Το τίμημα της απώλειας χρόνου ασφάλισης, που μπορεί να είναι απαραίτητο για μελλοντική συνταξιοδότηση, πρέπει να αποδεχτούν οι οφειλέτες και να υποβάλουν αίτηση στον ΕΦΚΑ, για να ενταχθούν στη ρύθμιση της δεκαετούς παραγραφής οφειλών.
Ο φορέας ενημέρωσε αναλυτικά για τη διαδικασία που θα ακολουθείται εφεξής, τόσο για μη μισθωτούς ασφαλισμένους (ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες) όσο και για εργοδότες. Όμως, επισημαίνεται ότι η παραγραφή οφειλών, όταν πρόκειται για μη μισθωτούς, ισοδυναμεί με αντίστοιχη απώλεια ασφαλιστικού χρόνου. Έτσι, οι ενδιαφερόμενοι θα πρέπει να γνωρίζουν ότι ο συγκεκριμένος χρόνος ασφάλισης, που χάθηκε λόγω παραγραφής της οφειλής, δεν θα μπορεί να αξιοποιηθεί για τη συνταξιοδότηση, όταν ολοκληρωθεί ο εργασιακός βίος του ασφαλισμένου.
Το θέμα της παραγραφής, παρά τις εγκυκλίους του ΕΦΚΑ, παραμένει σχετικά ασαφές σε σχέση με το είδος των οφειλών που μπορούν να ενταχθούν στη διαδικασία. Σε κάθε περίπτωση, πρόκειται για οφειλές που δημιουργήθηκαν πριν από το 2012. Αλλά αφού οι ενδιαφερόμενοι(ελεύθεροι επαγγελματίες κυρίως, αλλά και εργοδότες) υποβάλουν την αίτησή τους και προσδιοριστεί το ηλεκτρονικό ραντεβού τους μέσω της πλατφόρμας efka.gov.gr/rv, θα ελεγχθεί εάν μπορεί η οφειλή τους να παραγραφεί.
Το δεδομένο, πάντως, που έχει δημιουργηθεί μετά την ενεργοποίηση σχετικής διάταξης του πρόσφατου νόμου (ν.4997/2022) είναι ότι μειώνεται σε 10 χρόνια (από 20 που ίσχυε παλαιότερα) ο χρόνος που έχει στη διάθεσή του ο Φορέας προκειμένου να βεβαιώσει και να εισπράξει απαιτήσεις από ασφαλιστικές εισφορές που δεν καταβλήθηκαν.
Η διαδικασία
Προκύπτουν δύο μεγάλες κατηγορίες οφειλετών, για τους οποίους το ΚΕΑΟ θα λειτουργεί ξεχωριστά:
Μη μισθωτοί ασφαλισμένοι και εργοδότες.
Για τους μη μισθωτούς ασφαλισμένους (οφειλές τ. ΟΑΕΕ, τ. ΟΓΑ, τ. ΤΣΜΕΔΕ κ.λπ.) ισχύουν τα εξής:
Ο έλεγχος της παραγραφής πραγματοποιείται μόνο κατόπιν αιτήσεως του ασφαλισμένου, προκειμένου να παρέχεται η συγκατάθεσή του για την αποποίηση του χρόνου ασφάλισης, που αντιστοιχεί στην παραγεγραμμένη οφειλή.
Οι αιτήσεις υποβάλλονται στις κατά τόπο αρμόδιες Τοπικές Διευθύνσεις ΕΦΚΑ, όπου και εξετάζονται.
Για την υποβολή της σχετικής αίτησης, ο ασφαλισμένος μπορεί να εξυπηρετηθεί με ηλεκτρονικό ραντεβού, αποφεύγοντας πολύωρες αναμονές και συνωστισμό, μέσω της εθνικής δικτυακής πύλης (gov.gr) ή του δικτυακού τόπου της υπηρεσίας www.efka.gov.gr/rv.
Ο ενδιαφερόμενος εισέρχεται στην πλατφόρμα, αφού προηγουμένως αυθεντικοποιηθεί με τη χρήση των κωδικών-διαπιστευτηρίων TAXISnet. Στη συνέχεια, επιλέγει το υποκατάστημα και το τμήμα από το οποίο επιθυμεί να εξυπηρετηθεί και κλείνει αυτόματα το πρώτο διαθέσιμο ραντεβού.
Την ημέρα του ραντεβού αρκεί να προσέλθει λίγα μόνο λεπτά νωρίτερα και να εξυπηρετηθεί άμεσα και με ασφάλεια.
