στις περιπτώσεις περαίωσης της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης ως άκαρπης, ο οφειλέτης δύναται, εντός δέκα (10) ημερολογιακών ημερών από την περαίωση της διαδικασίας, να καταθέσει αίτημα υποβολής σε διαμεσολάβηση. Εφόσον το αίτημα αυτό γίνει δεκτό από την πλειοψηφία των χρηματοδοτικών φορέων ως προς την αξία των σχετικών απαιτήσεων που αφορά, τότε ως προς τις οντότητες που ικανοποιούν τον ορισμό της πολύ μικρής οντότητας του ν. 4308/2014, την ευθύνη διαμεσολάβησης μπορεί να αναλάβει οποιοσδήποτε διαπιστευμένος μεσολαβητής του ν. 4640/2019. Σε περίπτωση που, παρά την παρέλευση εξήντα (60) ημερών από την ημερομηνία υποβολής του αιτήματος, δεν έχει επιτευχθεί η υπογραφή συμφωνίας αναδιάρθρωσης μεταξύ των πιστωτών και του οφειλέτη, τότε η διαδικασία θεωρείται λήξασα.
Στις βελτιώσεις του εξωδικαστικού μηχανισμού που κατατέθηκαν στην Βουλή προβλέπεται η δυνατότητα υποβολής αίτησης για υπαγωγή στην ανωτέρω διαδικασία και σε νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που δεν επιδιώκουν οικονομικό σκοπό αλλά ασκούν οικονομική δραστηριότητα. Με το άρθρο 13 της τροπολογίας παρέχεται δυνατότητα υπαγωγής στις ρυθμίσεις του ν.4738/2020 οφειλών που προέρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών προσώπων που έχουν καταχωρισθεί στα βιβλία εισπρακτέων εσόδων της Φορολογικής Διοίκησης πριν την 1η Φεβρουάριου 2023.
Επίσης, η Φορολογική Διοίκηση ορίζεται αρμόδια για τη διαγραφή οφειλών βεβαιωμένων σε αυτήν συμπεριλαμβανομένων των οφειλών υπέρ τρίτων.
Η οριστική υποβολή της αίτησης από τον οφειλέτης για ρύθμιση των οφειλών του μέσω του εξωδικαστικού μηχανισμού αναστέλλει τη διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας Τραπεζών. Αν για οποιονδήποτε λόγο η διαδικασία δεν τελεσφορήσει, η διαδικασία του Κώδικα Δεοντολογίας συνεχίζεται από το στάδιο στο οποίο βρισκόταν πριν την αναστολή, κατόπιν αιτήσεως του οφειλέτη ή του πιστωτή, η οποία λαμβάνει χώρα εντός τριάντα (30) ημερών από την με οποιοδήποτε τρόπο λήξη της διαδικασίας εξωδικαστικής ρύθμισης.
Σημειώνεται ότι τίθεται προθεσμία 2 μηνών από τη θέση σε ισχύ των υπό ψήφιση διατάξεων, για τη δυνατότητα υποβολής νέας αίτησης για υπαγωγή στη διαδικασία εξωδικαστικής ρύθμισης οφειλών υπέρ τρίτων.
