Μορφές διαβουλευτικής δημοκρατίας, όπως τα δίκτυα συμμετοχής του κοινού, μπορούν να υποστηρίξουν την παραδοσιακή πολιτική – αλλά η ένταξη των νέων στη διαδικασία παραμένει μια πρόκληση, δήλωσε η Gillian Coughlan, δήμαρχος της κομητείας του Κορκ στην Ιρλανδία, σε συνέντευξή της στη EURACTIV.
Το 2014, η Ιρλανδία παρουσίασε τα λεγόμενα «δίκτυα συμμετοχής του κοινού» (PPN), προκειμένου να βοηθήσει να εκφραστούν οι ανησυχίες και οι ιδέες των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών στις δημόσιες αρχές και στους πιο παραδοσιακούς θεσμούς της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας.
Ως εκλεγμένη δήμαρχος της κομητείας του Κορκ, η Gillian Coughlan αποτελεί μέρος της αντιπροσωπευτικής δημοκρατίας και όχι της διαβουλευτικής δημοκρατίας που αντιπροσωπεύουν τα PPN, λόγω του συμβουλευτικού τους ρόλου στη χάραξη πολιτικής. Παρ ‘όλα αυτά, η Coughlan θεωρεί ότι η συμμετοχή των PPN στις τοπικές πολιτικές είναι πολύ σημαντική.
«Όσο περισσότερο εμπλέκεσαι με την πολιτική πλευρά των πραγμάτων, τόσο χάνεις την επαφή με το κοινό αίσθημα», δήλωσε στη EURACTIV.
Και έτσι, για να διατηρήσουμε τις πολιτικές μας όσο το δυνατόν πιο κοντά στους πολίτες, δημιουργήσαμε το δίκτυο συμμετοχής του κοινού. Και αυτή η επιλογή είναι εξαιρετικά επιτυχής».
Η άνθιση των PPN σε όλη την Ιρλανδία φαίνεται να αποδεικνύει την άποψη της Coughlan. Μέχρι το τέλος του 2020, περίπου 17.500 τοπικές οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών συμμετείχαν σε ένα από τα 31 PPN που έχουν συσταθεί σε όλη την Ιρλανδία, σύμφωνα με την ετήσια έκθεση για το 2020. Πρόκειται για αύξηση άνω του 10% σε σχέση με το 2019.
Τα μέλη ενός PPN μπορούν να ορίσουν εκπροσώπους οι οποίοι συμμετέχουν στις συνεδριάσεις των τοπικών επιτροπών πολιτικής των δημοτικών συμβουλίων και των συμβουλίων της κομητείας για να εκφράσουν τις απόψεις τους. Λειτουργούν ως «δικλείδα ασφαλείας», όπως το θέτει η Coughlan, διασφαλίζοντας ότι δεν παραβλέπονται οι ανησυχίες, καθώς και οι πρακτικές πληροφορίες που έχουν στη διάθεσή τους οι περιβαλλοντικές, κοινωνικές και οικονομικές ενώσεις.
Ωστόσο, δεδομένου ότι οι συμμετέχοντες στα PPN επιλέγονται μόνοι τους, δεν διασφαλίζεται αυτομάτως η συμμετοχή όλων.
«Διαπιστώνω ότι το ηλικιακό προφίλ αυξάνεται», δήλωσε η Coughlan, σχετικά με το ζήτημα της μειωμένης δραστηριότητας της κοινωνίας των πολιτών σε τοπικό επίπεδο.
«Οι άνθρωποι που εντάχθηκαν στα 50 τους είναι ακόμα εκεί στα 70 τους. Αλλά οι πολίτες που βρίσκονται τώρα στα 50 δεν συμμετέχουν πλέον. Είναι μια πρόκληση, δεν υπάρχει καμία αμφιβολία».
«Δεν είναι απαραίτητα προκατάληψη, είναι μια πραγματική αντανάκλαση των ανθρώπων που κάνουν ό,τι πρέπει να γίνει επί τόπου».
Αλλά η Coughlan φοβάται ότι αυτό μπορεί να οδηγήσει σε στρεβλές προτεραιότητες της τοπικής πολιτικής – για παράδειγμα, σε ζητήματα που αφορούν το κλίμα.
«Δεν θέλω να κάνω ηλικιακές διακρίσεις, αλλά ίσως οι μεσήλικες, οι οποίοι αποτελούν την πλειοψηφία του συμβουλίου, να επικεντρώνονται κυρίως σε βραχυπρόθεσμους στόχους. Εν αντιθέσει, πιστεύω η διορατικότητα ενός νεότερου ατόμου μπορεί ίσως να μας κινητοποιήσει», δήλωσε στη EURACTIV.
Ως δασκάλα δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, η Coughlan γνωρίζει ότι η συμμετοχή των νέων αποτελεί πρόκληση. Πιστεύει ότι η πανδημία του COVID έκανε την κατάσταση ακόμη πιο δύσκολη.
«Κάποιοι έφηβοι έχουν απομονωθεί πολύ. Δεν σημαίνει απαραίτητα ότι φοβούνται να βγουν έξω, αλλά τους έχει γίνει συνήθεια», είπε.
«Όταν επέστρεψαν στο σχολείο, δεν υπήρχε τόλμη. Στην πραγματικότητα, δεν υπήρχαν πραγματικά προβλήματα συμπεριφοράς. Αλλά όλοι ήταν κάπως αφηρημένοι», δήλωσε η Coughlan, προσθέτοντας ότι οι πρώην συνάδελφοί της συχνά χρησιμοποιούσαν τη λέξη «ζόμπι» για να περιγράψουν την κατάσταση.
Ενώ αυτό το ζήτημα, το οποίο σχετίζεται με τον COVID, μπορεί να εξομαλυνθεί με την πάροδο του χρόνου, η πρόκληση για την εύρεση ενός τρόπου να συμπεριληφθούν οι νέοι φαίνεται ότι θα παραμείνει.
«Μπορούμε να τους συγκεντρώσουμε σε ένα δωμάτιο και θα μιλάνε και θα μιλάνε και θα μιλάνε. Αλλά πώς θα τους πείσουμε να κάνουν το επόμενο βήμα προς τη δράση;» αναρωτήθηκε η Coughlan.
Μια πρόσφατη μελέτη περιπτώσεων για τα PPN, η οποία διεξήχθη από τις ιρλανδικές αρχές, αναφέρει ότι η ένταξη των νέων αποτελεί σημαντική πτυχή της ουσιαστικής συμμετοχής. Προτείνει ότι μπορεί να επιτευχθεί μέσω τοπικών συμβουλίων για παιδιά και νέους και μέσω κοινοτικών ομάδων που απευθύνονται κυρίως σε νέους, όπως, για παράδειγμα, αθλητικές ή περιβαλλοντικές ομάδες.
Ένα άλλο ερώτημα είναι πόσο έτοιμοι θα είναι οι τοπικοί πολιτικοί φορείς να ακούσουν τις προτάσεις των νέων, μόλις ξεπεράσουν την αποχαύνωση που προκλήθηκε από τον εγκλεισμό και ανακτήσουν την τόλμη τους.
«Ίσως κάποιοι πολιτικοί πιστεύουν ότι οι νέοι είναι πολύ ριζοσπαστικοί», δήλωσε η Coughlan στη EURACTIV, επιβεβαιώνοντας ότι δεν είναι μία από αυτούς.
«Πρέπει να αφουγκραζόμαστε τα όνειρα και τη δημιουργικότητά τους», είπε.