Μπορεί μόλις την Πέμπτη ο υφυπουργός Υποδομών & Μεταφορών, Γ. Καραγιάννης, να υπέγραψε την ανάδειξη της κοινοπραξίας «ΑΚΤΩΡ ΠΑΡΑΧΩΡΗΣΕΙΣ Α.Ε. – ΙΝΤΡΑΚΑΤ» ως αναδόχου του έργου «Μελέτη, Κατασκευή, Χρηματοδότηση, Λειτουργία και Συντήρηση του Οδικού Άξονα Νοτιοδυτικής Πελοποννήσου, Τμήμα Καλαμάτα – Ριζόμυλος – Πύλος – Μεθώνη, με Σ.Δ.Ι.Τ.», δηλαδή του τμήματος που θα «συμπληρώσει» μέρος του οδικού παζλ στην Πελοπόννησο (άνω των 300 εκατ. ευρώ), δίνοντας παράλληλα και το «πράσινο φως» για την αποστολή στο Ελεγκτικό Συνέδριο όλων των συμβατικών εγγράφων, ωστόσο, σε γενικές γραμμές στον κόσμο των υποδομών επικρατεί ένα σχετικό «μούδιασμα» και μια… στάση αναμονής για την πορεία έργων, υπογραφής συμβάσεων και διαγωνισμών.
«Παγωμένος» ο κλάδος των υποδομών
Σε έναν βαθμό, αυτό σχετίζεται με το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα στα Τέμπη που έχει «παγώσει» την κοινωνία και αναμφίβολα ρίχνει «βαριά τη σκιά» του και στον τομέα των μεγάλων έργων, αλλά και με το γεγονός ότι σταδιακά εισερχόμαστε στην τελική ευθεία για τον εκλογικό κύκλο (το timing θα καθορισθεί από τον Πρωθυπουργό, μετά και τα νέα τελευταία τραγικά γεγονότα), κι ενώ μόλις προ ημερών είχαμε αλλαγές στην κορυφή της πολιτικής ηγεσίας, καθώς ανέλαβε ως προσωρινός υπ. Υποδομών & Μεταφορών, έως τις εκλογές, ο νυν υπ. Επικρατείας, στη θέση του Κ. Καραμανλή, με του επικεφαλής των ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ να έχουν υποβάλει επίσης τις παραιτήσεις τους. Αυτό το τοπίο, στο οποίο προφανώς και κυρίαρχη θέση έχουν τα όσα δραματικά συνέβησαν με τη σύγκρουση των αμαξοστοιχιών, εύλογο είναι να φέρνει τα κατασκευαστικά σχήματα σε θέση σκεπτικισμού για μια σειρά από εκκρεμότητες.
Οι υπογραφές, οι διαγωνισμοί, οι διαδικασίες
Για παράδειγμα, στην αγορά είναι εν αναμονή της υπογραφής και άλλων συμβάσεων μεγάλης αξίας, όπως οδικών (δημόσιων και ΣΔΙΤ) ως συνέχεια των πρόσφατων έργων που συμβασιοποιήθηκαν (Μπράλος – Άμφισσα ύψους 260 εκατ. ευρώ, FlyOver Θεσσαλονίκης αξίας 370 εκατ. ευρώ) με ΑΒΑΞ και Μυτιληναίο. Στα τέλη του 2022 είχε υπογραφεί η σύμβαση για το πρώτο τμήμα του ΒΟΑΚ (Νεάπολη – Άγιος Νικόλαος), που δημοπρατήθηκε ως δημόσιο έργο με ανάδοχο την ΑΚΤΩΡ (169 εκατ. ευρώ).
Θεωρητικά, μέχρι το Πάσχα αναμένονταν να υπογραφούν οι συμβάσεις στα τα ΣΔΙΤ για τον οδικό άξονα Καλαμάτα – Πύλος – Μεθώνη, ύψους 312,3 εκατ. ευρώ και για το τμήμα Χερσόνησος – Νεάπολη του Βόρειου Οδικού Άξονα Κρήτης (ΒΟΑΚ), ύψους 290 εκατ. ευρώ (η κοινοπραξία ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις – Intrakat). Επίσης, αναμένονταν να «πέσουν υπογραφές» και για την Παράκαμψη Χαλκίδας και Ψαχνών, άνω των 200 εκατ. ευρώ, με τη Μυτιληναίος. Επίσης, αναμένεται και η υπογραφή της σύμβασης για την επέκταση της Λεωφόρου Κύμης (350 εκατ. ευρώ) μέχρι την εθνική οδό, που θα αποσυμφορήσει την Αττική Οδό, στο οποίο έχει μειοδοτήσει η κοινοπραξία ΤΕΡΝΑ – ΑΚΤΩΡ – Intrakat. Αλλά για αυτό θα χρειαστεί μάλλον περισσότερος χρόνος.
