Οι Ευρωβουλευτές συμφώνησαν τελικά σε ένα χρονοδιάγραμμα για την ψηφοφορία στο σχέδιο της ΕΕ για τη μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων, καθιστώντας απίθανη μια τελική συμφωνία εντός του 2023, όπως επιβεβαιώνεται από προσχέδιο που διέρρευσε για τις προτεραιότητες της βελγικής προεδρίας.
Η αμφιλεγόμενη αλλά φιλόδοξη πρόταση κανονισμού για τη βιώσιμη χρήση των φυτοφαρμάκων (SUR) αποσκοπεί στη μείωση της χρήσης και του κινδύνου των φυτοφαρμάκων στο μισό έως το 2030, όπως ορίζεται στην εμβληματική πολιτική της ΕΕ «Από το αγρόκτημα στο πιάτο».
Ωστόσο, η πρόοδος σχετικά με τον φάκελο δεν ήταν ομαλή, με τους υπουργούς Γεωργίας της ΕΕ να απαιτούν περισσότερες πληροφορίες πριν προχωρήσουν, καθυστερώντας ουσιαστικά τις διαπραγματεύσεις.
Τώρα, μετά από εβδομάδες ανταλλαγής απόψεων μεταξύ των επιτροπών γεωργίας και περιβάλλοντος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, οι οποίες μοιράζονται την αρμοδιότητα για τμήματα του φακέλου, επιτεύχθηκε τελικά συμφωνία την Τρίτη (15 Μαρτίου).
«Είναι αλήθεια ότι υπάρχει συμφωνία για το χρονοδιάγραμμα», επιβεβαίωσε στη EURACTIV το γραφείο της ευρωβουλευτού των Πρασίνων και εισηγήτρια του φακέλου, Σάρα Βίνερ.
Η συμφωνία προβλέπει ότι ο φάκελος θα ψηφιστεί πλέον από την επιτροπή γεωργίας του Κοινοβουλίου τον Ιούλιο και από τους ομολόγους τους στην επιτροπή περιβάλλοντος τον Σεπτέμβριο.
Στη συνέχεια, η τελική ψηφοφορία στην ολομέλεια θα κατατεθεί ενδεικτικά στην πρώτη σύνοδο του Οκτωβρίου στο Στρασβούργο, η οποία έχει προγραμματιστεί για τις 2 έως τις 5 Οκτωβρίου.
Ωστόσο, οι εντάσεις παραμένουν υψηλές μεταξύ των δύο επιτροπών του Κοινοβουλίου, οι οποίες διατηρούν πολύ διαφορετικές προσεγγίσεις.
Όπως περιγράφεται στο σχέδιο, η επιτροπή περιβάλλοντος πιέζει για πιο φιλόδοξους στόχους και χρονοδιαγράμματα για τις περικοπές των φυτοφαρμάκων σε ολόκληρη την ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της μείωσης κατά 80% για τα πιο επικίνδυνα φυτοφάρμακα έναντι 50% στην πρόταση της Επιτροπής.
Εν τω μεταξύ, η επιτροπή γεωργίας του Κοινοβουλίου υιοθετεί μια γενικά πιο συντηρητική προσέγγιση, προειδοποιώντας ότι η μείωση των φυτοφαρμάκων πρέπει να εξισορροπηθεί με τις ανησυχίες για την ασφάλεια των τροφίμων.
Επιπλέον, το Κοινοβούλιο παραμένει διχασμένο ως προς τις κομματικές κατευθύνσεις, με το κεντροδεξιό ΕΛΚ να διεξάγει συνεχή εκστρατεία κατά της πρότασης της SUR επειδή θέτει σε κίνδυνο την επισιτιστική ασφάλεια της ΕΕ – κάτι που αντικρούουν οι Πράσινοι ομόλογοί τους, οι οποίοι υποστηρίζουν ότι είναι αδύνατο να εξασφαλιστεί μακροπρόθεσμα η επισιτιστική ασφάλεια χωρίς δραστική μείωση της χρήσης και του κινδύνου των φυτοφαρμάκων.
Η βελγική Προεδρία αναμένει να διαχειριστεί τη SUR
Για να σφραγιστεί μια τελική συμφωνία, το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα πρέπει να διαπραγματευτεί με τους υπουργούς της ΕΕ, οι οποίοι έχουν ήδη κατηγορηθεί ότι καθυστερούν τον φάκελο, αφού ζήτησαν περαιτέρω εκτίμηση επιπτώσεων.
Αυτή η καθυστέρηση και το συμφωνημένο χρονοδιάγραμμα του Κοινοβουλίου θα οδηγήσουν πιθανότατα τις συζητήσεις μεταξύ των νομοθετών της ΕΕ στο 2024.
Αυτό θα σήμαινε ότι μια συμφωνία δεν θα μπορούσε να σφραγιστεί εντός της θητείας της παρούσας Επιτροπής τον Οκτώβριο του 2024 – χρονοδιάγραμμα που υποστηρίζεται από ένα σχέδιο προτεραιοτήτων της βελγικής προεδρίας που διέρρευσε.
Το σχέδιο, το οποίο είδε η EURACTIV, υποδηλώνει ότι οι Βέλγοι, οι οποίοι θα αναλάβουν τα ηνία της εκ περιτροπής προεδρίας της ΕΕ το πρώτο εξάμηνο του 2024, προετοιμάζονται για συζητήσεις σχετικά με τη SUR κατά τη διάρκεια της προεδρίας τους.
Η SUR περιλαμβάνεται στην ενότητα «Πρόγραμμα εργασίας της Επιτροπής και άλλοι σημαντικοί φάκελοι» των αναμενόμενων προτεραιοτήτων της βελγικής προεδρίας για το περιβάλλον και τη γεωργία.
Μια πηγή του Κοινοβουλίου εξήγησε νωρίτερα στη EURACTIV ότι υπάρχει ένα «ανεπίσημο» όριο διακοπής των διοργανικών συνομιλιών γύρω στον Φεβρουάριο του 2024, πράγμα που σημαίνει ότι οι διαπραγματεύσεις δεν μπορούν να συνεχιστούν για τους φακέλους πέραν αυτού του σημείου.