Η διαπίστωση «φρέσκια» αλλά και τόσο προφανής : Τα χρήματα αγοράζουν την ευτυχία, κατέληξαν μετά από ενδελεχή έρευνα ένας νομπελίστας και ένας ψυχολόγος ερευνητής. Βέβαια, αυτό δεν είναι κάτι που αξίζει βραβείο Νόμπελ, αλλά πάντα τα στοιχεία προσδίδουν μια εγκυρότητα στην αλήθεια που ήδη γνωρίζουμε.
Το 2010, ο νομπελίστας οικονομολόγος Ντάνιελ Κάνεμαν, παρουσίασε τη θεωρία ότι υπάρχει ένα οικονομικό “ταβάνι ευτυχίας” που προσδιορίστηκε στα 75.000 δολάρια. Επιπλέον εισόδημα, δεν έκανε κάποιον πιο ευτυχισμένο.
Το 2021, ο ψυχολόγος, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Γουάρτον της Πενσιλβάνια Μάθιου Κίλινγκσγουορθ δημοσίευσε μια εντελώς αντίθετη μελέτη. Η ευτυχία αυξανόταν, όσο αυξανόταν και το εισόδημα και μάλιστα σε μία διαδικασία που δεν είχε όρια.
Τώρα οι δύο τους συνεργάστηκαν και κυκλοφόρησαν μια νέα μελέτη που διαπιστώνει ότι και οι δύο είχαν κατά κάποιο τρόπο δίκιο. Λίγο περισσότερο ο Κίλινγκσγουόρθ: για τους περισσότερους, ισχύει ότι το να κερδίζεις περισσότερα χρήματα σε κάνει πιο ευτυχισμένο.
H ευτυχία αυξάνεται γραμμικά με το εισόδημα
Για τους ανθρώπους που βρίσκονται στον «μέσο όρο της συναισθηματικής ευημερίας», η ευτυχία αυξάνεται γραμμικά με το εισόδημα. Και για τους πολύ ευτυχισμένους ανθρώπους, η ευτυχία επιταχύνεται πάνω από τα 100.000 δολάρια.
Πρόκειται για μία ηχηρή διάψευση της αφήγησης που οι απίστευτα πλούσιοι προσπαθούν να προωθήσουν, ότι δηλαδή τα χρήματα δεν φέρνουν την ευτυχία, λέει η αρθρογράφος του Guardian, Αρουά Μαχντάουι.
Η αναγκαία σταθερότητα
Εννοείται ότι δεν χρειάζεται κάποιος να έχει σπορ αυτοκίνητα και ιδιωτικά τζετ για να είναι ευτυχισμένος.
Αλλά χρειάζεται στέγη και σταθερότητα – και αυτά κοστίζουν μια περιουσία στις μέρες μας.
Για παράδειγμα, η δυνατότητα της αγοράς ενός σπιτιού στις ΗΠΑ βρίσκεται σε ιστορικό χαμηλό. Το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό πρέπει να δαπανήσει το 42,9% του εισοδήματός του για να αντέξει οικονομικά ένα σπίτι με μια μέση τιμή, σύμφωνα με νέα στοιχεία. Το ίδιο συμβαίνει και στο Ηνωμένο Βασίλειο: Τα σπίτια είναι στο χαμηλότερο επίπεδο προσιτότητας, από το 1876.
Στην σύνταξη με…γατοτροφές;
Και μετά υπάρχει η συνταξιοδότηση. Το άγχος για το αν θα πρέπει να επιβιώσετε με… γατοτροφή στα γηρατειά δεν ευνοεί γενικά την ευτυχία. Στις ΗΠΑ, οι περισσότερες εταιρείες δεν προσφέρουν πια κανονικές συντάξεις. Στα μέσα της δεκαετίας του 1980, περίπου οι μισοί εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα είχαν συνταξιοδοτικό πρόγραμμα συγκεκριμένων παροχών- το 2022 μόνο το 15%.
Τώρα η συμβουλή είναι: Παίξτε με προσοχή στο χρηματιστήριο και βλέπετε τι σας μένει όταν συνταξιοδοτηθείτε. Το οποίο, κρίνοντας από τα πρόσφατα γεγονότα, μπορεί να είναι… τίποτα.
Το «γονεϊκό χάσμα ευτυχίας»
Έπειτα υπάρχει το κόστος της ανατροφής ενός παιδιού. Μελέτη του 2019 διαπίστωσε ότι, σε πολλές βιομηχανικές κοινωνίες, παρατηρείται “μείωση της υποκειμενικής ευημερίας των ατόμων – είτε της ευτυχίας είτε της ικανοποίησης από τη ζωή – μόλις αρχίσει η γονεϊκότητα” – κάτι που οι ερευνητές ονόμασαν ” γονεϊκό χάσμα ευτυχίας”.
Οι Αμερικανοί είναι τα μεγαλύτερα θύματα αυτού του χάσματος , γεγονός που οφείλεται σε μεγάλο βαθμό στο υψηλότατο κόστος της παιδικής μέριμνας.
Τέλος, οι περισσότεροι άνθρωποι νοιώθουν καλά στο πετσί τους την κρίση κόστους ζωής, με τις τιμές των καθημερινών ειδών πρώτης ανάγκης να είναι εκτός ελέγχου.
Είναι αδιαμφισβήτητο ότι, το να αγχώνεστε για το πώς θα πληρώσετε τους λογαριασμούς, μόνο κακό είναι για την ψυχική υγεία.
Ένα «βολικό» ψέμα
Αν ωστόσο είστε δισεκατομμυριούχος τίποτα από αυτά δεν αποτελεί είδηση.
Η μελέτη δεν εξέτασε εισοδήματα άνω των 500.000 δολαρίων, οπότε δεν έχουμε καμία εικόνα για το αν η βόλτα στο διάστημα κάνει τον Τζεφ Μπέζος να αισθάνεται πραγματικά ικανοποιημένος. Ή αν η πρόσφατα θερμαινόμενη πισίνα του Ρίσι Σουνάκ ζεσταίνει τα βάθη της καρδιάς του.
Αλλά η υποκρισία των πλουσίων είναι πασιφανής.
Δείτε, για παράδειγμα, τον διευθύνοντα σύμβουλο της Google που είπε πρόσφατα σε όλους τους υπαλλήλους του ότι “το να διασκεδάζουμε … δεν πρέπει πάντα να εξισώνεται με τα χρήματα”. Αυτό, αφού πρώτα μείωσε τις παροχές προς το προσωπικό.
Είναι πολύ βολικό να προσποιείσαι ότι τα χρήματα δεν είναι σημαντικά, όταν είσαι απασχολημένος προσπαθώντας να μαζέψεις όσο το δυνατόν περισσότερα.
–