Βέβαια, το μεγάλο στοίχημα, τόσο του υπουργείου, όσο και των τεχνικών εταιρειών, είναι να προχωρήσουν έγκαιρα στην κατασκευή των σημαντικών έργων που έχουν αναλάβει, καθώς πλέον έχει «χτιστεί» ανεκτέλεστο – «μαμούθ» που ξεπερνά για τους 5 ισχυρούς τα 12 δισ. ευρώ. Και αυτό θα γίνει σε μια συγκυρία με αυξημένες τιμές υλικών, μεταφοράς και ενέργειας. Θα προχωρήσουν οι υπογραφές συμβάσεων και η έναρξη των εργασιών ή θα έχουμε μια «παύση» λόγω συνθηκών; Και βέβαια, δεν υπάρχουν μόνο τα οδικά έργα καθώς υπάρχουν ανάδοχοι (προσωρινοί ή μη) και σε άλλα projects (κτηριακά ΣΔΙΤ, ιδιωτικά έργα, απορρίμματα κ.α.).
Παράλληλα, σε εξέλιξη είναι διαγωνιστικές διαδικασίες πολλών δις ευρώ σε όλους τους τομείς, από οδικούς άξονες, μονάδες αποβλήτων, ενεργειακά projects και φράγματα (άρδευση/ύδρευση) έως κτηριακά έργα, λιμάνια κ.α., καθώς και οι ιδιωτικοποιήσεις. Για παράδειγμα, σε λίγες ημέρες από τώρα θα πρέπει να δοθούν προσφορές για τη μεγάλη παραχώρηση του ΒΟΑΚ (Χανιά – Ηράκλειο) αξίας 1,5 δισ. ευρώ, για τον οδικό άξονα Ιωάννινα – Κακκαβιά, για μονάδες αποβλήτων, έργα της ΕΥΔΑΠ ή ιδιωτών (π.χ. Lamda κ.α.), κτηριακά κ.α. Θα γίνουν κανονικά οι διαδικασίες, όπως κάποιοι εκτιμούν ότι θα συμβεί για τις πολύ προχωρημένες; Θα έχουμε (νέες) μικρές καθυστερήσεις; Θα παραπεμφθούν διεργασίες για μετά τις εκλογές; Θα προχωρήσουν οι διαγωνισμοί που είναι «ώριμοι» αλλά θα μείνουν πίσω άλλοι που είναι σε αρχικά στάδια; Για νέες δημοπρατήσεις, μάλλον θεωρείται δύσκολο να έχουμε «κρίσιμη μάζα», άλλωστε, έχει «βγει» μεγάλος όγκος έργων ήδη.
Τι θα γίνει με τον σιδηρόδρομο;
Στον δε σιδηροδρομικό χώρο τα πράγματα είναι ακόμα πιο σύνθετα μετά το τραγικό συμβάν. Αν και, όπως αναφέραμε προ ημερών, θεωρείται κρίσιμο να προχωρήσουν έργα που ακόμα «σέρνονται», συμβάσεις που υπεγράφησαν την προηγούμενη διετία, τα 6 projects της ΕΡΓΟΣΕ με ανταγωνιστικό διάλογο (που θα ενώσουν τα λιμάνια με το βασικό δίκτυο), τα ΣΔΙΤ ανάταξης – συντήρησης – τεχνολογικού εκσυγχρονισμού του ΟΣΕ κ.α., εντούτοις, κάποιοι στον κλάδο αναρωτιούνται αν θα επηρεαστούν χρονοδιαγράμματα. Για παράδειγμα, τα 6 έργα της ΕΡΓΟΣΕ βρίσκονται στη διαδικασία του διαλόγου. Αν προκύψουν αλλαγές (έχει υποβληθεί παραίτηση του επικεφαλής, Χρ. Βίνη) στην «κορυφή» του φορέα, αυτό θα επηρεάσει τη διαδικασία; Το ίδιο και στον ΟΣΕ.
Προφανώς, βέβαια, η χώρα θρηνεί για τα θύματα του δυστυχήματος και όλα τα υπόλοιπα μικρή σημασία έχουν. Ωστόσο, πρόκειται για υποδομές πολλών δις ευρώ αθροιστικά (6-7 δισ. μόνο στον σιδηρόδρομο, άλλα 2-3 δισ. ευρώ οδικά κ.α.) και έχει μπει δίπλα σε αυτές ένα (μικρό για την ώρα) ερωτηματικά για τη συνέχεια.