Τον τελευταίο χρόνο όλο και περισσότερες χώρες άρχισαν να διαφοροποιούν τα συναλλαγματικά τους αποθέματα λόγω των κυρώσεων που επιβλήθηκαν στη Ρωσία, οδηγώντας σε μια πρωτοφανή απομάκρυνση από το αμερικανικό δολάριο. Παρότι το αμερικανικό νόμισμα εξακολουθεί αδιαμφισβήτητα και με διαφορά να είναι το θεμέλιο του παγκόσμιου συστήματος πληρωμών, η απήχηση του γουάν ως εναλλακτικού νομίσματος συνεχώς ανεβαίνει.
Η Κίνα συνάπτει συμφωνίες που διευρύνουν τη χρήση του γουάν και παρότι δεν είναι ο μοναδικός «ανταγωνιστής» του δολαρίου, θεωρείται ο κορυφαίος, ιδίως λόγω των εντάσεων Κίνας-ΗΠΑ και εξαιτίας της συνεργασίας του Πεκίνου με τη Ρωσία μετά το ξέσπασμα του πολέμου.
Ωστόσο, το δολάριο είναι εξαιρετικά δύσκολο να «εκθρονιστεί». Και το πιο σημαντικό, σύμφωνα με το Business Insider, είναι πως ούτε η ίδια Κίνα θα ήθελε ποτέ μια αποδολαριοποίηση της παγκόσμιας οικονομίας για τους εξής τρεις λόγους;
1. Θέλει να διατηρήσει τις δυναμικές
Παρότι το Πεκίνο φαίνεται διατεθειμένο να «αναστατώσει» την παγκόσμια κυριαρχία του δολαρίου, θέλει να το κάνει με τους δικούς του όρους, εξηγεί ο Rory Green, επικεφαλής οικονομολόγος για την Κίνα στην TS Lombard. Η κεντρική τράπεζα της χώρας κινείται προσεκτικά την τελευταία δεκαετία, ώστε να προωθήσει μεν τη χρήση του γουαν, χωρίς όμως να αλλάξει τις δυναμικές, διότι τις θεωρεί απαραίτητες για τη χάραξη μιας ανεξάρτητης νομισματικής πολιτικής.
Έτσι, σύμφωνα με τον Green, η Κίνα δεν θέλει ούτε και μπορεί να εδραιώσει το γουάν ως θεμέλιο του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος. Έχει όμως τη δυνατότητα να κυνηγήσει την παγκοσμιοποίηση του γουάν, ενισχύοντας την επιρροή του τοπικά και συγκεκριμένα στις χώρες με τις οποίες εμπορεύεται.
2. Δεν θέλει συνεχές έλλειμμα
Η θέση του δολαρίου στο διεθνές σύστημα πληρωμών συνεπιφέρει ένα μεγάλο βάρος για τις ΗΠΑ, το μόνιμο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών. Αυτό σχηματίζεται, διότι υπάρχει μεγαλύτερη διεθνής ζήτηση για δολάρια σε σχέση με την αμερικανική ζήτηση για εισαγωγές, οι οποίες επίσης πληρώνονται σε δολάρια.
Συνεπώς, προκειμένου να διατηρηθεί η θέση του δολαρίου στην παγκόσμια αγορά νομισμάτων, το έλλειμμα θα διευρύνεται συνεχώς, αφήνοντας τη χώρα εκτεθειμένη σε αιφνίδιες μεταβολές στο παγκόσμιο σύστημα ροών. Και η Κίνα δεν μπορεί να σηκώσει ένα τέτοιο βάρος, λέει ο Green: «Δεν είναι πολιτικά διατεθειμένη και οικονομικά ικανή -χωρίς σημαντικές διαρθρωτικές αλλαγές- να συντηρήσει μόνιμο έλλειμμα τρεχουσών συναλλαγών και να παρέχει επαρκή ρευστότητα σε γουάν διεθνώς».
3. Θέλει διαφοροποιημένες επενδύσεις
Τέλος, ακόμη και να προσπαθούσε η Κίνα να εκθρονίσει το δολάριο, είναι εξαιρετικά δύσκολο να το καταφέρει, δεδομένης της απόλυτης κυριαρχίας του δολαρίου. Εξάλλου αυτή τη στιγμή, ακόμη και ο ρόλος του ευρώ είναι μεγαλύτερος από του γουάν. Ενδεικτικά, το 43% των παγκόσμιων πληρωμών που πραγματοποιήθηκαν μέσω SWIFT τον Απρίλιο έγιναν σε δολάρια και το 32% σε ευρώ, ενώ μόλις το 2,3% ήταν σε γουάν.
Επίσης, το μερίδιο του δολαρίου στα διεθνή αποθεματικά είναι τεράστιο και συγκεκριμένα ανερχόταν στο 54% το τελευταίο τρίμηνο του 2022. Το μερίδιο του ευρώ ανερχόταν στο 20%, ενώ του γουάν μόλις στο 2,5%. Σύμφωνα με τον Green, αυτό σημαίνει πως υπάρχει έλλειψη εναλλακτικών σε ό,τι αφορά τα διεθνή αποθεματικά, το οποίο και αποτελεί πρόβλημα για την κεντρική τράπεζα της Κίνας, διότι σημαίνει πως θα πρέπει να κρατά τεράστιους όγκους ομολόγων σε γουάν, όπως αντίστοιχα τώρα η Fed κατέχει αμερικανικά ομόλογα.
Ως αποτέλεσμα, η κυριαρχία του γουάν έναντι του δολαρίου φαίνεται αρκετά απίθανο σενάριο. «Η γεωπολιτική σκηνή και το οικονομικό βάρος της Κίνας ωθούν – και θα συνεχίσουν να ωθούν – την υιοθέτηση του γουάν στο εμπόριο και στα διεθνή αποθεματικά. Η ενίσχυση της παγκόσμιας χρήσης του γουάν θα παρέχει διόδους για την παράκαμψη των κυρώσεων, αλλά το δολάριο δεν απειλείται», δήλωσε χαρακτηριστικά ο Green.