Για οφειλές εργοδοτών από απασχόληση μισθωτών (οφειλές τ. ΙΚΑΕΤΑΜ) ισχύουν τα εξής:
Οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να απευθύνονται κλείνοντας ηλεκτρονικό ραντεβού (www.efka.gov.gr/ rv) στις κατά τόπο αρμόδιες Τοπικές Διευθύνσεις e-ΕΦΚΑ.
Όπως έγινε γνωστό, επίκειται η ολοκλήρωση της υλοποίησης της νέας εσωτερικής διαδικασίας, η οποία θα επιτρέπει τον χαρακτηρισμό με μαζικό και αυτόματο τρόπο των εν λόγω οφειλών ως παραγεγραμμένων. Σύμφωνα όμως με ασφαλείς πληροφορίες, η διαδικασία παραγραφής χρεών από επιχειρήσεις έχει ήδη προχωρήσει αρκετά από τις αρμόδιες υπηρεσίες του πρώην ΙΚΑ. Εκτιμάται πως θα είναι ελάχιστες οι επιχειρήσεις που θα εντοπιστούν με οφειλές πριν από το 2012, οι οποίες θα μπορούν να παραγραφούν. Άλλωστε, υπήρχε και προ δεκαετίας στο ΙΚΑ ανάλογη διαδικασία που εντόπιζε τις υπό παραγραφή οφειλές για να είναι έτοιμες να αφαιρεθούν από το συνολικό χρέος.
Κατ’ εξαίρεση, όταν πρόκειται για χορήγηση Αποδεικτικού Ασφαλιστικής Ενημερότητας για μεταβίβαση ακινήτου, οι ενδιαφερόμενοι θα απευθύνονται στις αρμόδιες υπηρεσίες ΚΕΑΟ.
Σε αυτή την περίπτωση, θα ισχύει η βελτίωση της διαδικασίας που πραγματοποιήθηκε πριν από μερικούς μήνες και δίνει το δικαίωμα της επιτάχυνσης, έτσι ώστε και η μεταβίβαση του ακινήτου να ολοκληρώνεται, και το ΚΕΑΟ να εισπράττει το μέρος από τα οφειλόμενα που του αναλογεί.
Εισφορές προς παραγραφή
Σύμφωνα με τη σχετική εγκύκλιο που έχει εκδώσει ο ΕΦΚΑ, υπόκεινται σε δεκαετή παραγραφή οφειλές από μη καταβληθείσες ασφαλιστικές εισφορές, μαζί με τα πάσης φύσεως πρόσθετα τέλη, τόκους, προσαυξήσεις, πρόστιμα και επιβαρύνσεις. Η δεκαετής παραγραφή αρχίζει από την πρώτη ημέρα του επόμενου έτους από εκείνο εντός του οποίου παρασχέθηκε η ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία. Για απαιτήσεις που προέρχονται από ασφαλιστέα εργασία ή υπηρεσία που πρόκειται να παρασχεθεί μετά από την 1/1/2026 η παραγραφή ορίζεται πενταετής. Ο χρόνος παραγραφής της οφειλής μπορεί να διακοπεί, για παράδειγμα, λόγω υπαγωγής σε ρύθμιση, σύμφωνα με τις εκάστοτε ισχύουσες διατάξεις. Η νέα δεκαετής παραγραφή ξεκινά από την επόμενη ημέρα του γεγονότος της διακοπής. Επισημαίνεται ότι η βεβαίωση οφειλόμενων εισφορών στο ΚΕΑΟ λαμβάνεται ως τέτοιο γεγονός διακοπής χρόνου παραγραφής, μόνο εφόσον έχει κοινοποιηθεί στον οφειλέτη, με την εκάστοτε προβλεπόμενη διαδικασία, η εκδοθείσα πράξη βεβαίωσης.
Δεδομένου ότι για την είσπραξη οφειλόμενων ασφαλιστικών εισφορών, σύμφωνα με τις διατάξεις των πρ. Φορέων, ίσχυε 20ετής παραγραφή και η ισχύουσα διάταξη έχει αναδρομική ισχύ από 12/5/2016, η παραγραφή κάθε οφειλής πέραν της δεκαετίας με ύπαρξη διακοπτικού γεγονότος από 12/5/2016 και μετά, επανεξετάζεται αυτεπαγγέλτως. Σε περίπτωση αίτησης του ασφαλισμένου, είναι αναγκαία η εύρεση των μη παραγεγραμμένων οφειλών (π.χ. αίτηση χορήγησης αποδεικτικού ασφαλιστικής ενημερότητας, αίτηση συνταξιοδότησης κ.λπ.), και εφόσον διαπιστωθεί ότι είχε ήδη συμπληρωθεί ο προβλεπόμενος χρόνος (δεκαετής) κατά την ημερομηνία του ως άνω διακοπτικού γεγονότος, η οφειλή παραγράφεται.