Το 2022, το 100% των πλοίων των μελών της CLIA βρέθηκαν σε λειτουργία μέχρι το τέλος του Ιουλίου, ενώ όσον αφορά στις πληρότητες, έως τον Αύγουστο της ίδιας χρονιάς επιτεύχθηκαν τα νούμερα της προ πανδημίας εποχής και αναμένουμε ένα ακόμα πιο δυναμικό 2023.
Στη μετά την πανδημία περίοδο παρατηρήσαμε, επίσης, μια στροφή των επισκεπτών προς τους ελληνικούς προορισμούς, η οποία δικαιολογείται από το άνοιγμα των ελληνικών λιμανιών στην κρουαζιέρα σε καιρούς που τα λιμάνια των περισσότερων χωρών παρέμεναν κλειστά, όπως και η καλύτερη αεροπορική σύνδεση με μακρινές αγορές, π.χ. αυξήθηκαν οι απευθείας πτήσεις από την Αμερική.
Επιπλέον, οι διεθνείς συγκυρίες, όπως η κλειστή αγορά της Ασίας και οι περιορισμοί στη Βαλτική και τη Μαύρη Θάλασσα σίγουρα ενίσχυσαν το τουριστικό ρεύμα και τη ζήτηση προς την Ανατολική Μεσόγειο και ώθησαν τις εταιρείες κρουαζιέρας να επιλέξουν τα ελληνικά λιμάνια για επι-αποβίβαση των κρουαζιερόπλοιων.
Οι προορισμοί στην Ανατολική Μεσόγειο επίσης έχουν πλούσια ιστορία, πολιτισμό, εξαιρετική κουζίνα, παραλίες και απίστευτα γραφικά και ανεξερεύνητα μέρη εκτός από τα πολύ δημοφιλή, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, ενώ προσφέρουν αμέτρητες επιλογές και πολυδιάστατες εμπειρίες για όλα τα γούστα, τις ηλικίες και τα ενδιαφέροντα.
Έχει ενδιαφέρον να δούμε κάποια ενδεικτικά νούμερα που δείχνουν την κίνηση στο λιμάνι του Πειραιά την περίοδο πριν (2019) και μετά την πανδημία (2022), αλλά και πώς διαμορφώθηκε το τοπίο σε παγκόσμιο επίπεδο μετά την επανεκκίνηση.
Στο λιμάνι του Πειραιά παρατηρήθηκε αύξηση προσεγγίσεων σε σύγκριση με το 2019, αλλά ο αριθμός των επισκεπτών που ανήκουν στην κατηγορία transit ήταν σημαντικά χαμηλότερος.
Αναλυτικά:
· Συνολικές προσεγγίσεις το 2022 ήταν 676, ενώ το 2019 είχαμε 622 προσεγγίσεις
· Προσεγγίσεις με αποεπιβίβαση επιβατών (Homeporting): 449 -Πολύ σημαντικό στοιχείο εδώ είναι ότι υπήρξε σημαντική αύξηση στα μικρότερα κρουαζιερόπλοια πολυτελείας που συνεπάγεται και επιβάτες υψηλότερου εισοδήματος. Πάνω από το 30% των πλοίων αυτής της κατηγορίας δραστηριοποιήθηκαν στην περιοχή μας το καλοκαίρι του 2022
· Ο συνολικός αριθμός επισκεπτών (transit) το 2022 ήταν 519.614 και ο συνολικός αριθμός όσων επιβιβάστηκαν από το λιμάνι (homeporting) ήταν 194.552
· Ο συνολικός αριθμός επισκεπτών transit και homeporting το 2019 ήταν 1.098.000 άτομα
· Αύξηση 10% των συνολικών εσόδων σε σχέση με το 2019.
Σχετικά με το πώς διαμορφώθηκε παγκοσμίως το τοπίο της κρουαζιέρας το 2021, κατά την επανεκκίνηση, και με βάση τα στοιχεία της Διεθνούς Ένωσης Εταιρειών Κρουαζιέρας (CLIA):
Συνολικά:
· Το παγκόσμιο οικονομικό αποτύπωμα της κρουαζιέρας το 2021 ήταν περίπου 50% χαμηλότερο από το 2019 ($78,84 δις, 4.753 εκατομμύρια επιβάτες)
Ελάχιστη δραστηριότητα κρουαζιέρας σε ορισμένες περιοχές. Ασία, Καναδάς, Αυστραλία
· Οι δαπάνες επιβατών και πληρώματος παρέμειναν μειωμένες, καθώς οι επιχειρήσεις υπόκεινται σε περιορισμούς σε αρκετά μέρη του κόσμου
· Χαμηλότερος όγκος επιβατών από το 2019. Το πλήρωμα δεν μπορούσε να αποβιβαστεί, ενώ ίσχυαν αυστηροί περιορισμοί και στους προορισμούς
· Χρειάστηκαν μεγάλες επενδύσεις για την ασφαλή επανεκκίνηση, που περιελάμβαναν αυξημένη κινητικότητα και μεταφορές πληρώματος, διαμονή, νέοι εξοπλισμοί, απαιτήσεις πρωτοκόλλου, εκπαίδευση κτλ.
