Πολλές οι αναφορές τελευταία για την επικείμενη αναβάθμιση του ελληνικού χρέους, αλλά το «πότε» δεν εξαρτάται πλέον από τις εξελίξεις στην Ελλάδα.
Η διεθνής τραπεζική κρίση και το ενδεχόμενο να επεκταθεί στο χρέος, ιδιωτικό και κρατικό, αναβάλει – όπως είχε επισημάνει πρόσφατα το Insider.gr- τα χρονοδιαγράμματα των οίκων αξιολόγησης για την τελική απόφαση βελτίωσης του ελληνικού αξιόχρεου σε investment grade (σε επενδυτική βαθμίδα).
Σε κάθε περίπτωση όμως και «όταν» αυτό συμβεί (το Insider.gr πρόσφατα έχει αναφερθεί σ’ αυτό), απελευθερώνει πολύ σημαντικές δυνάμεις τόσο στο δημοσιονομικό όσο και στον χρηματοπιστωτικό χώρο.
Και αυτό πέρα από την καθ’ εαυτό βελτίωση των όρων δανεισμού του δημόσιου και του ιδιωτικού τομέα, που θα αποτυπωθεί σε μείωση των αποδόσεων και των spreads.
Οι δύο μεγάλες ανατροπές
Οι «κρυφοί» θησαυροί της αναβάθμισης έχουν να κάνουν με το «μαξιλάρι» των 32 δισ. ευρώ που διατηρεί το ελληνικό δημόσιο ως κεφαλαιακή ασφάλεια έναντι των μνημονιακών δανείων, ειδικά του διακρατικού των 52 δισ. ευρώ (GLF).
Η απελευθέρωση εν όλο ή εν μέρη των κεφαλαίων του μαξιλαριού, θα δημιουργήσει ένα «ξαφνικό» δημοσιονομικό περιθώριο της τάξης του 15% – 18% του ΑΕΠ.
Αυτό σημαίνει ότι το ελληνικό δημόσιο από την στιγμή που θα διαθέτει αξιολόγηση της τάξης του investment grade, απελευθερώνεται αφ’ ενός από την δέσμευση της διατήρησης ενός τόσο υψηλού ποσού στην άκρη και αφ’ εταίρου αποκτά την δυνατότητα «χρήσης» του.
Και αυτό γιατί θα καλύπτεται πλέον, από όλα τα εργαλεία νομισματικής στήριξης της ΕΚΤ χωρίς να χρειάζεται επιπλέον κοστοβόρες «εγγυήσεις».
Και θα μπορεί να το διαθέσει αφ’ ενός για την δραστική μείωση του χρέους (αποπληρώνοντας ενδεχομένως όπως ήδη κάνει πρόωρα πολύ μεγαλύτερο μέρος του GLF) και αφ’ εταίρου θα έχει την δυνατότητα δημοσιονομικών περιθωρίων που δεν διαθέτει μέχρι σήμερα.
«Μάνα εξ ουρανού» για χρέος και τράπεζες
Να σημειωθεί ότι το «μαξιλάρι» που αυξομειώνεται από τα 32 δισ. μέχρι τα 38-39 δισ. ευρώ, αποτελείται από τα περίπου 15 δισ. ευρώ του υπολοίπου του τελευταίου δανείου (ESM), συν τα αποθεματικά ποσά του ευρύτερου δημόσιου τομέα που διαχειρίζεται μέσω swaps ο ΟΔΔΗΧ.
Η διαθεσιμότητα αυτού του ποσού σε συνθήκες investment grade, από μόνο του σαν γεγονός, είναι ικανό να προκαλέσει την ακόμα μεγαλύτερη βελτίωση της διαβάθμισης πιστοληπτικής ικανότητας του ελληνικού χρέους.
Πέραν αυτού όμως υπάρχει εξ αρχής η «ανομολόγητη» εν δυνάμει χρήση του μαξιλαριού για την σταθερότητα του τραπεζικού συστήματος, καθώς αυτό έχει επιτρέψει την εγγυητική κάλυψη του Ηρακλή Ι και ΙΙ.
Η αναβάθμιση των κρατικών ομολόγων σε investment grade στο πλαίσιο αυτό, απελευθερώνει ακόμα περισσότερα κεφάλαια πρώτης κατηγορίας, που θα επιτρέψουν την περαιτέρω βελτίωση των τραπεζικών κεφαλαίων, μετά την ολοκλήρωση του Ηρακλή, που ήδη «σκοντάφτει» λόγω της διεθνούς τραπεζικής κρίσης και τα προβλήματα που αναδύονται στις «τιτλοποιήσεις» Npls – Npes.
Αυτή η «προίκα» της αναβάθμισης πρόκειται να αποκαλυφθεί με την πρώτη ανακοίνωση οίκου αξιολόγησης για το πέρασμα των ελληνικών ομολόγων από την κατηγορία των non investment grade σε… investment grade.
Και όλα αυτά βέβαια παράλληλα και σε συνδυασμό με την μείωση του κόστους εξυπηρέτησης και αναχρηματοδότησης του υπάρχοντος χρέους.