Αναφορικά με το περιεχόμενο της αίτησης του οφειλέτη για υπαγωγή στον εξωδικαστικό μηχανισμό, το άρθρο 9 του ν. 4738/2020 διαμορφώνεται ως εξής:
Βασικό περιεχόμενο της αίτησης του οφειλέτη
1. Η αίτηση οφειλέτη για εξωδικαστική ρύθμιση των οφειλών του περιέχει υποχρεωτικά τα εξής:
α. πλήρη στοιχεία του οφειλέτη (ονοματεπώνυμο/ επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., ΚΑΔ, εφόσον ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα ή είναι νομικό πρόσωπο, τηλέφωνο, ηλεκτρονική διεύθυνση), αναφορά στον κύκλο εργασιών του ή το εισόδημά του κατά το τελευταίο οικονομικό έτος πριν από την υποβολή της αίτησης και στις συνολικές υποχρεώσεις του έναντι των πιστωτών του, περιγραφή της δραστηριότητάς του, της οικονομικής του κατάστασης, των λόγων της οικονομικής του αδυναμίας και των προοπτικών της επιχείρησής του,
β. κατάλογο όλων των προσώπων και φορέων που έχουν απαιτήσεις κατά του οφειλέτη (π.χ. προμηθευτών ή εργαζόμενων) με πλήρη στοιχεία (επωνυμία, διεύθυνση, Α.Φ.Μ., και, εφόσον υπάρχουν, τηλέφωνο και ηλεκτρονική διεύθυνση), των οφειλόμενων ποσών ανά πιστωτή και της ημερομηνίας, αναφορικά με την οποία προσδιορίζεται το ύψος της κάθε οφειλής,
γ. κατάλογο των κινητών και ακινήτων περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη στην Ελλάδα και την αλλοδαπή, με αναφορά στην εκτιμώμενη εμπορική αξία των κινητών περιουσιακών στοιχείων, έτσι ώστε να μπορεί να προσδιορισθεί η αξία ρευστοποίησης της περιουσίας του,
δ. πλήρη περιγραφή των βαρών και λοιπών εξασφαλίσεων (είδος βάρους ή εξασφάλισης, πιστωτής, ασφαλιζόμενο ποσό, σειρά, δημόσιο βιβλίο) που είναι εγγεγραμμένα επί των περιουσιακών στοιχείων του οφειλέτη,
ε. δήλωση για κάθε μεταβίβαση ή επιβάρυνση περιουσιακού στοιχείου του οφειλέτη που έγινε εντός των τελευταίων πέντε (5) ετών πριν από την υποβολή της αίτησης.
Στο άρθρο 13 της τροπολογίας γίνεται αναφορά στις ρυθμίσεις οφειλών που προέρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών προσώπων, καθώς και από καταπτώσεις της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας. Προβλέπεται ότι βεβαιωμένες οφειλές στις Δημόσιες Οικονομικές Υπηρεσίες και στα Ελεγκτικά Κέντρα, σύμφωνα με τον Κώδικα Είσπραξης Δημοσίων Εσόδων, που προέρχονται από επιχειρηματικά δάνεια και δάνεια φυσικών προσώπων, με εκδοθείσες έως και το έτος 2012 υπουργικές αποφάσεις παροχής της εγγύησης του Ελληνικού Δημοσίου, κατ’ εξουσιοδότηση του ν. 2322/1995 (Α’ 143) ή παροχής της εγγύησης της Ελληνικής Αναπτυξιακής Τράπεζας η του Ταμείου Εγγυοδοσίας Μικρών και Πολύ Μικρών Επιχειρήσεων ΑΕ (ΤΕΜΠΜΕ ΑΕ), τα οποία είχαν καταστεί ληξιπρόθεσμα στα πιστωτικά ιδρύματα έως τις 7.10.2019, δύνανται να ρυθμίζονται σε έως και εκατόν είκοσι (120) μηνιαίες δόσεις. Οι οφειλές ρυθμίζονται με απαλλαγή κατά ποσοστό από τις προσαυξήσεις και τους τόκους εκπρόθεσμης καταβολής που τις επιβαρύνουν ως ακολούθως:
α) Εφάπαξ με απαλλαγή κατά ποσοστό εκατό τοις εκατό (100%).
β) Από δύο (2) έως και τέσσερις (4) μηνιαίες δόσεις με απαλλαγή κατά ποσοστό ενενήντα πέντε τοις εκατό (95%).
γ) Από πέντε (5) έως και δώδεκα (12) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό ογδόντα πέντε τοις εκατό (85%).
δ) Από δεκατρείς (13) έως και είκοσι τέσσερις (24) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό ογδόντα τοις εκατό (80%).
ε) Από είκοσι πέντε (25) έως και τριάντα έξι (36) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό εβδομήντα πέντε τοις εκατό (75%).
στ) Από τριάντα επτά (37) έως και σαράντα οκτώ (48) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό σαράντα πέντε τοις εκατό (45%).
ζ) Από σαράντα εννέα (49) έως και εξήντα (60) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό τριάντα τοις εκατό (30%).
η) Από εξήντα μία (61) έως και εβδομήντα δύο (72) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό είκοσι τοις εκατό (20%).
θ) Από εβδομήντα τρεις (73) έως και ενενήντα έξι (96) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό δεκαπέντε τοις εκατό (15%).
ι) Από ενενήντα επτά (97) έως και εκατόν είκοσι (120) μηνιαίες δόσεις, με απαλλαγή κατά ποσοστό δέκα τοις εκατό (10%).