Ευρώπη
· Συνολικός οικονομικός αντίκτυπος στην Ευρώπη: €44.148 δις έναντι $64.5 δις. το 2019.
· Θέσεις εργασίας που υποστηρίζονται από την κρουαζιέρα στην Ευρώπη: 148.427 έναντι 413.900 το 2019.
· Παρά τις προκλήσεις που επικρατούσαν, χρησιμοποιήθηκε ο χρόνος που παρέμειναν δεμένα τα πλοία στα λιμάνια για την συντήρησή τους και για εκτεταμένες ανακαινίσεις.
· Οι παραγγελίες νέων πλοίων συνέχισαν να ανθίζουν.
· Σημαντικό οικονομικό αποτύπωμα στις εθνικές οικονομίες.
Το 2022 ήταν μια ιδιαίτερη σημαντική χρονιά για την κρουαζιέρα στην χώρα μας, αφού οι έγκαιρες και συντονισμένες ενέργειες των ελληνικών αρχών σε συνδυασμό με την σωστή προβολή της χώρας μας ως ιδανικό προορισμό διακοπών, είχε ως αποτέλεσμα το 2022 να έχουμε μια αύξηση των προσεγγίσεων κατά 25% σε σχέση με το 2019 (2019-3.979 προσεγγίσεις).
Περισσότερα από 87 διαφορετικά κρουαζιερόπλοια δραστηριοποιήθηκαν συνολικά στην χώρα μας, ενώ τουλάχιστον 50 από αυτά είχαν σαν βάση τους τα ελληνικά λιμάνια.
Προοπτικές για το 2023
Αναλογιζόμενοι τις προοπτικές του κλάδου διεθνώς αλλά και σε τοπικό επίπεδο, διαφαίνεται ότι ο κλάδος θα συνεχίσει την αναπτυξιακή του πορεία έχοντας όμως να αντιμετωπίσει μεγάλες προκλήσεις.
Η μεγαλύτερη πρόκληση αυτή την στιγμή είναι η συμμόρφωση με τις νέες απαιτήσεις για τη απανθρακοποίηση και η εξεύρεση λύσεων που θα βοηθήσουν τα κρουαζιερόπλοια να γίνουν περισσότερο φιλικά προς το περιβάλλον, αλλά ταυτόχρονα να διατηρήσουν το κόστος λειτουργίας τους σε λογικά επίπεδα ώστε να παραμείνουν ανταγωνιστικά ως προς τις άλλες μορφές τουρισμού.
Επίσης, πρέπει να υιοθετηθούν πρωτοβουλίες που θα οδηγήσουν σε πιο βιώσιμες πρακτικές τον κλάδο της κρουαζιέρας και για αυτό είναι εξαιρετικά σημαντική η συνεργασία μεταξύ εταιρειών κρουαζιέρας και τοπικών κοινωνιών καθώς και άλλων ρυθμιστικών παραγόντων, με στόχο την ομαλή λειτουργία της κρουαζιέρας χωρίς να υπάρξει επιβάρυνση στους προορισμούς.
Θετικές είναι οι πρώτες ανακοινώσεις που προκύπτουν από την Έκθεση της CLIA, η οποία αναφέρεται στον αυξανόμενο αριθμό πλοίων που δρομολογούνται για τα αμέσως επόμενα χρόνια και θα μπορούν να ενσωματώνουν πρόωση με μηδενικό αποτύπωμα άνθρακα όταν είναι διαθέσιμη, καθώς και την αυξανόμενη επένδυση στον εξοπλισμό των πλοίων για σύνδεση με παράκτια ενεργειακή υποστήριξη όπου είναι διαθέσιμη.
Όλα τα παραπάνω χρειάζεται να αντιμετωπιστούν επιτυχώς για να ανταποκριθεί ο κλάδος στην αυξανόμενη πρόθεση των ταξιδιωτών να κάνουν κρουαζιέρα, η οποία σύμφωνα με πρόσφατη έρευνα της CLIA υπερβαίνει πλέον τα επίπεδα σε σχέση με πριν από τρία χρόνια: Από τους ταξιδιώτες κρουαζιέρας που ερωτήθηκαν αυτό το καλοκαίρι, το 84% δήλωσε ότι σκοπεύει να κάνει ξανά κρουαζιέρα, κάτι που αντιπροσωπεύει αύξηση 5% σε σύγκριση με το 2019.
Γιώργος Κουμπενάς, Πρόεδρος της Ένωσης Εφοπλιστών Κρουαζιερόπλοιων και Φορέων Ναυτιλίας