Η Νότια Αφρική το 2020, ήταν η χώρα με το μεγαλύτερο αριθμό ξένων επενδύσεων στην Αφρική και επενδυτικό hub της υποσαχαρικής Αφρικής. Επιπλέον, είναι η μόνη αφρικανική χώρα που συμμετέχει στο G20 και θα αναλάβει την Προεδρία του Group το 2025, ενώ από φέτος συμμετέχει στην Τρόϊκα μαζί με την Ινδία και τη Βραζιλία.
Από την άλλη, σύμφωνα με το Global Risks Report 2023, ανώτατα στελέχη επιχειρήσεων στη Νότια Αφρική, εντοπίζουν πέντε σημαντικούς κινδύνους για τη χώρα: κατάρρευση του κράτους, κρίση χρέους, κατάρρευση δημόσιων υποδομών, κόστος διαβίωσης και ανεργία.
Αυτή είναι η Νότια Αφρική, μια χώρα, μια οικονομία έντονων αντιθέσεων, που προσφέρει ευκαιρίες για τις ελληνικές επιχειρήσεις.
Ξεκινώντας από τις διμερείς εμπορικές σχέσεις, παρά τη θετική εξέλιξη του ελληνικού εμπορικού ισοζυγίου το 2022 και το σχεδόν διπλασιασμό τόσο των ελληνικών εξαγωγών όσο και του εμπορικού όγκου έναντι του 2019, τα μεγέθη, σε απόλυτες τιμές, αντιστοιχούν σε πολύ μικρό ποσοστό επί συνολικού ελληνικού εξωτερικού εμπορίου. Σύμφωνα με τα στοιχεία που επεξεργάστηκε το Γραφείο Οικονομικών και Εμπορικών Υποθέσεων της ελληνικής πρεσβείας, οι ελληνικές εξαγωγές το 2022 αντιστοιχούσαν σε 0,21% επί συνόλου ελληνικών εξαγωγών (λίγο χαμηλότερα απ’ ότι το 2019) και οι εισαγωγές σε 0,10% επί συνόλου ελληνικών εισαγωγών (σχεδόν όσο και το 2019).
Όσον αφορά στις ελληνικές επενδύσεις είναι μάλλον περιορισμένες. H σημαντικότερη πρόσφατη ελληνική επένδυση (Μάρτιος 2022) στη Νότια Αφρική, αφορά στην εξαγορά της νοτιοαφρικανικής Coleus (εταιρεία παραγωγής μεταλλικών καπακιών φιαλών, πρώην θυγατρική της South African Breweries) από την Αstir Vitogiannis SA (Αυλώνα Αττικής, η οποία δραστηριοποιείται στον ίδιο τομέα).
Αν και σίγουρα υπάρχουν προκλήσεις για τους ενδιαφερόμενους (π.χ. η υψηλή διαφθορά και εγκληματικότητα, η χαμηλή ποιότητα υπηρεσιών του Δημόσιου τομέα, η υψηλή ανεργία και η έλλειψη εξειδικευμένου ανθρώπινου δυναμικού), η παρουσία δέκα διμερών Επιμελητηρίων χωρών της ΕΕ και οι περίπου 2.000 εγκατεστημένες επιχειρήσεις συμφερόντων ΕΕ (οι οποίες απασχολούν περίπου 300.000 εργαζομένους), δημιουργούν ένα μάλλον ελκυστικό περιβάλλον επιχειρηματικών ευκαιριών για τις ελληνικές επιχειρήσεις. Επιπλέον κι αυτό “μετράει” για την Ελλάδα, είναι ότι χάριν του μη αποικιοκρατικού παρελθόντος της ελληνικής Ιστορίας αλλά και της επιτυχημένης επιχειρηματικής παρουσίας Ομογενών δεύτερης και τρίτης γενιάς, υπάρχει θετική αύρα για τη χώρα μας.
Κλάδοι με ιδιαίτερο ενδιαφέρον για τις ελληνικές επιχειρήσεις είναι :
- τρόφιμα (φρέσκα, επεξεργασμένα, κατεψυγμένα),
- σπόροι, αγροτικός εξοπλισμός,
- καταναλωτικά αγαθά,
- προϊόντα υψηλής τεχνολογίας,
- μηχανολογικός, ηλεκτρολογικός εξοπλισμός,
- μάρμαρα,
- κουφώματα,
- χημικά, πλαστικά, χαρτί και προϊόντα αυτών,
- μόδα,
- κατασκευαστικός τομέας, δομικά υλικά, προϊόντα αργιλίου,
- φάρμακα, cosmetics, καλλυντικά,
- ιατρικός εξοπλισμός,
- real estate,
- περιβαλλοντική τεχνολογία,
- υπηρεσίες διαχείρισης νερού, λυμάτων, ενέργειας.
Στο νοτιο-αφρικανικό τομέα ηλεκτροπαραγωγής, υφίστανται ευκαιρίες για τις επιχειρήσεις, κυρίως στον τομέα εγκατάστασης φωτοβολταϊκών και γενικότερα συστημάτων παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε μικρής κλίμακας για οικιακούς και βιομηχανικούς χρήστες, είτε ανάπτυξης μεγαλύτερων projects παραγωγής ενέργειας για πώληση στην κρατική ενεργειακή εταιρεία ESKOM.