Ένας από τους στόχους της εισβολής της Μόσχας στην Ουκρανία, σύμφωνα με τους ειδικούς, ήταν να αποκαταστήσει την ηγετική θέση της Ρωσίας ως παγκόσμιας δύναμης. Μέχρι στιγμής, ωστόσο, έχει πετύχει το αντίθετο, την αποδυνάμωση της οικονομίας της. Την ίδια ώρα όμως αυτή υστέρηση της Ρωσίας αποτελεί μία ευκαιρία για την Κίνα, σύμφωνα με έκθεση του Geopolitical Intelligence Services.
Οι δύο χώρες έχουν αυτό που θα λέγαμε καλές σχέσεις. Μόλις μερικές εβδομάδες πριν από τον πόλεμο, ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν είχε γίνει θερμά δεκτός από τον Κινέζο ομόλογό του Σι Τζινπίνγκ στο Πεκίνο. Οι δύο χώρες είχαν ήδη από τότε κάνει λόγο για μια φιλία «χωρίς όρια». Έκτοτε η στάση του Πεκίνου απέναντι στη Μόσχα χαρακτηρίζεται επιεικής, ξεσηκώνοντας αντιδράσεις γιατί δεν έχει καταδικάσει την ρωσική εισβολή.
Αλλά για τον αναλυτή του Geopolitical Intelligence Services και οικονομολόγο Στέφαν Χέντλουντ, οι δεσμοί μεταξύ των δύο χωρών έχουν προσφέρει περισσότερα στην Κίνα παρά στη Ρωσία. Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, το Πεκίνο εκμεταλλεύθηκε τους ρωσικούς πόρους, ενώ παρείχε ελάχιστα σε αντάλλαγμα, υποστηρίζει.
Για παράδειγμα, όπως σημειώνει, υπήρξαν λίγες άμεσες επενδύσεις από την Κίνα στο πλαίσιο του project «Μία Ζώνη – Ένας Δρόμος», παρόλο που η Ρωσία περίμενε να κερδίσει από την πρωτοβουλία. Επιπλέον, δεν ευοδώθηκε η υπόσχεση της Κίνας να συνεισφέρει στην κατασκευή ενός σιδηροδρόμου υψηλής ταχύτητας μεταξύ Μόσχας και Καζάν.
Και σαν να θέλει να κάνει χειρότερα τα πράγματα, η Κίνα πρόκειται να φιλοξενήσει τη Σύνοδο Κορυφής Κίνας-Κεντρικής Ασίας στις 18 Μαΐου χωρίς τη Ρωσία, υπογραμμίζει ο Χέντλουντ.
Καθώς οι δύο χώρες είναι γεωγραφικά πιο κοντά, «η κατάρρευση της Ρωσίας ως μεγάλης δύναμης έχει ευρείες επιπτώσεις στην Κεντρική Ασία», σημειώνει επίσης. «Έχει υποτεθεί εδώ και πολύ καιρό ότι υπάρχει ένας σιωπηρός διαχωρισμός ρόλων μεταξύ Μόσχας και Πεκίνου: η Ρωσία παρέχει ασφάλεια ενώ η Κίνα προσφέρει επενδύσεις και επιχειρηματική ανάπτυξη. Εάν υπήρξε ποτέ αυτή η συμφωνία, πλέον δεν ισχύει», εκτιμάει.
Σύμφωνα μάλιστα με τον Χέντλουντ, η επέμβαση της Ρωσίας στο Καζακστάν το 2022 ήταν πιθανόν η «τελευταία στάση» της στην Κεντρική Ασία, δεδομένου ότι έχουν ακυρωθεί οι κοινές στρατιωτικές ασκήσεις με άλλες χώρες στην περιοχή.
Και με την οικονομία της Ρωσίας υπό πίεση, ο μελλοντικός ρόλος του Κρεμλίνου στο περιφερειακό εμπόριο και την ανάπτυξη είναι αμφίβολος, συνεχίζει. «Το κύριο ερώτημα για το Πεκίνο είναι πόσο θα κεφαλαιοποιήσει τη ρωσική πράξη εξαφάνισης», λέει χαρακτηριστικά ο Χέντλουντ.
Η Κίνα, από την πλευρά της, είδε τις επενδύσεις της στην Κεντρική Ασία να εκτοξεύονται σε περίπου 40 δισ. δολάρια μέχρι το τέλος του 2020. Στο τέλος του 2022, επίσης, το κινεζικό εμπόριο με την περιοχή είχε φτάσει τα 70 δισ. δολάρια, σημειώνοντας άλμα 40% σε σχέση με το προηγούμενο έτος .
Εν τω μεταξύ, η Τουρκία φαίνεται επίσης έτοιμη να αναλάβει μεγαλύτερο ρόλο στην Κεντρική Ασία καθώς η Ρωσία συνεχίζει να συρρικνώνεται, παρατηρεί ο Χέντλουντ. «Καθώς η Ρωσία απομακρύνεται σταδιακά από την Κεντρική Ασία, η Τουρκία και η Κίνα θα γίνουν οι πιο ενεργοί παίκτες. Σε έναν τέτοιο ανταγωνισμό, η ωμή δύναμη της κινεζικής οικονομίας θα δώσει στο Πεκίνο ένα πλεονέκτημα που η οικονομία της Άγκυρας δεν μπορεί να ανταποκριθεί», σχολιάζει.
Με πληροφορίες από Business Insider