Ο Πορτογάλος πρωθυπουργός Αντόνιο Κόστα ζήτησε την Πέμπτη να δημιουργηθεί ένας μόνιμος μηχανισμός σταθεροποίησης κρίσεων για την αντιμετώπιση μελλοντικών καταστάσεων στην ΕΕ, χαρακτηρίζοντας «ανεπαρκείς» τις προτάσεις για την αναθεώρηση του επταετούς προϋπολογισμού και των δημοσιονομικών κανόνων της ΕΕ.
Ο Κόστα απάντησε σε ερωτήσεις σχετικά με τις δύο προτάσεις για τον προϋπολογισμό την παραμονή της Συνόδου Κορυφής του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες, όπου και οι δύο προτάσεις θα τεθούν επί τάπητος.
«Δεν πρόκειται για ζήτημα που αφορά το συμφέρον της Πορτογαλίας. Είναι το συμφέρον της Ευρώπης και οι δύο προτάσεις είναι εντελώς ανεπαρκείς. Οι προσδοκίες που έχουν δημιουργηθεί για το κρατικό ταμείο είναι προφανώς ανικανοποίητες με αυτή την πρόταση που παρουσιάζεται τώρα» για την αναθεώρηση του προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, δήλωσε ο Κόστα.
«Υπάρχει ένα πράγμα που είναι προφανές και ξεκάθαρο: η Ευρώπη χρειάζεται όλο και περισσότερο έναν μόνιμο μηχανισμό σταθεροποίησης της κρίσης», πρόσθεσε ο Κόστα.
«Γνωρίζουμε, ευτυχώς, ότι οι κρίσεις δεν είναι μόνιμες, αλλά, δυστυχώς, είναι επαναλαμβανόμενες, οπότε δεν μπορούμε να ανοίξουμε εκ νέου τη συζήτηση για το αν χρειάζεται ή όχι να έχουμε ένα μέσο κάθε φορά που υπάρχει κρίση. Έχουμε πολύ σημαντικές αποδείξεις. Όταν είχαμε τη χρηματοπιστωτική κρίση, δεν είχαμε μηχανισμό στήριξης και τα αποτελέσματα ήταν αυτά που ήταν και, ενόψει της κρίσης COVID-19, δημιουργήθηκε ένα σύνολο μηχανισμών στήριξης», πρόσθεσε.
«Σήμερα έχουμε την απόδειξη ότι σε μια κρίση όπου δεν υπήρχε μηχανισμός, τα πράγματα πήγαν στραβά, και σε μια κρίση όπου υπήρχε μηχανισμός στήριξης, τα πράγματα πήγαν καλύτερα, επομένως […] πρέπει να αποφύγουμε αυτό που πήγε στραβά και να διασφαλίσουμε και να σταθεροποιήσουμε αυτό που πήγε καλά ως καλή πρακτική», είπε.
Είπε ότι «με κάθε ειλικρίνεια, δυσκολεύομαι να καταλάβω γιατί ορισμένα κράτη μέλη εξακολουθούν να αρνούνται να αποδεχθούν αυτό που μου φαίνεται […] ότι είναι ένα αρκετά προφανές αποτέλεσμα».
Πριν από δύο εβδομάδες, η Επιτροπή πρότεινε ένα αποθεματικό ύψους 50 δισ. ευρώ για τη στήριξη της ανάκαμψης της Ουκρανίας, 15 δισ. ευρώ για τη διαχείριση της μετανάστευσης και 10 δισ. ευρώ για «πράσινες» και τεχνολογικές επενδύσεις.
Το διακύβευμα είναι η αναθεώρηση του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου (ΠΔΠ), του μακροπρόθεσμου προϋπολογισμού της ΕΕ για την περίοδο 2021-2027, ο οποίος, μαζί με το Ταμείο Ανάκαμψης της ΕΕ, ανέρχεται σε 2,018 τρισ. ευρώ σε τρέχουσες τιμές (1,8 τρισ. ευρώ σε τιμές 2018), σε μια απάντηση που εγκρίθηκε το 2020 για την αποκατάσταση της οικονομικής και κοινωνικής ζημίας που προκάλεσε η πανδημία και τη συμβολή στην ψηφιακή και οικολογική μετάβαση.
Εναπόκειται στους ευρωβουλευτές να αποφασίσουν σχετικά με αυτή την προτεινόμενη αναθεώρηση, η οποία υποτίθεται ότι θα τεθεί σε ισχύ την 1η Ιανουαρίου του επόμενου έτους.
Οι ευρωπαϊκοί δημοσιονομικοί κανόνες, με ανώτατα όρια για το έλλειμμα και το δημόσιο χρέος, πρόκειται να επαναληφθούν το 2024, με τη μεταρρύθμιση να αποτελεί τώρα αντικείμενο διαπραγμάτευσης στην ΕΕ.
Τον περασμένο Απρίλιο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή πρότεινε δημοσιονομικούς κανόνες με βάση τον κίνδυνο, με μια τεχνική πορεία για τις υπερχρεωμένες χώρες της ΕΕ, όπως η Πορτογαλία, δίνοντάς τους περισσότερο χρόνο για να μειώσουν το έλλειμμα και το χρέος.
Οι κανόνες οικονομικής διακυβέρνησης, που αναστέλλονται από την πανδημία μέχρι το τέλος του τρέχοντος έτους, απαιτούν το δημόσιο χρέος των κρατών μελών να μην υπερβαίνει το 60% του ΑΕΠ και επιβάλλουν έλλειμμα κάτω από το 3% του ΑΕΠ.